Cần hoàn thiện cơ chế để kinh tế tập thể tiếp tục vươn xa

Tại Phiên họp tổng kết công tác năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023 mới đây của Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã, các chuyên gia cho rằng, vai trò của khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã là rất quan trọng, nhưng thực tế khu vực này là yếu nhất, do vậy phải có giải pháp phù hợp và hiệu quả.

Theo Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển kinh tế tập thể (KTTT), hợp tác xã (HTX) cho biết, hoạt động sản xuất, kinh doanh của khu vực KTTT, hợp tác xã khôi phục trong tất cả các ngành, lĩnh vực. Về số lượng, ước năm 2022, cả nước có 29.378 HTX; 125 liên hiệp HTX và 71.000 tổ hợp tác. So với năm 2021, số HTX tăng 7% (tăng 2036 HTX); số liên hiệp HTX tăng khoảng 17% (tăng 18 liên hiệp HTX).

Nhìn chung các chỉ tiêu về hiệu quả hoạt động của HTX đều tăng so với năm trước. Doanh thu bình quân của các HTX đạt 3.592 triệu đồng/1 HTX, tăng 935 triệu đồng (khoảng 35%) so với năm 2021. Số lãi bình quân của 1 HTX là 366 triệu đồng/ HTX /1 năm. Thu nhập bình quân của một lao động thường xuyên trong HTX năm 2022 là 56 triệu đồng/người (tăng khoảng 4 triệu đồng, tương đương 8% so với năm 2021).

Trên cơ sở này, Ban Chỉ đạo đặt mục tiêu trong năm 2023, cả nước sẽ có khoảng 73 nghìn tổ hợp tác với 1,1 triệu thành viên; 31 nghìn HTX với 6,7 triệu thành viên, 158 liên hiệp HTX với 870 HTX thành viên.

Đánh giá về kết quả trên, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho hay, trong những năm qua, khu vực KTTT nước ta đã có nhiều chuyển biến tích cực về cả nhận thức, chính sách, pháp luật, quá trình phát triển và chuyển đổi về số lượng, quy mô, cơ cấu tổ chức, tính liên kết và hiệu quả hoạt động.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng thẳng thắn nhìn nhận, nhiệm vụ đổi mới và nâng cao hiệu quả KTTT còn nhiều khó khăn, chưa đáp ứng kỳ vọng của Đảng và Nhà nước; năng lực nội tại của HTX còn yếu, hiệu quả hoạt động chưa cao, mô hình tổ chức lỏng lẻo, chưa phù hợp, trình độ cán bộ quản lý HTX còn hạn chế. Trong bối cảnh mới, phong trào HTX còn gặp nhiều khó khăn và thách thức trước sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư; cạnh tranh trong nền kinh tế thị trường ngày càng khốc liệt; bất ổn chính trị leo thang; biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, phức tạp, khó lường; quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa diễn ra rất nhanh ở khắp cả nước; hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng đòi hỏi HTX phải có sự thay đổi và chủ động thích ứng,…

htx-1-1681120881.jpg
Hoạt động sản xuất và kinh doanh của các hợp tác xã đã phục hồi trong năm 2022. Ảnh minh họa

Do đó, theo Bộ trưởng, cần tập trung vào một số giải pháp như nâng cao nhận thức về KTTT, HTX; tiếp tục đổi mới, hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể; đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các tổ chức KTTT; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với KTTT ...

Cũng trong khuôn khổ phiên họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái nhấn mạnh, khu vực KTTT, HTX là thành phần kinh tế quan trọng cần được củng cố và phát triển. Phát triển KTTT, HTX là xu thế, nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị. Phó Thủ tướng nhấn mạnh dự thảo Luật HTX 2012 sửa đổi sẽ tiếp tục được nghiên cứu, tiếp thu và trình Quốc hội cho ý kiến để thông qua vào kỳ họp tới. Thời gian qua, cơ chế chính sách thúc đẩy KTTT tiếp tục được bổ sung, nhiều chính sách ưu đãi góp phần thúc đẩy KTTT phát triển, xóa đói giảm nghèo…

Phó Thủ tướng nêu, bên cạnh kết quả đạt được, hoạt động KTTT, HTX còn nhiều khó khăn, thách thức, chịu ảnh hưởng của biến động thị trường, vốn nhỏ, chưa thu hút được nhiều thành viên tham gia, một số chính sách chưa phù hợp với tính chất, quy mô hoạt động của KTTT...

Về nhiệm vu, giải pháp, Phó Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh triển khai Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương đảng khóa XIII về phát triển KTTT, ban hành chương trình hành động và đôn đốc kiểm tra giám sát việc triển khai thực hiện. Đổi mới cơ chế chính sách KTTT, HTX, trong đó trọng tâm là sửa Luật HTX, tạo tiền đề cho phát triển HTX.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu tiếp thu ý kiến, sửa đổi để trình Quốc hội thông qua Luật HTX vào kỳ họp tới. Sau khi Luật được Quốc hội thông qua phải ban hành thông tư, nghị định để tránh tình trạng Luật chờ thông tư, nghị định. Đồng thời, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp thu trên tinh thần cầu thị, để tạo cơ chế, thể chế phát triển KTTT, HTX trong thời gian tới.

Phó Thủ tướng giao Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu hoàn thiện quy định về cho vay nội bộ trong quá trình sửa Luật HTX. Đồng thời, tháo gỡ những vướng mắc để khu vực KTTT, HTX tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi.

Kiện toàn, nâng cao vai trò Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển KTTT, HTX; đẩy mạnh công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân về KTTT, HTX.

Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo các cơ quan báo chí thông tin, mở chuyên mục về KTTT, HTX; tuyên truyền dưới nhiều hình thức phong phú. Nhân rộng các mô hình KTTT, HTX hoạt động hiệu quả, có thành tích xuất sắc, đồng thời nắm bắt khó khăn và tháo gỡ vướng mắc cho khu vực KTTT, HTX. Phó Thủ tướng bày tỏ sự tin tưởng KTTT, HTX sẽ sớm phát triển, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế xã hội của đất nước.

Hương Lan