Những năm qua, Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng Nông thôn mới (NTM) được triển khai quyết liệt, đồng bộ, rộng khắp cả nước, với sự hưởng ứng tham gia nhiệt tình của nhân dân, có nhiều cách làm hay, hiệu quả, tạo sự chuyển biến lớn cả về lượng và chất đối với làng quê Việt Nam.
Tại Thanh Hóa, thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM đã tạo bước “chuyển mình” rõ rệt, làm thay đổi bộ mặt của nông thôn. Nhiều nơi, kết cấu hạ tầng điện đường, trường, trạm được xây dựng đồng bộ. Hệ thống tổ chức sản xuất kinh doanh trong nông nghiệp, nông thôn được đồng bộ hơn với sản xuất hàng hóa, quy mô lớn.
Bên cạnh đó, hoạt động nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ có nhiều tiến bộ và nhiều kết quả tốt. Công tác đào tạo nghề cho khu vực nông nghiệp, nông thôn được đẩy mạnh. Hình thành nhiều trang trại, hợp tác xã kiểu mới, nhiều doanh nghiệp đã tích cực đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn.
Cuộc cách mạng "trường kỳ"
Nghị quyết 25/2021/QH15 về thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM nêu rõ: Tiếp tục triển khai Chương trình gắn với thực hiện có hiệu quả cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn. Thúc đẩy quá trình đô thị hoá, đi vào chiều sâu, hiệu quả, bền vững.
Thực hiện xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu và NTM cấp thôn, bản; Nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn, thúc đẩy bình đẳng giới; Xây dựng hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn đồng bộ và từng bước hiện đại, bảo đảm môi trường, cảnh quan nông thôn sáng, xanh, sạch, đẹp, an toàn, giàu bản sắc văn hoá truyền thống, thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững.
Xác định Chương trình NTM là là cuộc cách mạng có điểm đầu không có điểm dừng. Những năm qua, với sự đồng lòng, chung sức của cả hệ thống chính trị và Nhân dân trong tỉnh Thanh Hóa đã gặt hái được nhiều thành tựu quan trọng, là cơ sở để xứ Thanh thực hiện thắng lợi những mục tiêu tiếp theo.
Trong năm 2023 và quý I năm 2024, toàn tỉnh có thêm 1 đơn vị cấp huyện, 17 xã và 17 thôn, bản miền núi đạt chuẩn NTM; 40 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 14 xã và 173 thôn, bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; 187 sản phẩm được công nhận OCOP. Bình quân toàn tỉnh đạt 16,85 tiêu chí/xã. Lũy kế đến nay, Thanh Hóa đã có 13 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM; 363 xã và 717 thôn, bản miền núi đạt chuẩn NTM; 97 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 23 xã, 480 thôn, bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.
Bên cạnh đó, nhiệm vụ chuyển đổi số trong xây dựng NTM đã mang lại kết quả tích cực. 100% hồ sơ công việc cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã đã được xử lý trên môi trường mạng, vượt so với mốc chỉ tiêu ban đầu là năm 2025. Toàn tỉnh đã triển khai xây dựng được 23 thôn thông minh thuộc các xã NTM kiểu mẫu; có 6 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu với lĩnh vực nổi trội về chuyển đổi số.
Thanh Hóa có số lượng xã đạt chuẩn NTM thuộc tốp đầu cả nước. Chất lượng của các xã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu được nâng lên. Số lượng sản phẩm OCOP thuộc top 5 cả nước và đa dạng về chủng loại.
Xác định Chường trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM không có điểm dừng, nên những địa phương đã được công nhận NTM kiểu mẫu vẫn phải tiếp tục triển khai, thực hiện nhiệm vụ. Theo đó, duy trì các tiêu chí đã đạt được, từng bước cải thiện đời sống vật chất của nhân dân, để bộ mặt nông thôn mới thực sự mới.
Ông Nguyễn Viết Sơn, Bí thư Đảng ủy xã Hải Long, huyện Như Thanh cho biết: “Xã Hải Long được công nhận là xã đạt NTM kiểu mẫu từ ngày 1/2/2024. Tuy nhiên đây chưa phải là điểm cuối cùng. Vì NTM là cuộc cách mạng kéo dài. Theo đó, cấp ủy chính quyền địa phương tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, lãnh đạo, chỉ đạo phát triển kinh tế nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân, đẩy mạnh công tác chuyển đổi số, thanh toán không dùng tiền mặt… Đặc biệt là phải duy trì các tiêu chí đã đạt được”.
Để nông thôn thực sự mới
Ngay từ khi bắt tay vào thực hiện Chương trình NTM, Thanh Hóa là một trong những địa phương gặp nhiều khó khăn khi tỷ lệ chênh lệch vùng miền rất lớn, nhiều xã, huyện nằm trong những xã đặc biệt khó khăn của cả nước.
Trước tình hình trên, lãnh đạo và nhân dân trong tỉnh đã, đi tắt, đón đầu, ban hành nhiều chính sách để khắc phục những khó khăn hạn chế, phát huy yếu thế mạnh cộng đồng để từng bước xây dựng nên những vùng quê khang trang, đáng sống.
Theo đó, đẩy mạnh tuyên truyền được đẩy mạnh, qua đó nâng cao nhận thức về trách nhiệm của tập thể, cá nhân trong thực hiện chương trình. Các cơ chế, chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn và nông dân được hỗ trợ, đã tạo động lực quan trọng khuyến khích các địa phương đẩy mạnh thực hiện chương trình.
Điển hình như Cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh", khu dân cư "sáng, xanh, sạch, đẹp, an toàn" của MTTQ; Tỉnh đoàn với phong trào "Tuổi trẻ chung tay xây dựng nông thôn mới"; các cấp Hội Phụ nữ đã phát huy vai trò, tính chủ động, sáng tạo trong thực hiện các tiêu chí " 5 không 3 sạch",' 5 có 3 sạch". Hội Nông dân với các mô hình tổ tự quản về bảo vệ môi trường; Hội Cựu chiến binh giúp nhau giảm nghèo, làm kinh tế giỏi. Các ban, sở, ngành, đơn vị cấp tỉnh trên cơ sở nhiệm vụ được giao và kế hoạch công tác hàng năm, đã triển khai thực hiện nhiều nội dung, hoạt động tập huấn, tuyên truyền về chương trình xây dựng NTM.
Trong năm 2023, số lượng xã NTM nâng cao đạt và vượt 150% kế hoạch; số lượng sản phẩm OCOP đạt và vượt 130% kế hoạch. Số lượng xã đạt chuẩn của tỉnh thuộc top đầu cả nước. Nhiều mô hình kiểu mẫu trong xây dựng NTM được Mặt trận Tổ quốc các cấp và các tổ chức chính trị xã hội triển khai và nhân rộng. Chất lượng của các xã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu được nâng lên. Sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng của các tầng lớp nhân dân đã góp phần tạo dựng nên những miền quê đáng sống.
Tại cấp cơ sở, những năm qua cũng rất chú trọng đến nhiệm vụ xây dựng, củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở vững mạnh, đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới, phát huy được tinh thần dân chủ, đoàn kết. Cùng với đó, công tác đảm bảo quốc phòng - an ninh, giữ gìn trật tự an toàn xã hội được tăng cường, góp phần đem đến bình yên cho cuộc sống của người dân.
Những kết quả đạt được trong xây dựng NTM thời gian qua đã khẳng định nỗ lực lớn, quyết tâm cao của cả hệ thống thống chính trị và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh. Tuy nhiên, vẫn còn những khó khăn, hạn chế, đó là sự chênh lệch về NTM giữa các vùng miền khá lớn. Tỷ lệ xã đạt chuẩn NTM toàn tỉnh đạt 78,06%, trong đó vùng đồng bằng đạt trên 98%, miền núi mới đạt 41,1%; hiện có tới 94% (96/102 số xã) chưa đạt chuẩn NTM tập trung ở khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, điều kiện khó khăn, ảnh hưởng lớn đến việc hoàn thành mục tiêu xây dựng NTM năm 2024 cũng như các năm tiếp theo./.
