Sáng 25/3, Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phối hợp với Báo Nông nghiệp và Môi trường tổ chức “Hội thảo tập huấn triển khai thực hiện quy định trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu - EPR”.
EPR là công cụ rất hiệu quả trong quản lý rác thải
Triển khai thực hiện quy định trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR) là cách tiếp cận của chính sách môi trường phổ biến trên thế giới và được đánh giá là công cụ rất hiệu quả trong quản lý rác thải.
EPR được xem là động lực để thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn, đã được thực hành ở nhiều quốc gia châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc… và đem lại nhiều kết quả tích cực.
Hội thảo nhằm góp phần hỗ trợ các nhà sản xuất, nhà nhập khẩu nắm rõ các văn bản pháp quy, quy định mới và triển khai thực thi EPR theo luật định. Sự kiện có sự tham gia trực tiếp và trực tuyến của các đại diện cơ quan quản lý thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường (Cục Môi trường, Văn phòng ERP…) và hơn 100 doanh nghiệp.
Tại đây, đại diện cơ quan chính sách sẽ thông tin về quy định về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR); cập nhật về hướng dẫn đăng ký, kê khai, báo cáo thực hiện EPR; cùng thảo luận với phía doanh nghiệp để triển khai thực hiện cũng như đưa ra nhiều góc nhìn quan trọng và giải pháp thiết thực trong việc triển khai chính sách nhằm thúc đẩy thu gom, tái chế, giảm thiểu tác động đến môi trường.
Phát biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Ngọc Thạch, Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường, trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR) là một chính sách quan trọng, được nhiều quốc gia trên thế giới áp dụng và mang lại những hiệu quả thiết thực trong quản lý rác thải, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn.
Tại Việt Nam, quy định về EPR được cụ thể hóa trong Luật Bảo vệ Môi trường 2020, Nghị định 08/2022 và Thông tư số 02/2022, tạo hành lang pháp lý rõ ràng để doanh nghiệp thực hiện trách nhiệm của mình trong tái chế và xử lý chất thải.
Bên cạnh đó, Chính phủ ban hành Nghị định số 05/2025 và Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) ban hành Thông tư số 07/2025 nhằm quy định rõ hơn, tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp trong quá trình triển khai thực hiện.
Tuy nhiên, với những thay đổi đáng kể này, nhiều doanh nghiệp vẫn đang gặp khó khăn trong việc áp dụng và tuân thủ. Do đó, Hội thảo là dịp quan trọng để chúng ta cùng nhau chia sẻ thông tin, cập nhật những quy định mới và tháo gỡ những vướng mắc trong quá trình thực hiện trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR).
Đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp trong việc thực hiện trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu
Ông Nguyễn Văn Phan - Văn phòng EPR (Cục Môi trường - Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, trước khi có quy định về EPR, phần lớn bao bì sau khi sử dụng được thải trực tiếp ra môi trường. Tuy nhiên, khi Việt Nam đẩy mạnh kinh tế tuần hoàn, nhất khi áp dụng các quy định của Luật Bảo vệ môi trường, các nhà sản xuất bắt buộc phải tổ chức tái chế hoặc đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường.
Nghị định số 05/2025/NĐ-CP vừa ban hành, trách nhiệm của nhà sản xuất, nhập khẩu được quy làm 2 nội dung. Đối với trách nhiệm tái chế, nhà sản xuất các sản phẩm săm lốp, dầu nhớt, pin, ắc quy và một số loại bao bì có trách nhiệm tái chế từ ngày 01/01/2024; nhà sản xuất, nhập khẩu sản phẩm điện và điện tử có trách nhiệm tái chế từ ngày 01/01/2025; nhà sản xuất, nhập khẩu sản phẩm phương tiện giao thông có trách nhiệm tái chế từ ngày 01/01/2027.
Đối với trách nhiệm thu gom, xử lý chất thải, nhà sản xuất, nhập khẩu sản phẩm pin dùng một lần, tã lót, kẹo cao su, thuốc lá,…một số sản phẩm nhựa tổng hợp và bao bì thuốc bảo vệ thực vật có trách nhiệm thu gom, xử lý chất thải từ ngày 01/01/2022.
Bao bì, pin sạc - ắc quy, dầu nhớt, săm lốp, sản phẩm điện, điện tử, phương tiện giao thông nằm trong nhóm danh mục bắt buộc phải đóng góp EPR. Trong đó, các nhà sản xuất, nhập khẩu bao bì chịu ảnh hưởng chính. Họ là nhà sản xuất bao bì thực phẩm, mỹ phẩm, thuốc, phân bón, thức ăn chăn nuôi, chế phẩm tẩy rửa, xi măng…
Một trong những thay đổi quan trọng của Nghị định 05 vừa ban hành, đó là quy định rõ việc loại trừ trách nhiệm EPR đối với một số nhóm nhà sản xuất, nhập khẩu bao bì.
Đó là: Nhà sản xuất, nhập khẩu sản phẩm, bao bì để xuất khẩu hoặc tạm nhập, tái xuất hoặc sản xuất, nhập khẩu cho mục đích nghiên cứu, học tập, thử nghiệm; Nhà sản xuất, nhập khẩu có doanh thu bán các sản phẩm thuộc nhóm bao bì dưới 30 tỷ đồng/năm; Nhà sản xuất bao bì mà bao bì đó được chính nhà sản xuất đó thu hồi, đóng gói để tiếp tục đưa ra thị trường với tỷ lệ bằng hoặc cao hơn tỷ lệ tái chế bắt buộc.
Ngoài ra, Nghị định 05 cũng quy định tỷ lệ tái chế bắt buộc, là tỷ lệ khối lượng sản phẩm, bao bì tối thiểu phải được thu gom và tái chế theo quy cách tái chế bắt buộc trong năm thực hiện. Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tăng dần tỷ lệ này, 3 năm một lần.
Việc đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường của doanh nghiệp được xác định bằng công thức: F = R x V x Fs, trong đó R là tỷ lệ tái chế bắt buộc, V là lượng sản phẩm, bao bì đưa ra thị trường, còn Fs là định mức chi phí tái chế.Fs được sửa đổi theo Thông tư số 07/2025/TT-BTNMT ngày 28/2/2025. Ví dụ, với bao bì giấy, carton, Fs=1,938; bao bì nhôm, Fs=2,448; bao bì sắt và kim loại khác, Fs=3,672...
"Doanh nghiệp lưu ý kê khai và gửi bản kê khai số tiền đóng góp tài chính hỗ trợ xử lý chất thải trên Hệ thống thông tin EPR quốc gia, đồng thời kê khai theo lượng sản phẩm, bao bì sản xuất, nhập khẩu đưa ra thị trường trong năm liền trước”, ông Phan nói.
Theo ông Hồ Kiên Trung, Phó Cục trưởng Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cơ sở pháp lý đã quy định đầy đủ cho doanh nghiệp thực hiện trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu (gọi tắt là EPR), lựa chọn hình thức tổ chức tái chế hoặc đóng góp tài chính để hỗ trợ tái chế. Nội dung EPR đã được quy định tại Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và được cụ thể hóa tại Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ngày 10/01/2022 của Chính phủ và Thông tư số 02/2022/TT-BTNMT ngày 10/01/2022 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Gần đây nhất, Nghị định số 05/2025/NĐ-CP ngày 06/01/2025 của Chính phủ và Thông tư số 07/2025/TT-BTNMT ngày 28/2/2025 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, quy định rõ các đối tượng thực hiện trách nhiệm, linh hoạt trong việc tái chế một số loại bao bì và quy định rõ hơn về các giải pháp tái chế giúp việc triển khai EPR được thực hiện rõ ràng, minh bạch và hiệu quả hơn. Mặt khác, định mức chi phí tái chế (Fs) cũng đã được ban hành tại Thông tư số 07/2025/TT-BTNMT.
Với trách nhiệm tái chế, nhà sản xuất, nhập khẩu các sản phẩm săm lốp, dầu nhớt, pin, ắc quy và một số loại bao bì có trách nhiệm tái chế từ ngày 01/01/2024; nhà sản xuất, nhập khẩu sản phẩm điện và điện tử có trách nhiệm tái chế từ ngày 01/01/2025; nhà sản xuất, nhập khẩu sản phẩm phương tiện giao thông có trách nhiệm tái chế từ ngày 01/01/2027.
Với trách nhiệm thu gom, xử lý chất thải: nhà sản xuất, nhập khẩu sản phẩm pin dùng một lần, tã lót, kẹo cao su, thuốc lá,… một số sản phẩm nhựa tổng hợp và bao bì thuốc bảo vệ thực vật có trách nhiệm thu gom, xử lý chất thải từ ngày 01/01/2022.
Thời điểm các nhà sản xuất, nhập khẩu phải đăng ký, kê khai kế hoạch tái chế và kê khai số tiền đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ tái chế, hỗ trợ xử lý chất thải là trước ngày 31/3 hằng năm.
Theo đó, việc đăng ký, kê khai, báo cáo việc thực hiện trách nhiệm sẽ được thực hiện trực tuyến trên Hệ thống thông tin EPR Quốc gia thay vì nộp bản giấy, giúp việc thực hiện chế độ kê khai, báo cáo thuận lợi, dễ dàng và tiết kiệm chi phí.
Cục Môi trường sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp trong việc thực hiện trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu. Phó Cục trưởng Cục Môi trường kỳ vọng vào sự hợp tác chặt chẽ từ cộng đồng doanh nghiệp, hiệp hội ngành nghề và các cơ quan liên quan để xây dựng một hệ thống EPR hiệu quả, chất lượng./.
