Phát biểu tại buổi làm việc, ông Hà Sỹ Đồng - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị, Tổ Trưởng tổ công tác 626 (Tổ công tác 626 được Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Trị thành lập theo Quyết định 626-QĐ/TU để nghiên cứu các cơ chế, chính sách hợp tác kinh tế xã hội đặc thù của tỉnh Quảng Trị phối hợp với 2 tỉnh Salavan, Savannakhet (Lào) trong đó có nội dung xây dựng Đề án “Khu Kinh tế - Thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo – Đensavan”) cho biết, sau khi Tổ công tác 626 và Công ty Tư vấn chiến lược CT Strategies (CTS) ký biên bản ghi nhớ (MOU) về việc lập báo cáo nghiên cứu thành lập các khu phi thuế quan tại Khu Kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo – Đensavan, tỉnh Quảng Trị đã làm việc với Bộ Kế hoạch và Đầu tư để thống nhất nội dung, kế hoạch triển khai thực hiện văn bản số 993/VPCP- QHQT, ngày 30/3/2023 của Chính phủ về triển khai thực hiện thoả thuận giữa hai Chính phủ Việt Nam và Lào ký ngày 12/01/2023.
Trước đó, ngày 28/02/2023, Tổ công tác 626 và Công ty Tư vấn chiến lược CT Strategies (CTS) ký biên bản ghi nhớ (MOU) về việc lập báo cáo nghiên cứu thành lập các khu phi thuế quan tại Khu Kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo – Đensavan
Theo đó, tỉnh Quảng Trị tiếp tục hoàn thiện đề án, phối hợp các bộ, ngành trung ương trình Chính phủ dự thảo hiệp định giữa Chính phủ Việt Nam và Lào về thí điểm xây dựng Khu Kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo - Đensavan.
Ông Hà Sỹ Đồng cho biết thêm, Tổ công tác 626 đã giao bộ phận giúp việc phối hợp Cục Hải quan tỉnh Quảng Trị nghiên cứu đề xuất các cơ chế chính sách, tạo thuận lợi về thủ tục hải quan trong hoạt động xuất nhập khẩu tại các khu phi thuế quan, khu thương mại tự do tại Khu Kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo - Đensavan.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị đề nghị Công ty CTS cung cấp các tài liệu, quy định liên quan đến vận hành các khu phi thuế quan, khu thương mại tự do để Tổ Công tác 626 tham khảo. Đồng thời, đề nghị Công ty CTS giới thiệu các doanh nghiệp trong và ngoài nước đến khảo sát, lập dự án đầu tư các khu phi thuế quan tại Khu Kinh tế thương mại đặc biệt Lao Bảo và Khu Thương mại biên giới Đensavan.
Báo cáo tại buổi làm việc, ông Andrew Farrelly - Giám đốc Công ty CTS thông tin, sau khi ký kết biên bản ghi nhớ về việc lập báo cáo nghiên cứu thành lập các khu phi thuế quan tại Khu Kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo – Đensavan, Công ty CTS tiếp tục triển khai một số phiên làm việc với các bộ, ban, ngành trung ương của Việt Nam và Tổng cục Hải quan Lào liên quan đến đề xuất các cơ chế, chính sách, vận hành hoạt động... của khu phi thuế quan tại Khu Kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo - Đensavan.
Đồng thời, làm việc với một số địa phương để trao đổi về kế hoạch phối hợp nghiên cứu thành lập các Khu phi thuế quan/Khu thương mại tự do; chuyển đổi các khu công nghiệp thành khu thương mại tự do.
Giám đốc Công ty CTS cho biết, dự kiến thời gian tới đơn vị sẽ tiếp tục làm việc với một số bộ, ban, ngành, địa phương ở Việt Nam và phía Lào để tư vấn, phối hợp lập hồ sơ dự án thành lập các Khu phi thuế quan, Khu thương mại tự do, nghiên cứu xây dựng các cơ chế chính sách nhất là đơn giản hoá các thủ tục hải quan.
Ông Andrew Farrelly cũng khẳng định sẽ đồng hành với tỉnh Quảng Trị và nhất trí với những đề xuất của ông Hà Sỹ Đồng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị trong phiên làm việc lần này.
Ông Andrew Farrelly - Giám đốc Công ty CTS và ông Hà Sỹ Đồng - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị ký kết hợp đồng nguyên tắc về việc tư vấn lập đề xuất cơ chế chính sách để hình thành và đưa vào vận hành, khai thác khu thương mại tự do gắn với khu kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo - Đensavan.
Thông qua buôi làm việc hai bên đã ký kết hợp đồng nguyên tắc về việc tư vấn lập đề xuất cơ chế chính sách để hình thành và đưa vào vận hành, khai thác khu thương mại tự do gắn với khu kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo - Đensavan. Hợp đồng này bao gồm các nội dung chính: Phối hợp lập đề xuất cơ chế chính sách, Công ty CTS tham gia rà soát, góp ý các phân khu chức năng, nghiên cứu về tổ chức bộ máy và hệ thống quy trình vận hành khu phi thuế quan.
Quảng Trị và Savannakhet là những địa phương nằm trên tuyến hành lang kinh tế Đông – Tây (EWEC), xuất phát từ những thuận lợi về điều kiện tự nhiên và vị trí địa chính trị, kinh tế quan trọng của tuyến đường 9 và khu vực hai bên cửa khẩu Lao Bảo (Hướng Hóa – Quảng Trị) – Đensavan (Sepon – Savannakhet).
Hiện, trên tuyến biên giới Việt – Lào chỉ có duy nhất khu vực xung quanh cặp cửa khẩu Lao Bảo – Đensavan có hai Khu kinh tế của 2 nước đối xứng nhau đang được vận hành khá sôi động. Theo thống kê của ngành chức năng, từ năm 2020 đến nay các hoạt động đầu tư nước ngoài tại tỉnh Savannakhet, nhất là khu vực huyện Sepon nơi có Khu kinh tế Đensavan tiếp giáp với Khu kinh tế thượng mại đặc biệt Lao Bảo đang trở nên sôi động.
Bên cạnh đó, hàng hóa quá cảnh từ Cảng Đà Nẵng qua Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo sang Lào và ngược lại tăng đột biến. Trong đó, năm 2020 có 620.000 lượt phương tiện với khối lượng hàng hóa giáo thương quá đây là 1,23 triệu tấn, trị giá 8,9 tỉ đô la Mỹ. Năm 2021, tổng khối lượng và giá trị hàng hóa quá cảnh tăng hơn 30% so với năm 2020. Từ ngày 3/12/2021 tuyến đường sắt Viên Chăn – Lào đến Côn Minh – Trung Quốc đi vào vận hành mở ra cơ hội hình thành hành lang giao thông Đà Nẵng – Lao Bảo – Viên Chăn – Côn Minh kết nối tiểu vùng sông Mêkong rộng lớn. Dự báo trong giai đoạn từ năm 2022 – 2030 các hoạt động đầu tư thương mại tại khu vực Lao Bảo – Đensavan sẽ trở nên sôi động hơn nhiều.
