Tuy nhiên trong điều kiện nước ta hiện nay, là một nước có nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đang tiến hành chuyển đổi từ một quốc gia nông nghiệp thành một nước công nghiệp hiện đại, vốn tín dụng không chỉ là một phần của hệ thống tài chính, mà nó còn là một công cụ quan trọng trong việc phát triển kinh tế xã hội chủ nghĩa.
Việc quản lý và sử dụng vốn tín dụng trong giai đoạn chuyển đổi này phải được Chính phủ và Nhà nước kiểm soát chặt chẽ. Điều này nhằm đảm bảo rằng vốn tín dụng không chỉ phục vụ lợi ích của cá nhân mà phải hướng vào các mục tiêu cụ thể để phục vụ lợi ích của cộng đồng và phát triển kinh tế - xã hội.
Hiểu được tầm quan trọng của việc cần phải có vốn tín dụng ưu đãi dành cho các đối tượng yếu thế trong xã hội, Đảng ta đã có nhiều Nghị quyết, Chỉ thị. Ngày 4/10/2002, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 78/2002/NĐ-CP về tín dụng đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác. Thấu hiểu vấn đề đó Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, UBND tỉnh An Giang đã có những chỉ đạo với Ban Đại diện Hội đồng quản trị NHCSXH tỉnh An Giang, tập trung triển khai đồng bộ các chương trình tín dụng chính sách, đáp ứng kịp thời nhu cầu vay vốn của hộ nghèo và các đối tượng chính sách. Song để triển khai có hiệu quả nguồn vốn đến đúng đối tượng thụ hưởng chính sách là công việc cần sự phối hợp giữa Ngân hàng Chính sách xã hội và các tổ chức chính trị - xã hội. Trong các tổ chức chính trị - xã hội, nổi lên đó chính là Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh An Giang.
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh An Giang ngoài việc đưa nguồn vốn đến đúng đối tượng thụ hưởng còn dựa vào sức trẻ mà đẩy mạnh hoạt động tìm kiếm, kết nối các doanh nghiệp mới thành lập với các quỹ đầu tư hỗ trợ khởi nghiệp.
An Giang có diện tích tự nhiên trên 3.536 km2, trong đó, 80% diện tích đất sản xuất nông nghiệp (tương đương 297.000 ha), 65% dân số nông thôn. Dân số trên 1,9 triệu người (đứng thứ 8 cả nước và đứng đầu đồng bằng sông Cửu Long). Hàng năm, tỉnh được bố trí bình quân 2.200 tỷ đồng để thực hiện chính sách giảm nghèo, an sinh xã hội. Trong đó, nguồn vốn ngân sách Trung ương đóng vai trò chủ đạo và trên 200 tỷ đồng từ nguồn vận động xã hội hóa.
Xác định rằng nguồn vốn tín dụng chính sách đóng vai trò quan trọng hỗ trợ thanh niên trong việc học tập cũng như khởi nghiệp, trong những năm qua, Đoàn Thanh niên tỉnh An Giang đã không ngừng nỗ lực, sáng tạo và phát huy vai trò xung kích của tuổi trẻ để thực hiện hiệu quả công tác ủy thác cho vay từ NHCSXH.
Dư nợ ủy thác cho vay do Đoàn Thanh niên quản lý tăng nhanh qua các năm, tốc độ tăng trưởng dư nợ năm 2023 tăng 12,23% so với năm 2022, năm 2024 tăng 21,85% so với năm 2023, cao hơn mức mức tăng trưởng dư nợ của các hội đoàn thể. Số hộ vay vốn do Đoàn Thanh niên quản lý năm 2023 tăng 413 hộ tương đương 1,28 % so với năm 2022, năm 2024 tăng 840 hộ tương đương 2,58% so với năm 2023.
Bên cạnh việc vay vốn phục vụ đời sống, sinh hoạt góp phần cải thiện môi trường, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, đa phần hộ nghèo vay vốn để phát triển sản xuất kinh doanh. Với nguồn vốn vay ưu đãi, hộ nghèo được hưởng lợi từ nguồn vốn ưu đãi về lãi suất, đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng về nguồn vốn phát triển sản xuất kinh doanh, đồng thời xóa bỏ được tâm lý ỷ lại, trông chờ sự hỗ trợ của các tổ chức, cá nhân, đồng thời mạnh dạn sản xuất, kinh doanh, từng bước thành công, góp phần thoát nghèo.
Thành tựu đạt được
Thời gian qua, Đoàn Thanh niên trên địa bàn tỉnh đã thực hiện tốt vai trò của mình như một cầu nối, giúp đưa các nguồn vốn tín dụng chính sách đến tay những hội viên, đoàn viên, thanh niên. Việc ủy thác cho vay thông qua các tổ chức chính trị - xã hội, đặc biệt là Đoàn Thanh niên, được xem là một phương thức ưu việt của tín dụng chính sách xã hội. Với hệ thống tổ chức chặt chẽ từ cấp cơ sở, Đoàn Thanh niên có khả năng nắm bắt đầy đủ và chính xác tình hình của hội viên, đoàn viên. Chính vì thế, việc uỷ thác cho vay qua Đoàn Thanh niên giúp nguồn vốn đến đúng đối tượng thụ hưởng. Hơn nữa, nhờ vào sự hỗ trợ, đồng hành và tư vấn về kỹ thuật sản xuất cũng như phương thức kinh doanh từ các cấp bộ Đoàn, các khoản vay sẽ được sử dụng một cách hiệu quả và đúng mục đích hơn
Những tồn tại hạn chế
Trong những năm qua, UBND tỉnh đã quan tâm, bố trí ngân sách địa phương hàng năm cho NHCSXH nhằm tăng cường nguồn vốn cho vay hỗ trợ các hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác. Tuy nhiên, số tiền được trích từ ngân sách địa phương gửi sang NHCSXH còn ở mức thấp, chưa đủ để đáp ứng nhu cầu vốn của các đối tượng chính sách trên địa bàn tỉnh.
Công tác tuyên truyền, hướng dẫn về chính sách tín dụng ưu đãi đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác có nhiều chuyển biến nhưng chưa đáng kể, ý thức trả nợ khi đến hạn của hộ vay chưa được hiểu và thực hiện đầy đủ, còn nặng xử lý nợ đến hạn bằng nghiệp vụ gia hạn mà chưa quan tâm đôn đốc thu hồi, tạo nguồn vốn quay vòng nên tỷ lệ thu nợ đến hạn còn thấp.
Công tác kiểm tra và giám sát hoạt động ủy thác của Đoàn cấp trên đối với cấp dưới cần được thực hiện một cách thường xuyên và hiệu quả.
Giải pháp thực hiện tốt vốn tín dụng ủy thác đối với hộ nghèo của đoàn thanh niên tỉnh An Giang thời gian tới
Tăng cường huy động nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội
Nguồn lực của Nhà nước có hạn, trong khi phải thực hiện đồng thời nhiều mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội nên mức độ đầu tư vốn của Nhà nước so với kế hoạch và yêu cầu nguồn vốn tín dụng chính sách chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế, nhất là tại một số chương trình tín dụng có nhu cầu vốn lớn, cần cơ cấu lại vốn phù hợp với nhu cầu vay của các đối tượng chính sách. Bên cạnh nguồn vốn cân đối từ trung ương chuyển về cần tích cực tham mưu cho chính quyền địa phương các cấp ưu tiên cân đối nguồn vốn ngân sách nhà nước để thực hiện các chương trình tín dụng chính sách xã hội.
Thực hiện chủ trương huy động nguồn lực cho tín dụng chính sách xã hội, các cấp, các ngành tập trung các nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước vào một đầu mối là NHCSXH.
Tổ chức huy động sự đóng góp của tổ chức xã hội, các doanh nghiệp và các cá nhân bổ sung nguồn vốn cho tín dụng chính sách xã hội thông qua hình thức gửi tiết kiệm của các tổ chức, cá nhân gửi tại NHCSXH.
Đẩy mạnh hơn nữa công tác vận động, tuyên truyền đến người dân đặc biệt là hộ nghèo
Công tác thông tin tuyên truyền luôn được xác định là thế mạnh của hệ thống Đoàn từ trung ương đến cơ sở, truyền thông được thực hiện trên các nền tảng số. Tiếp tục chú trọng công tác truyền thông, tập trung tuyên truyền về Chỉ thị số 40-CT/TW và các chương trình tín dụng chính sách mới, quyền và nghĩa vụ của hộ vay; cử cán bộ tham gia sinh hoạt cùng với Tổ TK&VV để phổ biến, giải đáp, hỗ trợ người dân nắm vững các chế độ chính sách, từ đó giúp việc triển khai thuận lợi hơn.
Thường xuyên tập huấn nghiệp vụ ủy thác cho cán bộ Đoàn
Thường xuyên quan tâm công tác đào tạo tập huấn, bồi dưỡng cán bộ, nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực thực tiễn cũng như tạo sự nhận thức thống nhất về quan điểm, chủ trương, chính sách, cơ chế nghiệp vụ.
Phối hợp thực hiện tốt cùng Ngân hàng Chính sách xã hội
Các cấp bộ đoàn phối hợp chặt chẽ với NHCSXH đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tham mưu cho cấp ủy đảng, chính quyền địa phương tổ chức thực hiện tốt Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 22/11/2014 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội, trọng tâm tham mưu cấp bổ sung vốn điều lệ, vốn cho vay các chương trình tín dụng chính sách, vốn ủy thác địa phương và vốn để xây dựng, nhân rộng các mô hình điểm sử dụng vốn NHCSXH trong thanh niên, thành lập Quỹ Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp từ nguồn vốn địa phương.
Tiếp tục thực hiện tốt chức năng giám sát, phản biện xã hội, tăng cường hoạt động kiểm tra, giám sát đối với hoạt động tín dụng chính sách xã hội và nhận ủy thác của NHCSXH
Tiếp tục thực hiện tốt chức năng giám sát, phản biện xã hội đối với hoạt động tín dụng chính sách xã hội và nhận ủy thác của NHCSXH, kịp thời phản ánh tồn tại cũng như nguyện vọng của người vay để tín dụng chính sách phát huy hiệu quả cao nhất.
Tăng cường lồng ghép với các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, các hoạt động chuyển giao khoa học công nghệ, đào tạo nghề, kết nối thị trường, tiêu thụ sản phẩm.
Đây là giải pháp có vị trí, vai trò rất quan trọng trong việc tạo sinh kế bền vững cho hộ nghèo. Việc làm này vừa giúp cho người dân sử dụng hiệu quả từng đồng vốn vay, vừa giúp nâng cao năng suất chất lượng, hiệu quả sản xuất kinh doanh, đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn.
Tuy nhiên, việc cung cấp vốn cho hộ nghèo mà không đi kèm với việc đào tạo và hướng dẫn về khuyến nông, khuyến lâm, sẽ dẫn đến việc sử dụng vốn không hiệu quả, thậm chí không đem lại kết quả gì đáng kể. Vì vậy, để đảm bảo rằng hộ nghèo sử dụng vốn một cách hiệu quả, cần tăng cường công tác đào tạo và hướng dẫn các phương pháp khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư./.
