Ngân hàng đưa ra hướng dẫn
Một trong những cách thức đánh cắp thông tin cá nhân phổ biến hiện nay là gửi thông tin gây hoang mang, kèm đường dẫn tới website làm giả giao diện ngân hàng. Lúc đó, chủ tài khoản có thể bất cẩn bấm vào đường dẫn và khai báo thông tin tài khoản, cung cấp mã xác thực OTP để kẻ gian thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản, dữ liệu cá nhân.
Mới đây, Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) tiếp tục cảnh báo thủ đoạn lừa đảo bằng tin nhắn thương hiệu (SMS brandname) đến người dùng. Kẻ xấu có thể dụ dỗ chủ tài khoản nhập tên, mật khẩu và OTP vào website giả mạo, có giao diện giống hệt ứng dụng của ACB, từ đó chiếm đoạt tiền của nạn nhân. ACB khuyến cáo người dùng không bấm vào đường link giả mạo ngân hàng hoặc bên thứ 3, không cung cấp thông tin trên website lạ và chỉ giao dịch trên ứng dụng chính thức. ACB khẳng định không yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân qua SMS, email, số điện thoại hoặc website.
Một lãnh đạo phụ trách Ngân hàng Điện tử của Eximbank mách nước hướng dẫn cách xử lý khi khách hàng đã tay lỡ nhấn vào đường link giả mạo, cũng như đã thực hiện khai báo đăng nhập, cung cấp mã OTP… Theo đó, cần nhanh chóng đăng nhập vào trang Internet Banking hoặc Mobile Banking chính thức của ngân hàng. Tiếp đến, chủ tài khoản phải nhập sai mật khẩu thật nhiều lần cho tới khi nhận được thông báo của ngân hàng là tài khoản của mình đã bị tạm khóa. Sau bước này, người dùng có thể liên hệ với bộ phận hỗ trợ của ngân hàng để được hướng dẫn xử lý.
"Thao tác xử lý như trên có thể tiến hành nhanh chóng và hiệu quả hơn so với việc gọi tổng đài của ngân hàng yêu cầu khóa tài khoản trực tuyến do không phải trải qua các bước khai báo thông tin nhằm xác minh chính chủ khá tốn thời gian. Với việc chủ động khóa nhanh như hướng dẫn trên, kẻ gian sẽ có ít cơ hội hơn để xâm nhập dữ liệu cũng như thực hiện giao dịch chuyển tiền sang tài khoản khác" – vị này lý giải.
Thực tế cho thấy khi chuyển tiền online, hệ thống của các ngân hàng thường cho phép chủ tài khoản nhập sai thông tin đăng nhập, mật khẩu 5 hoặc 3 lần (mật khẩu dùng một lần được gửi qua email hoặc số điện thoại đã đăng ký với ngân hàng). Tài khoản sẽ bị khóa truy cập nếu nhập sai thông tin quá số lần cho phép. Khi đó, chủ tài khoản buộc phải liên hệ với ngân hàng để đưa bằng chứng xác thực nhằm mở lại quyền truy cập.
Ảnh minh hoạ.
Nguy cơ trắng tay chỉ vì nhầm địa chỉ
Nhiều ngân hàng cho biết vào dịp giáp Tết, chủ tài khoản thường thường chuyển tiền đến rất nhiều tài khoản khác. Theo đó, không ít người đã bất cẩn chuyển nhầm địa chỉ, dẫn đến nguy cơ mất tiền. Thế nhưng, trên thực tế, người chuyển tiền vẫn có cách thức đòi lại nếu bên nhận có thiện chí trả. Anh Lê Minh Quân (TP. Đà Nẵng) cho biết trong năm 2022, anh chuyển nhầm 50 triệu đồng vào tài khoản của 1 người khác. Ngay sau đó, anh đến ngân hàng trình báo và chỉ được ngân hàng này cung cấp giấy xác nhận về việc chuyển tiền nhầm.
"Do không có thông tin, địa chỉ người nhận tiền đồng thời người này cũng không biết người chuyển tiền là ai nên tôi nghĩ đến phương án, chuyển tiếp vài trăm ngàn đồng rồi cung cấp số điện thoại, trình bày sự việc trong nội dung chuyển tiền. Kết quả là người nhận tiền gọi điện cho tôi và ngân hàng để xác minh sự việc. Sau đó, người này chuyển khoản hoàn lại tiền cho tôi"- anh Quân kể lại.
Trao đổi với phóng viên, một lãnh đạo cấp cao của Vietcombank cho rằng tần suất chuyển tiền online vào dịp cuối năm ngày càng tăng, thường dẫn đến khá nhiều vụ chuyển tiền nhầm. Khi đó, ngân hàng không thể cung cấp thông tin người nhận tiền vì pháp luật không cho phép. Ngân hàng cũng không được tự ý hoàn trả số tiền chuyển nhầm khi chưa được sự đồng ý của chủ tài khoản nhận.
Tuy nhiên, ngân hàng vẫn hỗ trợ người chuyển tiền nhầm bằng cách liên hệ với người nhận, động viên họ trả lại. Trường hợp người nhận tiền không trả thì ngân hàng sẽ có văn bản thông báo xác nhận việc chuyển nhầm. Khi đó, người chuyển tiền có thể tố cáo người nhận tiền với cơ quan công an.
Chủ động báo ngân hàng hoặc công an
Để tránh xảy ra hậu quả đáng tiếc, theo cơ quan công an, khi nhận được tiền do người lạ chuyển khoản, người nhận không được sử dụng số tiền đó và nếu thật sự là tiền chuyển nhầm sẽ có ngân hàng liên hệ để làm rõ. Nếu là số tiền nhỏ, người nhận có thể yêu cầu ngân hàng cung cấp bản sao kê để đối chiếu thông tin nhận được và tiến hành chuyển trả lại. Nếu là số tiền lớn, người nhận cần liên hệ trực tiếp với ngân hàng để xác minh. Trường hợp nghi vấn có dấu hiệu lừa đảo, cần báo ngay cho cơ quan công an để được xử lý theo quy định.
Thực hiện “ba không”!
Mới đây, Công an TP Thủ Đức, TP.HCM cũng đã có thông báo đến người dân về chiêu lừa trên. Đồng thời, cơ quan này cũng đã hướng dẫn người dân cách xử lý khi nhận tiền chuyển khoản nhầm đã tránh được thủ đoạn cho vay lãi nặng.
Cụ thể, công an yêu cầu người dân thực hiện “ba không” khi nhận tiền chuyển khoản nhầm. Thứ nhất, không được sử dụng số tiền chuyển nhầm vào mục đích cá nhân. Thứ hai, không chuyển trả lại khi chưa xác định được chủ tài khoản ngân hàng chuyển tiền đến. Thứ ba, tuyệt đối không làm theo hướng dẫn của các đối tượng lạ.
Việc người dân cần làm là liên hệ ngay với ngân hàng hoặc cơ quan công an nơi gần nhất để giải quyết.
Liên quan đến tình huống xử lý số tiền nhận tiền chuyển khoản nhầm, luật sư Trịnh Ngọc Hoàn Vũ (Đoàn Luật sư TP.HCM) phân tích: Theo khoản 1 Điều 579 BLDS về nghĩa vụ hoàn trả, nếu một người bất ngờ nhận được khoản tiền của người lạ chuyển đến tài khoản ngân hàng của mình và xác định số tiền này không phải của mình thì người nhận có nghĩa vụ hoàn trả toàn bộ cho người gửi.
Tuy nhiên, để tránh bị lừa đảo hay gặp phải những rủi ro khác thì người nhận tiền nên xác thực thông tin trước khi chuyển trả, việc chuyển trả nên thông qua bên thứ ba là ngân hàng hoặc cơ quan công an./.
