Từ sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ đến nay, giá lợn hơi không giảm mà lại tăng, trái với xu hướng thông thường. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc theo dõi sát sao thông tin thị trường, kiểm soát chặt chẽ đàn vật nuôi để có biện pháp điều tiết phù hợp.
Mới đây (ngày 03/4), Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) đã tổ chức Hội nghị bàn về việc phát triển chăn nuôi lợn trong tình hình mới. Tại hội nghị này, ông Phạm Kim Đăng, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và thú y (Bộ NN&MT) cho biết, đầu năm 2024, giá lợn hơi xuất chuồng ở mức 52.000 - 55.000 đồng/kg tăng dần qua các tháng.
Tuy nhiên, vào dịp Tết Nguyên đán vừa qua, do nhu cầu thịt lợn tăng cao, giá lợn hơi xuất chuồng tăng lên 63.000 - 67.000 đồng/kg. Đến ngày 31/3, giá lợn trung bình trên cả nước đạt 69.000 đồng/kg.
Lý giải về việc giá lợn hơi tăng cao bất thường thời gian qua, ông Đăng cho rằng, nhu cầu tiêu thụ thịt lợn ngày càng tăng, năm 2024 nhu cầu tiêu thụ thịt lợn của Việt Nam xếp thứ 4 thế giới. Ước tính tiêu thụ thịt lợn bình quân đầu người của người Việt Nam xấp xỉ 37kg thịt lợn xẻ/người/năm, tăng hơn 3kg so với năm 2023.
Ông Đăng thông tin thêm, dịch bệnh vẫn bùng phát tại một số tỉnh, thành phố. Đến nay, cả nước xảy ra 1.699 ổ dịch tả lợn châu Phi, tăng hơn 75%, tiêu hủy khoảng 92.707 con lợn, tăng 2 lần so với cùng kỳ năm 2023. Bên cạnh đó, số ổ dịch lở mồm long móng tăng gần 2,5 lần so với năm 2023.
Tại Hội nghị, ông Phan Quang Minh, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ NN&MT) cho biết, từ đầu năm 2025 đến nay, Cục Chăn nuôi và Thú y đã phối hợp với lực lượng chức năng tại các địa phương xử lý 31 vụ vi phạm với 800 con gia cầm và hơn 23 tấn sản phẩm động vật nhập lậu. Từ ngày 1/1- 14/3, Cục Chăn nuôi và Thú y, các đơn vị thuộc Cục đã ban hành 55 quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thú y với số tiền phạt hơn 3,1 tỷ đồng.
Nguyên nhân dẫn tới tình trạng trên, đó là hệ thống cơ quan quản lý chăn nuôi thú y tại cơ sở đang có nhiều xáo trộn, nhân lực hạn chế gây ra những khó khăn, bất cập trong công tác kiểm soát giết mổ, kiểm tra vệ sinh thú y, quản lý an toàn thực phẩm. Tại nhiều địa phương tình hình dịch bệnh vẫn diễn ra phức tạp, vẫn có tình trạng địa phương có dịch nhưng cán bộ thú y cơ sở không báo cáo.
Theo ông Minh, các cơ quan chức năng khi thanh tra, kiểm tra vẫn phát hiện nhiều trường hợp vận chuyển lợn mắc bệnh đi tiêu thụ. Bên cạnh đó, việc bố trí đủ kinh phí triển khai phòng, chống dịch bệnh còn hạn chế, nhất là cấp huyện, xã.
Bàn về giải pháp, theo ông Minh, để phát triển chăn nuôi lợn bền vững, các địa phương cần khẩn trương chấn chỉnh công tác thú y tại tuyến huyện, xã; khắc phục những tồn tại, bất cập trong công tác phòng, chống dịch bệnh, báo cáo số liệu dịch bệnh; tổ chức kiểm tra, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp cung ứng, buôn bán các loại vacxin không bảo đảm chất lượng.
Bên cạnh đó, yêu cầu thực hiện nghiêm việc báo cáo dịch bệnh động vật trên hệ thống báo cáo trực tuyến VAHIS; thống nhất chỉ đạo sử dụng số liệu dịch bệnh trên hệ thống VAHIS (rất chi tiết, cụ thể) để tổng hợp, báo cáo theo yêu cầu của các cấp chính quyền địa phương; không phát sinh biểu mẫu báo cáo để giảm thiểu áp lực cho các cơ quan thú y, cũng như lực lượng thú y cấp xã.
Chia sẻ tại hội nghị này, ông Nguyễn Đình Đảng, Chi Cục trưởng Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản TP. Hà Nội cho biết, hệ thống thú y cấp xã có vai trò rất quan trọng, là lực lượng bám sát địa phương, nắm bắt diễn biến dịch bệnh chính xác nhất, nhanh nhất, là "cánh tay nối dài" giúp cơ quan quản lý thú y cấp trên triển khai nhanh chóng các biện pháp khi có dịch bệnh xảy ra.
Ngoài ra, cán bộ thú y còn tham gia vào công tác kiểm soát giết mổ, kiểm tra vệ sinh thú y, an toàn vệ sinh thực phẩm; hướng dẫn thực hiện các quy định về phòng bệnh bắt buộc cho động vật, mua bán động vật, sản phẩm động vật...
Hiện nay, các tỉnh cũng đang sắp xếp lại các đơn vị, trong đó có lĩnh vực chăn nuôi và thú y dẫn tới nguồn nhân lực ngày càng ít, công việc phụ trách nhiều lĩnh vực, do đó cần nghiên cứu thêm chính sách cụ thể cho lực lượng này - ông Đảng nhấn mạnh.
Đồng tình ý kiến của Chi Cục trưởng Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản TP. Hà Nội, Thứ trưởng Bộ NN&MT Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, thời gian tới, khi triển khai sáp nhập cấp xã, tỉnh và bỏ cấp huyện, ngành chăn nuôi và thú y cần nắm rõ tình hình để có thể điều tiết; công việc phải xuyên suốt, không được bỏ trống địa bàn, nhiệm vụ. Cần có nhiều sáng kiến, giải pháp toàn diện để kiểm soát chặt chẽ những vấn đề lớn của ngành như con giống, thức ăn, môi trường, an toàn dịch bệnh, an toàn sinh học, giết mổ… để ngành đạt được các mục tiêu tăng trưởng 5% như đã đề ra.
