Mở rộng đối tượng được giảm thuế suất thuế VAT 2%
Bộ Tài chính vừa trình dự thảo nghị định về giảm Thuế Giá trị gia tăng (GTGT), với đề xuất mở rộng đối tượng được giảm thuế suất 2% so với Nghị quyết 43/2022/QH15 và kéo dài thời gian áp dụng từ ngày 1/7/2025 đến ngày 31/12/2026 - trở thành đợt giảm thuế GTGT quy mô lớn nhất từ trước đến nay, nhằm kích thích tiêu dùng, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp.
Theo đó, Bộ Tài chính đề xuất giảm thuế VAT 2% từ 1/7/2025 đến hết 31/12/2026 đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10% (còn 8%), trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ như: viễn thông, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, sản phẩm kim loại, sản phẩm khai khoáng (trừ than), sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (trừ xăng).
Cùng đó, Bộ Tài chính đề xuất mở rộng đối tượng được giảm thuế suất thuế VAT 2%, bao gồm: sản phẩm, dịch vụ công nghệ thông tin (như máy giặt, lò vi sóng, dịch vụ xử lý dữ liệu, cho thuê và các hoạt động liên quan, cổng thông tin...), sản phẩm từ kim loại đúc sẵn như: thùng, bể chứa và dụng cụ chứa đựng bằng kim loại, nồi hơi...; than cốc, dầu mỏ tinh chế như: than cốc, nhiên liệu dầu và xăng, dầu mỡ bôi trơn…; sản phẩm hóa chất như: phân bón và hợp chất ni tơ, plastic và cao su tổng hợp dạng nguyên sinh…; than ở khâu nhập khẩu và than bán ra ở khâu kinh doanh thương mại; xăng, dầu.
Lý giải cho đề xuất mở rộng đối tượng được giảm thuế suất thuế VAT 2%, Bộ Tài chính cho biết, đây là những hàng hóa, nguyên liệu đầu vào sản xuất các hàng hóa tiêu dùng trực tiếp cho người dân. Đối với xăng, dầu, mặc dù mặt hàng xăng thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt và mặt hàng dầu thuộc danh mục sản phẩm khai khoáng, nhưng đây là những mặt hàng quan trọng đối với nhiều ngành sản xuất, kinh doanh cũng như đời sống người dân và giá xăng, dầu nói chung, tăng hoặc giảm sẽ tác động trực tiếp đến sản xuất, tiêu dùng trong nước và ổn định kinh tế vĩ mô.
Do đó, việc bổ sung những nhóm hàng hóa, dịch vụ này được giảm thuế VAT 2% sẽ góp phần quan trọng vào việc hỗ trợ người dân và doanh nghiệp.
Đánh giá tác động của việc giảm thuế suất thuế VAT 2% đến thu ngân sách nhà nước (NSNN), Bộ Tài chính cho biết, dự kiến số giảm thu trong 6 tháng cuối năm 2025 và cả năm 2026 tương đương khoảng 121.740 tỷ đồng (trong đó: 6 tháng cuối năm 2025 giảm khoảng 39.540 tỷ đồng, năm 2026 giảm khoảng 82.200 tỷ đồng).
Theo Bộ Tài chính, việc giảm thuế VAT tác động làm giảm thu NSNN, nhưng cũng có tác động kích thích sản xuất, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh, qua đó cũng góp phần tạo thêm nguồn thu cho NSNN.
Khi giảm thuế giá trị gia tăng, người dân là đối tượng hưởng lợi trực tiếp khi giá hàng hóa, dịch vụ giảm. Việc cơ quan chức năng đề xuất giảm thuế giá trị gia tăng đến hết năm 2026 là tin vui với người tiêu dùng.
Với doanh nghiệp, chính sách này không chỉ giảm áp lực chi phí mà còn tạo cơ hội mở rộng sản xuất. ông Đỗ Phước Tống - Chủ tịch HĐTV Công ty Cơ khí Duy Khanh nhận định chính sách giảm thuế GTGT 2% đến hết năm 2026 là một hỗ trợ thiết thực cho ngành cơ khí.
Ông cho biết: “Chính sách này giúp doanh nghiệp lập kế hoạch sản xuất và kinh doanh ổn định, không phải lo lắng về sự thay đổi liên tục. Ngoài ra, còn giúp doanh nghiệp giảm chi phí mua nguyên vật liệu như thép, nhôm - những thứ chiếm phần lớn giá thành sản phẩm và tiết kiệm chi phí vận chuyển nhờ xăng dầu cũng được giảm thuế”.
Ông Tống kỳ vọng chính sách này sẽ là bước khởi đầu để ngành cơ khí nội địa phát triển mạnh mẽ, giảm dần sự phụ thuộc vào hàng nhập khẩu.
Góp phần kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tăng trưởng kinh tế
Việc đề xuất mở rộng đối tượng giảm thuế GTGT đến hết năm 2026 của Bộ Tài chính được các chuyên gia kinh tế đánh giá là một bước đi đúng hướng, phản ánh sự linh hoạt trong điều hành chính sách tài khóa để hỗ trợ nền kinh tế. Thời hạn đến 2026 mang lại sự ổn định, giúp doanh nghiệp tự tin lập kế hoạch dài hạn.
Đánh giá về đề xuất này của Bộ Tài chính, các chuyên gia cho rằng, đây là giải pháp thiết thực, góp phần kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tăng trưởng kinh tế. TS Tô Hoài Nam –Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam nhận định chính sách này đã và đang tác động tích cực tới các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV):
"Nó sẽ tác động tới việc tăng sức mua, cải thiện dòng tiền. Vì thuế VAT giảm thì giúp hàng hoá dịch vụ có giá bán thấp hơn thì thúc đẩy tiêu dùng ngay cả mặt gián tiếp. Điều này rất quan trọng với doanh nghiệp nhỏ và vừa phụ thuộc nhiều vào thị trường nội địa và có khả năng tài chính hạn chế. Vì thế theo Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam có một số nghiên cứu chính sách này giúp tăng sức mua, cải thiện dòng tiền cho doanh nghiệp.
Thứ hai, DNNVV là khu vực trong một số nhóm hàng có biên độ lợi nhuận thấp, thế mà chi phí vận hành thường rất cao nên mức giảm 2% VAT tuy không lớn nhưng có ý nghĩa rất lớn trong việc tiết kiệm chi phí để giảm giá thành, giúp DN linh hoạt hơn".
Theo TS. Nguyễn Minh Phong, chuyên gia kinh tế, việc giảm thuế VAT 2% có tác dụng tích cực cho cả cung - cầu của thị trường, đặc biệt cho doanh nghiệp cũng như người tiêu dùng. Trong đó, một mặt giúp giảm giá thành hàng hóa, tạo cho người dân kích thích khả năng tiêu dùng, từ đó, tăng tổng cầu xã hội và tạo điều kiện cho doanh nghiệp có thêm động lực đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh.
“Giảm thuế VAT giúp giảm giá thành sản phẩm, giúp doanh nghiệp cũng bớt đi chi phí và những nghĩa vụ tài chính cần thiết, tăng sức cạnh tranh cho doanh nghiệp. Quan trọng hơn đó là góp phần tiêu thụ sản phẩm, cũng như duy trì được động lực đầu tư, duy trì dòng tiền và việc làm, qua đó thực hiện đầy đủ những nghĩa vụ tài chính khác cho cả ngân hàng và ngân sách nhà nước. Về lâu dài thì việc giảm thuế này còn giúp cho cộng đồng doanh nghiệp duy trì được nguồn lực cho phát triển”, TS. Nguyễn Minh Phong đánh giá.
Cũng theo TS. Nguyễn Minh Phong, trong vòng 2 năm gần đây, những tháng đầu năm thường là thời điểm doanh nghiệp gặp khó khăn, thể hiện thông qua con số các doanh nghiệp thành lập mới và quay lại hoạt động thấp so với doanh nghiệp dừng hoặc rút khỏi thị trường. Cụ thể, theo Cục Thống kê, tính chung 2 tháng đầu năm 2025, cả nước có hơn 49.800 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động, nhưng số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường là hơn 67.000 doanh nghiệp, tăng 6,9% so với cùng kỳ.
“Trong 2 tháng đầu năm, doanh nghiệp rút khỏi thị trường nhiều hơn hẳn doanh nghiệp thành lập mới và cả doanh nghiệp quay lại hoạt động, cho nên những động thái giảm thuế ngay từ đầu năm để kích cầu tiêu dùng trong nước rất cần thiết”, TS. Nguyễn Minh Phong nhận định./.
