Hiện Quảng Ninh có 5 sản phẩm OCOP cấp quốc gia
Quảng Ninh có nhiều sản phẩm đặc sản đặc trưng, như: Trà hoa vàng, ba kích Ba Chẽ; nếp cái hoa vàng Đông Triều; lợn Móng Cái; gà Tiên Yên; sá sùng Vân Đồn; mực Cô Tô; ngọc trai Hạ Long; các sản phẩm từ dược liệu… Đó là những giá trị, lợi thế khác biệt để Quảng Ninh hình thành các sản phẩm OCOP và hướng tới nâng hạng lên sản phẩm OCOP 5 sao quốc gia.
Đầu năm 2025, tỉnh Quảng Ninh có 4 sản phẩm OCOP được Bộ Nông nghiệp và Môi trường đánh giá, phân hạng sản phẩm Chương trình mỗi xã một sản phẩm cấp Quốc gia. Trong đó, 3 sản phẩm công nhận lại là Ngọc trai Tahiti, Ngọc trai Southsea, Ngọc trai Akoya (Công ty Cổ phần Ngọc trai Hạ Long) và 1 sản phẩm mới là Trà hoa vàng Ba Chẽ (Công ty CP Kinh doanh lâm sản Đạp Thanh). Như vậy, hiện Quảng Ninh có 5 sản phẩm OCOP cấp quốc gia, cùng với Trà hoa vàng Quy Hoa (huyện Hải Hà) được công nhận từ năm 2022.
Những sản phẩm mang đặc trưng của biển cả, núi rừng đã giúp OCOP Quảng Ninh ghi đậm dấu ấn riêng, khẳng định những nỗ lực nâng cao chất lượng của các đơn vị sản xuất trong suốt nhiều năm qua. Ông Nịnh Văn Trắng, Giám đốc Công ty CP Kinh doanh lâm sản Đạp Thanh cho biết, để đáp ứng các tiêu chuẩn 5 sao cấp quốc gia, đơn vị không chỉ chuẩn hoá các quy trình về vùng trồng, nguồn nguyên liệu mà còn không ngừng cải tiến máy móc, dây chuyền sản xuất, mẫu mã bao bì.
“Chúng tôi liên kết các hộ phải cam kết, phải theo dõi thực hiện theo đúng hướng dẫn để thu hái, bón theo thời vụ, chăm sóc đúng theo quy trình công ty đề ra. Sản phẩm trà hoa vàng được công nhận 5 sao đợt này, chúng tôi sẽ duy trì và nâng tầm lên nữa để tiến tới kết nối với các nước, không chỉ tiêu thụ trong nước nữa”, ông Trắng nói.
Xây dựng chương trình OCOP từ năm 2012, đến nay Quảng Ninh đã có hơn 430 sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên, thu hút sự tham gia của gần 190 doanh nghiệp, HTX, tổ hợp tác và hộ gia đình. Để “làm mới” các sản phẩm truyền thống, tỉnh Quảng Ninh đã xây dựng 7 nhóm giải pháp chiến lược để OCOP bứt phá mạnh mẽ hơn, trong đó trọng tâm vào các cơ chế chính sách, ưu tiên nguồn vốn từ chương trình mục tiêu quốc gia, tín dụng ưu đãi; đẩy mạnh khoa học công nghệ, chú trọng liên kết sản xuất với vùng nguyên liệu. Đặc biệt, các sản phẩm OCOP đều được dựa trên lợi thế tự nhiên của địa phương, kể những “câu chuyện riêng” về văn hoá và đời sống của người dân địa phương, tiêu biểu như trà hoa vàng, miến dong, chả mực, hải sản khô…
Bà Nguyễn Thùy Hương, Giám đốc Công ty CP Ngọc trai Hạ Long - đơn vị có 3 sản phẩm OCOP 5 sao cấp quốc gia cho biết, ngọc trai Hạ Long là sản phẩm “sinh ra từ lòng di sản”, được nuôi cấy trên vùng biển Quảng Ninh và đang góp phần quảng bá thương hiệu Hạ Long tới du khách quốc tế.
Bà Hương chia sẻ: “Chúng tôi tham gia với tinh thần muốn truyền tải tới khách hàng rằng đây là những sản phẩm đặc sắc của địa phương, được làm ra ở địa phương với chất lượng quốc tế, không chỉ ở trong nước. Chúng tôi cũng muốn quảng bá đến du khách không chỉ ở trong tỉnh mà cả ngoài tỉnh, quốc tế các sản phẩm độc đáo của địa phương”.
Cùng với các sản phẩm đã xếp hạng 5 sao, Văn phòng Điều phối NTM tỉnh, các đơn vị liên quan, địa phương thường xuyên rà soát, đôn đốc, hỗ trợ tối đa đối với các sản phẩm đặc trưng, có thế mạnh, đủ điều kiện để gửi hồ sơ trình Trung ương tham gia đánh giá, công nhận sản phẩm 5 sao quốc gia. Để khẳng định chất lượng và vị thế của OCOP địa phương, trong năm 2025, tỉnh Quảng Ninh đặt mục tiêu được công nhận danh hiệu 5 sao cấp quốc gia cho 8-10 sản phẩm. Bên cạnh các sản phẩm đã được vinh danh còn có nhiều ứng cử viên sáng giá như Ruốc hàu, Rượu mơ Yên Tử, sản phẩm dược liệu…
Chương trình OCOP đã làm thay đổi tập quán sản xuất lạc hậu của người dân, tạo ra hướng đi mới trong SXKD các sản phẩm truyền thống có lợi thế ở khu vực nông thôn; phát huy tối đa sức sáng tạo của cộng đồng dân cư trong phát triển và hoàn thiện sản phẩm đặc sản địa phương. Các sản phẩm OCOP từng bước được hoàn thiện, đảm bảo tiêu chuẩn cao về ATTP, được người tiêu dùng đón nhận rất tích cực, góp phần phục vụ phát triển du lịch dịch vụ của tỉnh, đồng thời phát huy các tiềm năng lợi thế sẵn có từ các sản phẩm truyền thống văn hóa địa phương.
Tiếp tục tập trung cho nhóm sản phẩm OCOP tiềm năng 5 sao
Hướng tới chuẩn hóa các sản phẩm OCOP 5 sao, Văn phòng điều phối Nông thôn mới tỉnh Quảng Ninh cho biết sẽ tiếp tục tập trung cho nhóm sản phẩm OCOP tiềm năng 5 sao, hình thành các chuỗi giá trị sản phẩm, trọng tâm. Các sản phẩm này sẽ được chuẩn hóa từ các vùng nguyên liệu; xây dựng, củng cố và phát triển thương hiệu; chuyển đổi số trong sản xuất kinh doanh, thông qua xúc tiến thương mại để vươn ra thị trường trong và ngoài nước.
Doanh nghiệp, HTX và cơ sở sản xuất chú trọng yếu tố chất lượng, tiêu chuẩn, quy chuẩn, sở hữu trí tuệ, an toàn thực phẩm và mẫu mã bao bì, qua đó không chỉ “nâng chất” chính mình mà còn giúp OCOP Quảng Ninh nâng tầm và bứt phá.
Để hoàn thành mục tiêu, hằng năm Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP tỉnh tổ chức các hội nghị đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP tỉnh, từ đó lựa chọn các sản phẩm OCOP tiềm năng, có thế mạnh, hội tụ được các yếu tố về chất lượng, đạt tiêu chuẩn theo quy định, có kiểu dáng bao bì đẹp, hiện đại, phù hợp, có truy xuất nguồn gốc rõ ràng… để nâng hạng sao và dự thi sản phẩm OCOP 5 sao quốc gia.
Tuy nhiên, theo đánh giá của Văn phòng Điều phối NTM tỉnh, bên cạnh những thuận lợi, quá trình phát triển sản phẩm OCOP 5 sao đang có những khó khăn nhất định về các tiêu chí đánh giá, như: Quy mô sản xuất lớn (vùng nguyên liệu để sản xuất phải đủ lớn, được cấp mã số vùng trồng, vùng nuôi, cơ sở an toàn dịch bệnh,...); ứng dụng công nghệ tiên tiến vào sản xuất và có thời gian bảo quản dài; thực hiện liên kết chuỗi; bao bì mẫu mã sản phẩm; chất lượng sản phẩm (chứng nhận VSATTP theo tiêu chuẩn quốc tế, chứng nhận quản lý chất lượng tiên tiến ISO, GMP, HACCP, ...); khả năng xuất khẩu của sản phẩm; nhận thức và sự quyết tâm của một số chủ thể trong phát triển sản phẩm OCOP hướng tới 5 sao còn một số hạn chế, nên chưa có sự đầu tư nâng cấp đồng bộ sản phẩm để đánh giá 5 sao.
Để phát huy được hết các thế mạnh địa phương, từng bước khắc phục những khó khăn trong định hướng doanh nghiệp phát triển sản phẩm OCOP 5 sao của tỉnh, hướng tới chuẩn hóa các sản phẩm OCOP 5 sao, Quảng Ninh sẽ thực hiện cơ cấu lại sản phẩm OCOP. Trong đó tập trung phát triển sản phẩm có tiềm năng lợi thế, thế mạnh của tỉnh; chuẩn hóa các vùng nguyên liệu sản xuất sản phẩm OCOP, xây dựng, củng cố và phát triển các thương hiệu sản phẩm OCOP; xúc tiến thương mại, chuyển đổi số trong SXKD sản phẩm OCOP.
Đồng thời tiếp tục xây dựng và hoàn thiện cơ chế chính sách phát triển sản phẩm OCOP, trong đó tập trung cho nhóm sản phẩm OCOP tiềm năng 5 sao; chú trọng lựa chọn được các sản phẩm tiềm năng, hình thành các chuỗi giá trị sản phẩm, trọng tâm là các sản phẩm chủ lực để chuẩn hóa 5 sao, đưa OCOP Quảng Ninh vươn ra thị trường trong và ngoài nước, nâng tầm Chương trình OCOP thành thương hiệu mạnh của Quảng Ninh trên phạm vi cả nước, từng bước vươn ra thị trường khu vực và quốc tế./.
