Bên cạnh việc cung cấp đầy đủ phân bón dưỡng chất, cà phê là cây trồng có nhu cầu nước rất lớn, nhất là trong mùa khô. Nắng nóng, khô hạn kéo dài dẫn đến thiếu nước đang làm nhiều người trồng cà phê rất “đau đầu”. Sở hữu khoảng 8 ha cà phê, chị Hoàng Thị Trang (xã Phú Xuân, huyện Krông Năng) cho biết nhà chị sẽ tưới một lần trong khoảng hai tuần đến gần một tháng. Để đảm bảo cung cấp đủ nước, chống hạn cho cây cà phê, mỗi lần phải tưới từ 20 - 30 giờ.
Chị Trang cho biết năng suất của cây cà phê sẽ bị ảnh hưởng nếu cây không được tưới kịp thời. Trong mùa này nhà chị phải thuê cả nguồn điện và nguồn nước. Mỗi lần tưới là tiêu tốn đến vài triệu đồng. “Vườn cà phê của tôi duy trì một lớp cỏ cao khoảng 3 - 4cm để giữ độ ẩm cho đất vào mùa này và hạn chế nước bốc hơi nhanh. Như vậy cũng sẽ giúp giảm số lần tưới", chị Trang nói.
Thời tiết nắng nóng kéo dài kéo theo nhiều loại sâu hại phát sinh trên vườn cây. Trong đó, rệp sáp đang sinh trưởng mạnh, đe dọa đến năng suất cà phê vụ năm nay. Đây là một trong những côn trùng gây hại đáng lo ngại nhất trên cây cà phê do lây lan nhanh, rất khó phòng trừ. Khi cây bị nhiễm rệp sáp nặng, trái cà phê phát triển chậm. Nếu không diệt trừ kịp thời, chùm trái sẽ bị khô hỏng, ảnh hưởng đến năng suất của cây cà phê.
Ông Ngọc Văn Dương (xã Ea Wer, huyện Buôn Đôn) lo lắng: “Mấy ngày nay, ngoài việc tưới nước tôi còn phun rửa sạch những chùm hoa dính rệp sáp để hạn chế lây lan ra cả vườn. Nhưng nếu thời tiết khô hạn kéo dài như thế này, không có mưa thì sẽ rất khó xử lý triệt để rệp sáp được”.
Nhiều nông hộ trên địa bàn tỉnh đã áp dụng hình thức tưới tiết kiệm nước như là một cách ứng phó cầm chừng trong thời tiết khô hạn. Tại nông hộ của chị Huỳnh Thị Thảo (xã Phú Xuân, huyện Krông Năng) có khoảng 1ha ngô đang trong tình trạng chậm phát triển, lá cháy vàng, khô héo. Để tiết kiệm nước tưới và duy trì độ ẩm cho vườn, chị đã đầu tư để lắp hệ thống tưới nhỏ giọt trị giá 15 triệu đồng.
Chị cho biết: “Khoảng 3 - 4 ngày, tôi sẽ tưới một lần, ngoài ra còn kết hợp hòa tan phân bón vào nước để bón cho cây qua hệ thống tưới nhỏ giọt. Cách này giúp tiết kiệm được nước mà vẫn giữ năng suất cao cho vườn ngô trong mùa nắng hạn”.
Không như cà phê hay ngô, một số loại rau màu, nhất là rau ăn lá, rau gia vị chịu ảnh hưởng của nắng nóng nhiều hơn. Nông hộ của chị Nguyễn Thị Yến (xã Ea Kmút, huyện Ea Kar) phải bật nước tưới liên tục cho sào rau các loại như: ngò, hành lá, bắp cải, cà chua… Ngoài ra, vườn của chị còn đầu tư hệ thống máy phun sương và liên tục duy trì nước trong rãnh giữa các luống để làm mát cho rau.
Ngành chăn nuôi, nhất là những hộ chăn nuôi nhỏ lẻ và chăn thả cũng bị ảnh hưởng bởi nắng nóng. Nông hộ của chị Lê Thị Anh (xã Ea Drông, thị xã Buôn Hồ) nuôi hơn 700 con gà là một điển hình. Nắng nóng kéo dài làm đàn gà bị giảm sức đề kháng, dễ phát sinh các bệnh truyền nhiễm.
“Trong những ngày nắng gắt, tôi thường bơm nước lên để hạ nhiệt độ làm mát mái chuồng gà, đồng thời thêm vitamin C, pha các chất điện giải vào nước uống để đàn gà giải nhiệt, tăng đề kháng”, chị Anh cho biết.
Do ảnh hưởng El Nino, mùa khô năm 2023-2024 ở Đắk Lắk có khả năng gay gắt như mùa khô năm 2015-2016 và năm 2019-2020, gây thiệt hại lớn cho sản xuất nông nghiệp - theo nhận định của các nhà khí tượng thủy văn.
Trước tình hình diễn biến phức tạp của thời tiết, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk và các đơn vị quản lý các hồ đập, công trình thủy lợi và địa phương đang khẩn trương triển khai các giải pháp chống hạn, bảo đảm an toàn, hiệu quả cho sản xuất, hạn chế thấp nhất thiệt hại do hạn hán gây ra cho nông dân./.
