Gia đình anh Thao trồng quất cảnh đã hơn 4 năm nay và hiện đang là nhà vườn duy nhất tại huyện Hương Sơn (tỉnh Hà Tĩnh) đầu tư trồng loại cây này.
Để phục vụ thị trường Tết 2023, gia đình anh tập trung chăm sóc hơn 1.200 gốc quất cảnh. Trong đó, có 1.000 gốc quất cỡ lớn và hơn 200 gốc quất bon sai.
Anh Thao chia sẻ cùng phóng viên Tạp chí Doanh nghiệp và Kinh tế xanh: "Tôi thấy mỗi năm cứ vào dịp Tết, nhu cầu quất cảnh ở địa bàn Hà Tĩnh khá lớn, cây quất được mang từ ngoài Bắc về. Thấy ở quê có nhiều diện tích, lâu nay bố mẹ và người dân chủ yếu trồng cam nên tôi thử đưa về trồng và bước đầu đã cho những tín hiệu khả quan".
"Trồng quất cảnh tốn khá nhiều công sức, nhất là việc chăm sóc bộ rễ của cây. Quất đẹp hay xấu phụ thuộc rất nhiều vào bộ rễ, nếu bộ rễ đẹp thì khi khách mua về chưng Tết sẽ để được lâu, còn khi bị hỏng rễ quất thường xấu mã và không bền. Bên cạnh đó, việc theo dõi, chăm sóc các bộ phận khác trên cây cũng luôn được tôi chú trọng", anh Thao cho biết thêm.
Muốn cây cho dáng đẹp và quả đều, những cành sâu bệnh, cành khuất sâu trong tán và cành vượt được anh Thao bấm tỉa thường xuyên để tạo dáng cho cây. Ngoài ra, để cây phát triển khỏe mạnh, anh thường xuyên bón thêm phân chuồng ủ hoai mục và phân lân.
Với kinh nghiệm hơn 4 năm trồng quất, anh Thao cho biết, nghề trồng quất cảnh khó nhất là công việc “gò quất”, cắt tỉa, tạo dáng cho cây. Quất là loại cây cho ra quả quanh năm, nhưng để điều chỉnh cho quất có quả đúng vào dịp Tết thì cần có kỹ thuật và kinh nghiệm dày dặn.
Anh Thao nói: "Đặc tính của cây quất là ra hoa quanh năm, nên chúng tôi phải căn thời gian đậu quả đúng dịp. Với những người trồng quất chơi Tết, trong khoảng tháng 5 và 6 âm lịch, phải thăm vườn thường xuyên, nếu phát hiện cây nào có quả thì cắt bỏ. Giai đoạn cho cây đậu quả đẹp nhất là vào tháng 7 âm lịch, bởi đậu quả thời điểm này sẽ giúp quả chín vào đúng dịp Tết, nâng giá trị quất cảnh, từ đó mang về cho nhà vườn nguồn thu cao hơn. Đến khoảng tháng 11, cây cho quả mọng, quả bắt đầu ngả vàng và chín dần và sẵn sàng xuống phố".
Về kỹ thuật trồng quất cảnh, theo anh Thao, trồng quất có thể trồng thẳng trực tiếp trên đất nhưng cũng có thể trồng vào chậu. Tuy nhiên, để quất phát triển khoẻ thì nên trồng ngoài đất vườn sau đó mới đưa vào chậu. Đất trồng cần lên luống cao, có rãnh thoát nước xung quanh tránh ngập úng, bởi quất úng nước sẽ ngừng phát triển và thậm chí có thể chết.
Thời điểm thích hợp nhất để đưa cây vào chậu là vào khoảng tháng 9 âm lịch, bởi khi đó cây đã đậu quả.
Do cây quất ưa nước, nên mỗi năm tùy vào tình hình thời tiết, anh Thao phải tưới nước cho cây đủ nước, quả sẽ to và mọng hơn.
Sau một năm tập trung công sức chăm bón, tỉa cành, tạo dáng… hơn 1.200 cây quất cảnh của anh Nguyễn Song Thao đã đến độ chín vàng, khoe sắc, sẵn sàng phục vụ thị trường Tết.
Đến đầu tháng 12 âm lịch, 1.200 cây quất cảnh của gia đình anh Nguyễn Song Thao đã được “ra gốc”, một số đã đưa vào chậu, chum vại cảnh để cung ứng ra thị trường.
Theo anh Thao, những năm gần đây sản phẩm của nhà vườn của anh được các tiểu thương đặt mua khá lớn và với giá cao hơn năm trước, nhiều hộ dân cũng tìm đến tận vườn để mua cây. Doanh thu ước đạt khoảng 500 triệu đồng trong dịp Tết năm nay.
Ngay từ đầu tháng 11 âm lịch, vườn quất cảnh của anh Thao đã được một số tiểu thương ở Thạch Hà, Cẩm Xuyên và Kỳ Anh đến hỏi mua. Với giá bán sỉ bình quân 350 nghìn đồng/gốc quất cỡ lớn, bán lẻ có giá từ 500 đến 800.000 và 150 nghìn đồng/gốc quất bon sai, bán lẻ từ 250 đến 350.000đ/chậu. Trừ chi phí cho lợi nhuận khoảng hơn 200 triệu đồng.
Trao đổi với phóng viên, ông Hoàng Duy Bằng - Bí thư Đảng ủy xã Sơn Lâm cho biết: "Mô hình trồng quất cảnh của gia đình anh Nguyễn Song Thao thành công đã khẳng định loại cây này phù hợp với điều kiện, thổ nhưỡng của vùng đất Sơn Lâm, mở ra hướng phát triển kinh tế mới cho người dân trên địa bàn. Thời gian tới, chúng tôi sẽ khuyến khích bà con đến tham quan, học hỏi kinh nghiệm, từng bước nhân rộng diện tích trồng quất cảnh để cải thiện thu nhập, nâng cao đời sống".
Hiện, đã có nhiều hộ dân tại địa phương đến tham quan, học hỏi kinh nghiệm của anh Thao để mở rộng đối tượng cây trồng mới cho gia đình, góp phần chuyển dịch cơ cấu cây trồng, mang lại giá trị kinh tế cao cho người dân miền núi Hương Sơn.
