Ba tuyến xe buýt BRT chạy gồm: Kim Mã - Khuất Duy Tiến; Khuất Duy Tiến - Yên Nghĩa; Đông Anh - Tây Hồ Tây. Với tổng vốn đầu tư lên đến 294 triệu 890 nghìn USD. Trong đó, chính quyền Tp. Hà Nội có trình vay Ngân hàng Thế giới 155 triệu 210 nghìn USD. Số tiền này đã được Ngân hàng Thế giới chấp thuận cho vay vào 03/07/2007. Theo hình thức rót tiền theo tiến độ dự án.
Tuy nhiên, số tiền giải ngân theo tiến trình của Ngân hàng Thế giới giao cho chính quyền Tp. Hà Nội là 107 triệu 390 nghìn USD. Phía HN bắt đầu trả nợ vào cuối năm 2017, mỗi năm trả 2 lần, mỗi lần hơn 1 triệu USD. Tính tới ngày 31/03/2021, phía Hà Nội đã thanh toán cho Ngân hàng TG được 7 triệu 430 nghìn USD. Dĩ nhiên phải đóng kèm tiền lãi. Số tiền lãi mình chưa tính vào đây.
Dự án thất bại, số tiền phía Hà Nội bỏ ra thực hiện dự án coi như đổ sông, đổ biển. Số tiền nợ thì không biết đến năm thìn nước lũ nào mới trả cho hết? Mỗi năm cõng thêm một khoản lãi vay hơn 700 nhìn USD. Đau lòng thay, nợ còn cả núi. Dự án chết non. Với tiến độ trả nợ mỗi năm hơn 2 triệu USD thì hơn 40 năm sau phía chính quyền TP. HN mới trả hết nợ.
Có mấy chiếc xe buýt đã ngốn ngàn tỷ, đã mang nợ cùng mình. Việt Nam đâu chỉ có dự án xe buýt nhanh? Rà soát trang Web của Ngân hàng Thế giới mới thấy Việt Nam vay không ít những khoản vay khó hiểu. Ngay cả đến sửa - nâng cấp đường cũng đi vay. Vậy tiền Thuế dân đóng đã đi đâu về đâu?
Bất ngờ hơn, tôi dò ra các anh Điện lực cũng có tên trong danh sách vàng trong làng đi vay. Với Dự án hiệu quả Truyền Tải Điện cho Việt Nam, Chính Phủ đứng ra vay 500 triệu USD. Và Việt Nam đâu chỉ vay của Ngân Hàng Thế Giới?
Một Đất nước phát triển phải dựa trên nội lực bản thân và nợ mang yếu tố đòn bẩy sự phát triển vượt trội hơn. Nó khác hoàn toàn với một Đất nước tồn tại bằng những khoản nợ.
Đã đến lúc phải nghiêm túc nhìn nhận sự thật vấn đề xe buýt nhanh hiêu quả hay không? Bài viết sử dụng số liệu từ trang Web chính thức của Ngân Hàng Thế Giới (Worldbank). Đấy là tiền, còn đó một làn đường “bỏ hoang” góp phần gây ách tắc giao thông, sao không tháo gỡ?./.
