Nội dung trên được bàn thảo tại Hội thảo "Bức tranh kinh tế Việt Nam 2025 và những chính sách kinh tế cần quan tâm”. Hội thảo do Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao và Trung tâm BSA tổ chức ngày 25/3 tại TP.HCM để cùng trao đổi, thảo luận các vấn đề, chính sách kinh tế trong bối cảnh nhiều nội dung mới đã và đang được triển khai quyết liệt.
Việt Nam đang có những bước đi quyết liệt để thúc đẩy tăng trưởng
Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới nhiều biến động, Việt Nam đang có những bước đi quyết liệt để thúc đẩy tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh và đổi mới sáng tạo.
Năm 2024, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam rất tích cực, với nhiều thay đổi thị trường quốc tế đã tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế trong nước. Trong bối cảnh đó, doanh nghiệp cần chủ động hơn trong việc ứng phó với rủi ro và tận dụng cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do.
Những chính sách lớn như Nghị quyết 57, Nghị quyết 193, Nghị quyết về kinh tế tư nhân (chuẩn bị ra đời) với nhiều cải cách mạnh mẽ, từ chính sách kinh tế, khoa học công nghệ đến quản trị doanh nghiệp. Những nghị quyết quan trọng này và các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân có thể tạo ra những thay đổi bước ngoặt, tạo ra áp lực những cũng là cơ hội lớn cho doanh nghiệp.
Ngày 19/2, Quốc hội chính thức thông qua Luật Ban hành Văn bản quy phạm pháp luật sửa đổi, có hiệu lực từ ngày 1/4/2025. Luật này cải cách quy trình lập pháp, giúp rút ngắn thời gian làm luật từ 22 tháng xuống còn khoảng 10 tháng. Với các thay đổi chính như: Đa phần luật sẽ được xem xét và thông qua trong một kỳ họp, giảm thời gian chờ đợi; Quy trình rút gọn cho phép thông qua luật trong 1-2 tháng thay vì 7-10 tháng như trước đây; Chuyển thẩm quyền thông qua chương trình lập pháp sang Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tạo sự linh hoạt trong điều chỉnh luật.
Phát biểu tại hội thảo, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cho rằng Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mới với nhiều cải cách mạnh mẽ, từ chính sách kinh tế, khoa học công nghệ đến quản trị doanh nghiệp.
Trước đây, khoa học và công nghệ chỉ được xem là công cụ hỗ trợ phát triển kinh tế, nhưng Nghị quyết 57 (Nghị quyết của Bộ Chính trị về khoa học và công nghệ) đã nâng tầm thành động lực then chốt.
Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030, khoa học công nghệ sẽ đóng góp quan trọng vào GDP và đến năm 2045, nước ta sẽ nằm trong nhóm 30 quốc gia dẫn đầu về đổi mới sáng tạo trên thế giới.
Theo ông Đậu Anh Tuấn, có 4 thay đổi quan trọng nhất của Nghị quyết 57. Thứ nhất là chuyển từ đầu tư công sang cơ chế thị trường, khuyến khích doanh nghiệp dẫn dắt đổi mới sáng tạo. Thứ hai là tăng cường đầu tư tư nhân vào nghiên cứu và phát triển (R&D), thu hút vốn từ quỹ đầu tư mạo hiểm và hợp tác công-tư. Thứ ba, ưu tiên công nghệ cao, công nghệ lõi như trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, giúp Việt Nam tự chủ trong các lĩnh vực quan trọng. Thứ tư, phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, tạo điều kiện thuận lợi về thể chế, tài chính và thị trường.
Kinh tế tư nhân được đặt vào vị trí trung tâm, động lực quan trọng nhất của nền kinh tế
Những nghị quyết quan trọng như Nghị quyết 57 cùng các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân sẽ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Những chính sách lớn này có thể tạo ra những thay đổi bước ngoặt, tạo ra áp lực nhưng cũng là cơ hội lớn cho doanh nghiệp, đặc biệt khi kinh tế tư nhân được đặt vào vị trí trung tâm, thậm chí có thể là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế.
Theo ông Đậu Anh Tuấn, kim ngạch xuất nhập khẩu hiện đã đạt gần 800 tỷ USD và có thể vượt mốc 1.000 tỷ USD, cho thấy sự phụ thuộc lớn của nền kinh tế vào thương mại toàn cầu. Với một nền kinh tế mở như Việt Nam, những biến động trên thị trường thế giới có thể gây bất lợi đáng kể. Do đó, việc nâng cao năng lực thích ứng và quản trị rủi ro là rất quan trọng.
“Năm vừa qua, dòng vốn FDI vào Việt Nam rất tích cực, nhưng chỉ một thay đổi quan trọng trên thị trường quốc tế cũng có thể tác động mạnh đến nền kinh tế trong nước. Doanh nghiệp cần chủ động hơn trong việc đối phó với rủi ro và tận dụng cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do” – ông Đậu Anh Tuấn nói.
Về kinh tế tư nhân, ông Đậu Anh Tuấn đánh giá dù có nhiều chính sách hỗ trợ, doanh nghiệp tư nhân tại Việt Nam vẫn gặp nhiều hạn chế như quy mô nhỏ, thiếu sự liên kết và sức cạnh tranh yếu.
Nghị quyết mới (sắp ra đời) được kỳ vọng sẽ khắc phục những điểm yếu này bằng loạt giải pháp mạnh mẽ. Đặc biệt, có thể có những chiến lược riêng cho doanh nghiệp lớn, vừa và nhỏ, cũng như có chính sách để thúc đẩy 5 triệu hộ kinh doanh tiến lên thành lập doanh nghiệp. “Chúng ta có thể mạnh dạn miễn thuế ba năm cho các hộ kinh doanh trở thành doanh nghiệp” - ông Phó Tổng thư ký VCCI đề xuất.
Tuy nhiên, chưa cần một nghị quyết riêng về kinh tế tư nhân ra đời thì, theo ông Đậu Anh Tuấn hiện đã có những xu hướng mới cho thấy sự tin tưởng và nhìn nhận lại vai trò của doanh nghiệp tư nhân đó là một loạt doanh nghiệp tư nhân được tham gia các dự án trọng điểm như làm đường sắt cao tốc, cơ sở hạ tầng lớn.
Nhiều ý kiến tại hội thảo cũng đánh giá, việc cải cách văn bản quy phạm pháp luật mà Quốc hội vừa thông qua cũng giúp doanh nghiệp có một môi trường pháp lý minh bạch, ổn định và kịp thời hơn, giảm rủi ro chính sách trong hoạt động kinh doanh.
Tuy nhiên, các doanh nghiệp cũng cần lưu ý để cập nhật kịp thời về những thay đổi pháp luật trong hoạt động kinh doanh của mình. Đồng thời, doanh nghiệp cần chủ động hơn trong việc đối phó với rủi ro và tận dụng cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do.../.
