Tìm hướng đi phù hợp
Hiện nay, xuất khẩu nông sản của Hà Nội bước đầu cho hiệu quả, nhưng vẫn còn nhiều khó khăn do nhận thức của người sản xuất, kinh doanh sản phẩm nông nghiệp về bảo hộ và đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ còn hạn chế.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) Hà Nội, việc xây dựng vùng sản xuất nông nghiệp an toàn gắn với cấp mã số có vai trò rất lớn trong định hướng xuất khẩu những mặt hàng nông sản chủ lực của Hà Nội.
Đồng thời, ngành nông nghiệp đã hỗ trợ các địa phương đào tạo, tập huấn về xuất nhập khẩu, các hiệp định thương mại tự do mới mà Việt Nam đã ký kết, tập huấn về quản lý và vận hành hiệu quả hệ thống, tiêu chuẩn OTAS (truy xuất, xác thực nguồn gốc).
Cạnh đó, các đơn vị chuyên môn của Sở NN-PTNT Hà Nội đã tổ chức khảo sát, đánh giá vùng trồng; thu thập thông tin, đo đạc và lập bản đồ vùng trồng chuối; thẩm định hồ sơ, cấp, xác thực mã số vùng trồng, nhập dữ liệu vùng trồng lên hệ thống OTAS, hồ sơ điện tử, cắm biển mã số và kích hoạt trên hệ thống, cấp tem mã số vùng trồng gắn lên sản phẩm...
Việc cấp mã vùng trồng đã mở ra cánh cửa giúp sản phẩm chuối của Hà Nội có thể dễ dàng hơn trong xuất khẩu sang nhiều thị trường. Khi đã có mô hình điểm sẽ tạo tiền đề mở rộng vùng sản xuất được cấp mã trong thời gian tới, giúp giá trị sản phẩm chuối ngày càng nâng cao.
Một số địa phương thực hiện quy hoạch vùng sản xuất còn lỏng lẻo, sản xuất nông nghiệp còn nhỏ lẻ, manh mún, chưa có nhiều vùng sản xuất bảo đảm chất lượng theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ; tỷ lệ sản phẩm truy xuất nguồn gốc còn thấp, phần lớn nông sản tiêu thụ tại các chợ, kênh tiêu thụ truyền thống...
Để đẩy mạnh xuất khẩu nông sản, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Kinh doanh chế biến nông sản Bảo Minh Bùi Thị Hạnh Hiếu cho biết: "Về xây dựng thương hiệu gạo Bảo Minh, công ty liên kết với nông dân các tỉnh, thành phố xây dựng vùng sản xuất lúa gạo tập trung, quy mô lớn. Đơn vị đang khởi động xây dựng nhà máy chế biến gạo và nông sản sau thu hoạch đạt tiêu chuẩn quốc tế tại huyện Thanh Oai nhằm đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm gạo ra thị trường thế giới".
Còn theo Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản Hà Nội Nguyễn Thị Thu Hằng, để các doanh nghiệp hiểu rõ về thị trường, đáp ứng điều kiện về an toàn thực phẩm khi xuất khẩu, thời gian tới, Chi cục phối hợp với các địa phương tổ chức tập huấn cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh nông, lâm, thủy sản quy định bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm, kiểm soát thực phẩm xuất nhập khẩu; tuyên truyền về các hiệp định FTA, EVFTA, CPTPP, rào cản thị trường nước ngoài; hỗ trợ các cơ sở chế biến nông sản áp dụng hệ thống chứng nhận chất lượng quốc tế (ISO, HACCP, Halal...) nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh xuất khẩu và tiêu thụ tại thị trường trong nước.
Theo Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội cho hay, thành phố tiếp tục phát triển sản phẩm có tiềm năng xuất khẩu: Gạo Japonica (trồng trên diện tích 7.000ha), chuối tiêu hồng (3.200ha), rau an toàn (5.000ha), rau hữu cơ (50ha) và nhiều sản phẩm chế biến có tiềm năng xuất khẩu…
Bên cạnh đó, ngành Nông nghiệp hỗ trợ xây dựng tiêu chuẩn cơ sở cho sản phẩm chế biến nông, lâm, thủy sản nhằm nâng cao chất lượng, bảo đảm an toàn thực phẩm; phát triển mô hình liên kết chuỗi trong sản xuất, chế biến gắn với thị trường tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, bảo hộ sở hữu trí tuệ nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo giá trị gia tăng cao, bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm, phù hợp nhu cầu thị trường và xuất khẩu.
Ông Chu Phú Mỹ - GĐ Sở NN-PTNT Hà Nội cho hay: “Thời gian tới, chúng tôi, tiếp tục rà soát cơ chế, chính sách liên quan, trên cơ sở đó tham mưu, đề xuất thành phố điều chỉnh, bổ sung, ban hành mới cơ chế, chính sách nhằm phát triển chế biến nông sản, bảo đảm an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc, xúc tiến thương mại, phát triển thị trường, đẩy mạnh xuất khẩu nông sản.
Phát triển sản phẩm tiềm năng
Theo Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Đồng Phú (huyện Chương Mỹ) Trịnh Thị Nguyệt, hiện nay, 24ha lúa của hợp tác xã đã được chứng nhận hữu cơ theo tiêu chuẩn của Mỹ; 42ha được chứng nhận hữu cơ theo tiêu chuẩn Việt Nam.
Gạo hữu cơ của hợp tác xã được một số đơn vị như Công ty cổ phần Thương mại và xuất nhập khẩu Green Path Việt Nam, Công ty Bảo Minh thu mua, xuất khẩu sang thị trường Đức và các nước...
Còn theo Giám đốc Hợp tác xã Kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Văn Đức (huyện Gia Lâm) Nguyễn Văn Minh, toàn xã hiện có 220ha rau an toàn, trong đó 26,9ha sản xuất theo quy trình VietGAP. Trung bình mỗi ngày, hợp tác xã cung cấp ra thị trường khoảng 40-50 tấn rau các loại (rau ăn lá, rau ăn củ, rau gia vị...).
Trong số đó, khoảng 70% sản lượng được tiêu thụ tại hệ thống siêu thị lớn như: Co.op Mart, Metro, AEON… và chợ đầu mối trên địa bàn thành phố Hà Nội; còn lại tiêu thụ tại các tỉnh lân cận. Đặc biệt, hợp tác xã đang duy trì xuất khẩu 300-500 tấn/ năm cải thảo, bắp cải, súp lơ... sang thị trường Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc.
Trao đổi về hoạt động xuất khẩu nông sản chủ lực của thành phố thời gian qua, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Nguyễn Ngọc Sơn cho biết, trong 7 tháng năm 2022, xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Hà Nội đạt 102 triệu USD, tăng 61% so với cùng kỳ, bao gồm nhóm gỗ và sản phẩm gỗ đạt 79 triệu USD, nhóm nông sản thực phẩm đạt 23 triệu USD.
Một số sản phẩm nông sản mũi nhọn của Hà Nội có chất lượng cao như: Nhãn muộn Đại Thành - Quốc Oai xuất khẩu đi Mỹ; rau Văn Đức xuất khẩu sang Hàn Quốc; chuối tiêu hồng xuất khẩu sang Trung Quốc...
“Để bảo đảm tiêu chuẩn xuất khẩu mặt hàng nông sản, Hà Nội đã cấp 16 mã số vùng trồng cây ăn quả và 4 cơ sở đóng gói với công suất 30-50 tấn/ngày/cơ sở phục vụ xuất khẩu. Trong đó, 8 mã số cấp cho vùng trồng chuối và 8 mã số cấp cho vùng trồng nhãn. Đến nay, thành phố đã tổ chức đánh giá, xếp hạng đối với 1.649 sản phẩm Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), trong đó có 20 sản phẩm tiềm năng 5 sao xuất khẩu, 1.098 sản phẩm đạt 4 sao, 534 sản phẩm đạt 3 sao; 1.071 sản phẩm thực phẩm được công nhận OCOP. Đây là một trong những tiềm năng lớn để các doanh nghiệp ký kết hợp đồng xuất khẩu nông sản có thế mạnh của Hà Nội sang các nước”, ông Nguyễn Ngọc Sơn nhấn mạnh.
