Để có thể tận dụng tối đa đồng vốn đầu tư và tìm động lực tăng trưởng mới, nhiều ông lớn mở rộng kinh doanh bằng cách đầu tư trái ngành. Tuy nhiên không phải ai cũng thành công, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp.
Câu chuyện Thaco đầu tư nông nghiệp phải bắt nguồn từ sự hợp tác với Tập đoàn Lộc Trời và sản xuất máy kéo và máy gặt đập liên hợp. Nhưng Thaco thực sự đầu tư vào ngành nông nghiệp khi quyết định hợp tác chiến lược với "bầu" Đức và Hoàng Anh Gia Lai Agrico. Khi "bầu" Đức chuyển hướng từ đầu tư bất động sản sang đầu tư nông nghiệp với hàng ngàn hecta cao su, cọ dầu và các dự án bò thịt, người ta vẫn chưa thấy ngày bầu Đức thu lợi được từ các dự án này. Thậm chí đến năm 2018, bầu Đức đã phải dừng hoàn toàn mảng chăn nuôi bò thịt.
Năm 2017, "bầu" Đức công bố dự án trồng cây ăn trái với tham vọng trở thành một trong những nhà sản xuất trái cây nhiệt đới tầm cỡ toàn cầu. Tuy nhiên sau 3 năm, con số trên báo cáo tài chính cho thấy tham vọng của bầu Đức đã không trở thành hiện thực. Năm 2019, HAGL Agrico đang quản lý 31.085 ha cây cao su và 18.305 ha cây ăn trái, trong đó chuối là sản phẩm chủ lực (hơn 10.000 ha). Công ty này lỗ 2.300 tỷ, lỗ lũy kế tại thời điểm 31/12/2019 là 2.200 tỷ. Gặp khó khăn về tài chính, Hoàng Anh Gia Lai Agrico đã phải chuyển nhượng hàng loạt công ty con cho Tập đoàn Trường Hải (Thaco). Và “cuộc chơi” ngành nông nghiệp của Thaco bắt đầu.
Tính đến thời điểm hiện tại, Thaco đã rót vốn 1 tỷ USD "giải cứu" Hoàng Anh Gia Lai, bao gồm gần 2.630 tỷ chuyển đổi trái phiếu HAGL Agrico thành cổ phần (26,29%), Đại Quang Minh tiếp quản dự án BĐS của HAGL tại Myanmar, và công ty con của Thaco là CTCP Sản xuất chế biến và phân phối Nông nghiệp Thadi đã đầu tư 11.684 tỷ vào lĩnh vực nông nghiệp, bằng cách tiếp nhận các công ty con của HAGL Agrico tại Campuchia, bao gồm công ty TNHH Đầu tư và phát triển cao su Đông Dương (sở hữu 2 công ty đang có quyền thuê đất dài hạn có tổng diện tích 9.634 ha tạ Campuchia), Công ty TNHH Đông Pênh (sở hữu các công ty có quyền thuê đất canh tác nông nghiệp tại Campuchia với tổng diện tích 9.063 ha), công ty TNHH MTV Cao su Trung Nguyên (sở hữu 3.765 ha diện tích đất canh tác nông nghiệp tại Gia Lai).
Cuộc chơi ngành nông nghiệp của Thaco gắn liền với số phận của Hoàng Anh Gia Lai Agrico, sự hợp tác tỷ USD này là một ván bài lớn của ông Trần Bá Dương khi đặt niềm tin vào bầu Đức. Năm 2019, Chủ tịch Thadi là ông Đỗ Xuân Diện đã nắm một ghế Phó Chủ tịch HĐQT của HAGL Agrico. Là một ông lớn trong ngành sản xuất lắp ráp ô tô, khi đầu tư vào nông nghiệp, Thaco muốn "cơ giới hóa tất cả các khâu trong chuỗi giá trị sản xuất nông nghiệp: từ canh tác đến thu hoạch, vận chuyển, lưu kho, chế biến và phân phối", nghĩa là Thaco quyết tâm phát triển nông nghiệp công nghệ cao.
Từ tháng 3/2019, Thaco khởi công xây dựng Khu công nghiệp Nông Lâm Nghiệp rộng 451 ha, tổng vốn đầu tư cho hạ tầng là 8.118 tỉ đồng. Trong số đó bao gồm nhà máy chế biến trái cây có công suất thiết kế 500.000 tấn/năm, tổng mức đầu tư trên 2.400 tỷ đồng; đưa vào hoạt động giai đoạn 1 từ tháng 6 năm 2020 với công suất 200.000 tấn/năm.
Không chỉ rót vốn vào trồng trọt, vừa qua Thaco còn đẩy mạnh rót vốn vào công ty Hùng Vương, với tỷ lệ sở hữu hơn 35%. Theo đó, Thaco sẽ tham gia vào quá trình tái cơ cấu Hùng Vương, với việc tiếp tục phát triển lĩnh vực cá tra và đầu tư mở rộng sang chăn nuôi heo. Năm 2019, lần đầu tiên báo cáo tài chính của Thaco ghi nhận doanh thu từ mảng nông nghiệp, với 1.564,6 tỷ đồng, chiếm chưa đến 3% tổng doanh thu (56.507 tỷ), tuy nhiên vẫn lỗ trước thuế 14,6 tỷ.
Hòa Phát gia nhập lĩnh vực nông nghiệp từ năm 2015 với mục tiêu chung tay vì một nền sản xuất nông nghiệp hiện đại của Việt Nam và đảm bảo an toàn, chất lượng thực phẩm tối ưu cho người tiêu dùng. Bằng thế mạnh sẵn có của một Tập đoàn có tiềm lực về tài chính, công nghệ sản xuất theo chuỗi khép kín và quy mô lớn, Nông nghiệp Hòa Phát đã nhanh chóng khẳng định uy tín, vị thế hàng đầu trong ngành.
Nguồn thịt bò Úc chuẩn chất lượng của Hòa Phát đang chiếm vị trí số 1 với thị phần 50%, trứng gà sạch dẫn đầu về sản lượng ở khu vực phía Bắc. Các nhà máy thức ăn chăn nuôi sử dụng dây chuyền đồng bộ, hiện đại của châu Âu, không sử dụng chất cấm, đảm bảo không dư lượng kháng sinh trong thức ăn. Hệ thống trang trại chăn nuôi heo, bò và gia cầm khắp cả nước đều áp dụng nghiêm ngặt quy trình an toàn sinh học. Heo, gà giống, bò được nhập khẩu từ Đan Mạch, Anh, Mỹ, Úc đảm bảo nguồn gốc rõ ràng, chất lượng sản phẩm tươi ngon, bổ dưỡng và an toàn tới tay người tiêu dùng. Mục tiêu của Hòa Phát đến năm 2025 sẽ đạt sản lượng 1 triệu tấn thức ăn chăn nuôi/năm; 750.000 đầu heo thương phẩm/năm; 200.000 bò thịt và 300 triệu trứng gà sạch mỗi năm.
Hòa Phát phải chờ 5 năm để có quả ngọt, và Thaco có lẽ cũng sẽ phải đợi một thời gian, khi các vườn cây ăn trái của bầu Đức tìm được thị trường ổn định và Thadi có thể tìm đước hướng đi mới cho các sản phẩm giá trị gia tăng hơn như sản phẩm trái cây sấy khô hay nước hoa quả để bao tiêu sản phẩm. Tín hiệu đáng mừng là doanh thu trái cây của HAGL Agrico đã tăng trưởng trở lại./.
