Theo báo cáo, trong năm 2024, toàn tỉnh Thanh Hóa có 3.555 doanh nghiệp thành lập mới, đứng thứ 7 cả nước. Tuy nhiên, đa số các doanh nghiệp ở Thanh Hóa có quy mô nhỏ, siêu nhỏ (97%). Cũng trong năm 2024, có 1.419 doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động, 305 doanh nghiệp giải thể. Để các doanh nghiệp này phát triển, nhà nước, nhất là chính quyền địa phương cần có những chính sách, cơ chế khuyến khích, giải pháp tháo gỡ hàng loạt tồn tại, hạn chế trong quá trình sản suất, kinh doanh.
Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh, kinh tế tư nhân hiện nay đang bước chuyển từ tư duy “doanh nghiệp được làm những gì pháp luật cho phép” sang “doanh nghiệp được tự do kinh doanh”. Ý kiến chuyên gia cho rằng, điều này rất quan trọng khi trong giai đoạn vừa qua, nhiều quy định pháp lý, chính sách chưa rõ ràng dẫn đến các doanh nghiệp lợi dụng các lỗ hổng, lách luật, vi phạm pháp luật, đạo đức kinh doanh… mặt trái đi cùng là những doanh nghiệp làm ăn chân chính nhưng cũng có tâm lý e ngại về những gì “không cấm liệu có được làm” làm hạn chế không gian sáng tạo, đổi mới, vươn tầm của doanh nghiệp.
Tháo gỡ khó khăn, đưa doanh nghiệp tư nhân ngày càng phát triển, nhất là “doanh nghiệp được tự do kinh doanh” hay xóa bỏ định kiến “không cấm liệu có được làm” để kinh tế tư nhân là lực lượng tiên phong trong kỷ nguyên mới, thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa nền kinh tế, nâng cao sức cạnh tranh quốc gia.
Yếu tố quan trọng nhất chính là cần tiếp tục có những cải cách đột phá về thể chế, chính sách và môi trường kinh doanh để kinh tế tư nhân có thể phát huy tối đa tiềm năng, trở thành động lực dẫn dắt nền kinh tế vươn ra thị trường quốc tế.
Trong một tọa đàm của Hiệp hội doanh nghiệp tỉnh Thanh Hóa với chủ đề: “Doanh nghiệp, doanh nhân kỳ vọng trong kỷ nguyên vươn mình”. Một trong những vấn đề được các đại biểu là doanh nhân quan tâm là những vướng mắc về thủ tục đầu tư phát triển cụm công nghiệp (CCN).
Ông Nguyễn Minh Hải, Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH xây dựng và thương mại Lam Sơn, Phó chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp tỉnh Thanh Hóa cho rằng, quy định của tỉnh Thanh Hóa yêu cầu nhà nhà đầu tư hạ tầng CCN phải đầu tư hoàn chỉnh hạ tầng (giao thông nội bộ, hệ thống điện, nước, xử lý nước thải...) mới thực hiện chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc cấp giấy chứng nhận đăng kí đầu tư cho nhà đầu tư thứ cấp vào CCN gây rất nhiều khó khăn cho doanh nghiệp quan tâm đầu tư lĩnh vực này.
Theo ông Hải, yêu cầu nói trên khiến các chủ đầu tư hạ tầng đối mặt với gánh nặng tài chính, e ngại khi phải đầu tư lớn ngay từ đầu mà chưa chắc chắn về khả năng lấp đầy, mất cơ hội thu hút các nhà đầu tư thứ cấp tiềm năng. Một số doanh nghiệp thứ cấp sẵn sàng đầu tư sớm và có thể góp phần thúc đẩy việc hoàn thiện hạ tầng nếu có cơ chế phù hợp. Nếu chờ hoàn tất hạ tầng CCN mới cấp phép, chúng ta có thể bỏ lỡ nhiều cơ hội thu hút đầu tư. Ví dụ về cơ chế tương tự ở các tỉnh như Nghệ An, Nam Định, Hải Phòng, Hưng Yên… cho phép thực hiện song song thủ tục đầu tư hạ tầng CCN và thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư cho nhà đầu tư thứ cấp.
“CCN sau khi được UBND tỉnh Quyết định cho thuê đất thì cho phép các Chủ đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật CCN được phép cho các tổ chức, cá nhân thực hiện thủ tục thuê lại đất công nghiệp để thực hiện thủ tục đầu tư và tiến hành đầu tư xây dựng dự án sản xuất công nghiệp song song đồng thời với đầu tư hạ tầng CCN nhằm rút ngắn thời gian đầu tư, sớm đưa đất vào sử dụng, tăng thu ngân sách cho địa phương (chỉ được đi vào sản xuất sau khi CCN đã hoàn thiện kiểm tra công tác nghiệm thu hạ tầng kỹ thuật CCN), tăng cơ hội thu hút các nhà đầu tư, giảm áp lực tài chính”, ông Hải đề nghị.
Một vấn đề nữa, theo ông Nguyễn Minh Hải là đang gây khó khăn cho doanh nghiệp đầu tư CCN đó là việc tính tiền thuê đất cho các CCN còn chậm dẫn đến tình trạng doanh nghiệp muốn thuê đất trong CCN nhưng không thể ký hợp đồng chính thức vì chưa có đơn giá thuê đất rõ ràng. Doanh nghiệp có nhu cầu đầu tư nhưng phải chờ đợi quá lâu, họ có thể chuyển hướng đầu tư sang địa phương khác có chính sách nhanh gọn hơn.
Tuy nhiên, theo Luật đất đai và các luật chuyên ngành hiện nay quy định nhà đầu tư hạ tầng KCN, CCN phải đầu tư hoàn chỉnh mới tiến hành các thủ tục cấp chứng nhận đầu tư, cho thuê đất đối với nhà đầu tư thứ cấp. Như vậy, để doanh nghiệp sớm thu hút đầu tư, phát triển dự án nhanh chóng thì vướng phải quy định trên. Trong khi đó, để doanh nghiệp “xé rào” tự ý làm sai quy định hoặc “chưa đúng quy trình” sẽ dẫn đến vi phạm pháp luật.
Thế nên, để cộng đồng doanh nghiệp tư nhân phát triển, là động lực quan trọng nhất trong đổi mới và khát vọng vươn lên, đòi hỏi Nhà nước cần có định hướng đúng và đầy đủ, xác định rõ vai trò của kinh tế tư nhân trong định hướng kinh tế xã hội chủ nghĩa. Khu vực kinh tế tư nhân có thể thực hiện được sứ mệnh và hiện thực hóa được tầm nhìn đầy khát vọng đó, yếu tố quan trọng nhất chính là cần tiếp tục có những cải cách đột phá về thể chế, chính sách và môi trường kinh doanh để kinh tế tư nhân có thể phát huy tối đa tiềm năng, trở thành động lực dẫn dắt nền kinh tế vươn ra thị trường quốc tế như lời Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh./.
