Khi người dân tự nguyện viết đơn thoát nghèo
Ở vùng biên giới Mường Lát (tỉnh Thanh Hóa), nơi cuộc sống của bà con dân tộc thiểu số từng gắn liền với cái nghèo triền miên, một làn gió mới đang thổi qua. Không còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại, ngày càng nhiều hộ gia đình chủ động vươn lên thoát nghèo bằng chính sức lao động của mình. Những lá đơn xin ra khỏi hộ nghèo được viết lên không chỉ thể hiện sự đổi thay trong suy nghĩ mà còn là minh chứng rõ nét nhất cho tinh thần tự lực, tự cường của người dân nơi đây.
Tại bản Suối Tút, xã Quang Chiểu, anh Tặng Văn Sinh (35 tuổi) là một trong những người tiên phong thoát nghèo bằng chính sức mình. Gặp anh khi anh đang chăm sóc vườn cam, có thể thấy rõ sự bận rộn nhưng đầy hứng khởi của một người nông dân quyết tâm làm giàu. Ngoài 1ha cam, anh Sinh còn nuôi bò, gà; vợ anh làm thuê tại các nông trường cà phê ở Đắk Lắk. Nhờ đó, mỗi năm gia đình anh thu nhập gần 200 triệu đồng.
Năm 2024, khi kinh tế gia đình đã ổn định, anh Sinh viết đơn xin ra khỏi hộ nghèo và vượt 10km để nộp tại UBND xã. Không chỉ vậy, anh còn vận động thêm 8 hộ khác trong bản cùng làm đơn. Một trong những hộ hưởng ứng tích cực là gia đình bà Tặng Thị Chuộng (50 tuổi).
Bà Chuộng chia sẻ: “Trước đây, gia đình tôi cũng khó khăn, nhưng giờ mọi người đều có công việc ổn định. Chồng tôi đi hái cà phê, con gái làm công nhân điện tử, còn tôi chăn nuôi và trồng trọt. Khi anh Sinh động viên, tôi thấy mình nên nhường lại sự hỗ trợ của Nhà nước cho những hộ khó khăn hơn”.
Sau khi ra khỏi danh sách hộ nghèo, gia đình bà Chuộng tiếp tục nhận được sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương bằng cây giống, con giống để mở rộng sản xuất. Nhờ vậy, đến nay, bà đã có đàn dê hơn 10 con, đàn gà gần 50 con, đàn lợn 5 con – những tài sản giá trị giúp gia đình bà ổn định cuộc sống.
Còn tại bản Tà Cóm, xã Trung Lý, một trong những bản khó khăn nhất huyện Mường Lát, làn sóng thoát nghèo cũng lan rộng. Gia đình ông Thào A Thái (50 tuổi), người dân tộc Mông, là hộ đầu tiên của bản viết đơn xin ra khỏi hộ nghèo. Nhận thấy không thể mãi trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước, ông mạnh dạn vay vốn mua trâu bò về chăn thả, đào ao thả cá, mở rộng diện tích trồng trọt. Có thời điểm, gia đình ông nuôi hơn 70 con trâu, bò.
Năm 2017, sau khi bàn bạc với vợ, ông Thái viết đơn xin ra khỏi hộ nghèo và vượt 50km đường rừng để đến UBND xã Trung Lý nộp đơn. Ông chia sẻ: “Là trưởng bản, lại là đảng viên, tôi phải làm gương cho bà con. Nếu muốn phát triển, trước hết phải thay đổi tư duy, không thể cứ trông chờ mãi vào sự hỗ trợ của Nhà nước”.
Quyết định táo bạo của ông Thái không chỉ giúp gia đình ông bước sang một trang mới, mà còn thổi bùng lên ngọn lửa khát khao thay đổi trong cộng đồng. Nhìn ông thành công với mô hình chăn nuôi trâu bò, trồng trọt hiệu quả, nhiều hộ dân trong bản đã mạnh dạn noi theo. Họ bắt tay vào sản xuất, chăn nuôi, tìm kiếm cơ hội mới để thoát nghèo.
Ông Vi Văn Thứ, Phó Chủ tịch UBND xã Quang Chiểu cho biết: “Trước đây, người dân trong xã chủ yếu sống dựa vào nông nghiệp truyền thống với phương thức canh tác lạc hậu, nên cái đói, cái nghèo cứ đeo bám. Tuy nhiên, nhờ sự quan tâm, hỗ trợ của Nhà nước cùng với sự tuyên truyền, hướng dẫn của chính quyền địa phương và bộ đội biên phòng, bà con dần thay đổi cách nghĩ, cách làm. Nhiều hộ mạnh dạn vay vốn đầu tư chăn nuôi, trồng trọt, mở rộng sản xuất, đồng thời vận động con em đi làm ăn xa hoặc xuất khẩu lao động”.
Cũng theo ông Thứ, hiện nay, toàn xã có hơn 200 lao động đang làm việc ngoài địa phương, góp phần nâng cao thu nhập cho gia đình. Đời sống người dân ngày càng khởi sắc, hơn 90% hộ gia đình đã có tivi, tủ lạnh, xe máy. Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo giảm đáng kể, chỉ còn 13,66%, trong khi thu nhập bình quân đầu người đạt 42 triệu đồng/năm.
Xóa nghèo từ tư duy – nền tảng cho sự phát triển lâu dài
Không chỉ bằng mô hình kinh tế chăn nuôi, trồng trọt, người dân Mường Lát còn tìm thấy cơ hội thoát nghèo bền vững thông qua giáo dục. Một trong những hướng đi bền vững từ thay đổi tư duy, nếp nghĩ và cách làm.
Anh Sùng A Chai (sinh năm 1995, bản Tà Cóm) là một trong số ít thanh niên của bản được học đại học. Sau khi tốt nghiệp, anh quay về quê dạy học, đồng thời cùng vợ tập trung phát triển kinh tế gia đình. Từ tiền lương giáo viên, anh đầu tư mua con giống, cây giống để làm ăn. Nhờ vậy, gia đình anh đã thoát nghèo và chuẩn bị dựng một ngôi nhà gỗ khang trang.
Sự quyết tâm của anh Chai không chỉ giúp gia đình anh có cuộc sống tốt hơn mà còn truyền động lực cho nhiều bạn trẻ trong bản. “Muốn thoát nghèo bền vững, phải có tri thức. Tôi mong ngày càng nhiều con em trong bản được đi học để có tương lai tốt hơn”, anh Chai tâm sự.
Theo thống kê của huyện Mường Lát, từ năm 2023 đến nay, đã có hơn 100 hộ gia đình mạnh dạn viết đơn xin ra khỏi hộ nghèo, chủ yếu tại các xã Quang Chiểu và Mường Chanh. Đây không chỉ là con số khô khan, mà còn là minh chứng cho sự thay đổi tư duy của bà con – từ trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước sang tinh thần tự lực, tự cường. Những lá đơn xin thoát nghèo ấy không chỉ thể hiện lòng tự trọng, ý chí vươn lên mà còn lan tỏa động lực tích cực, góp phần tạo nên một cuộc cách mạng xóa nghèo đầy mạnh mẽ nơi vùng biên giới.
Ông Trương Văn Bình, Trưởng phòng Lao động - Thương binh & Xã hội huyện Mường Lát, nhận định: “Việc người dân chủ động xin thoát nghèo là tín hiệu đáng mừng. Điều này cho thấy sự thay đổi trong nhận thức, tinh thần lao động sản xuất, không còn trông chờ ỷ lại”.
Nhờ sự nỗ lực chung của chính quyền và người dân, tỷ lệ hộ nghèo toàn huyện giảm đáng kể. Đến năm 2024, con số này chỉ còn 25,85%, thu nhập bình quân đầu người đạt 28,9 triệu đồng/năm. Đặc biệt, xã Mường Chanh đã trở thành xã đầu tiên trong huyện đạt chuẩn nông thôn mới vào tháng 1/2025.
Ông Triệu Minh Xiết, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Mường Lát, khẳng định: “Muốn thoát nghèo bền vững, trước tiên phải xóa nghèo trong tư duy. Người dân cần thay đổi cách làm kinh tế, không phụ thuộc vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Khi tư duy thay đổi, mọi thứ sẽ đổi thay”.
Những lá đơn xin ra khỏi hộ nghèo không chỉ là một quyết định mang tính cá nhân, mà còn là minh chứng cho sự chuyển mình của cả một vùng quê nghèo. Chúng phản ánh tinh thần tự lực, tự cường của người dân, đồng thời tạo động lực để cộng đồng cùng nhau phát triển.
Khi tư duy thay đổi, cuộc sống cũng sẽ đổi thay. Những lá đơn thoát nghèo ấy chính là bước khởi đầu cho một tương lai tươi sáng hơn, không chỉ cho từng hộ gia đình, mà còn cho cả huyện Mường Lát trên hành trình vươn lên mạnh mẽ./.
