Du lịch sinh thái là loại hình du lịch có điều kiện
Theo bà Võ Thị Bích Thùy, Giám đốc kinh doanh, phụ trách Tour Giáo dục và Du lịch sinh thái của Tam Anh Group, cho biết, du lịch sinh thái và du lịch thiên nhiên có những cái na ná nhau, nên nhiều người đang nhầm tưởng rằng cứ về với rừng, với thiên nhiên là đi du lịch sinh thái.
Trong khi đó, để làm du lịch sinh thái thì trước hết phải tính tới sức chứa và sức tải của điểm đến để không ảnh hưởng tới thiên nhiên, môi trường. Trên cơ sở đó, các bên sẽ thiết kế những bài học, những thông điệp, những hoạt động phù hợp tại khu vực diễn ra hoạt động du lịch sinh thái.
Theo ông Nguyễn Đình Quốc Việt, Phó Giám đốc Trung tâm Giáo dục môi trường và Dịch vụ của Vườn quốc gia Cát Tiên, du lịch sinh thái là loại hình du lịch có điều kiện, không phải là du lịch đại chúng. Nếu như du khách tham gia các loại hình du lịch khác là đề hưởng thụ, để được vui chơi thỏa thích, thì khi tham gia du lịch sinh thái, ngoài cơ hội được trải nghiệm, được về với thiên nhiên, du khách còn có cái trách nhiệm đối với tự nhiên, trách nhiệm với cộng đồng ở nơi đến du lịch.
Vì là loại hình du lịch có điều kiện cho nên phải có sự quản lý chặt chẽ để hạn chế những tác động tiêu cực từ du lịch sinh thái. Đồng thời, nâng cao nhận thức, hiểu biết của du khách về du lịch sinh thái để du khách khi tham gia du lịch sinh thái ở các vườn quốc gia, khu bảo tồn hiểu được vì sao có những hành vi bị hạn chế, chẳng hạn như không được làm ồn, không được đi đông người …
Cũng theo ông Việt, các công ty du lịch có vai trò rất quan trọng trong việc lựa chọn du khách cho những tour du lịch sinh thái ở các vườn quốc gia, khu bảo tồn. Khi chọn được những du khách có sự hiểu biết, có nhận thức tốt về các tour du lịch sinh thái, họ sẽ tham gia tour một cách có trách nhiệm, sẵn sàng chấp nhận những hạn chế tại các điểm đến. Còn nếu chọn những du khách không phù hợp, họ có thể gây ra những tác hại tới môi trường, tới văn hóa của cộng đồng bản địa, mà bản thân họ cũng không cảm nhận được những cái hay, những điều bổ ích từ những tour du lịch này.
Nhân lực chất lượng cao đang là thách thức đối với du lịch Việt Nam
Về việc đào tạo nhân lực cho du lịch sinh thái, bà Bích Thùy là giảng viên của Trường Đại học Nông lâm Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ: Từ năm 2006, Trường đã mở ngành đào tạo tài nguyên và du lịch sinh thái. Đến nay, nhiều cựu sinh viên chuyên ngành tài nguyên và du lịch sinh thái đang làm việc tại các vườn quốc gia, khu bảo tồn.
Bà Thùy mong muốn đào tạo thêm nhiều thế hệ kế cận làm du lịch sinh thái, qua đó phát huy tốt tiềm năng du lịch sinh thái ở các vườn quốc gia, khu bảo tồn. Bởi những người làm du lịch sinh thái có nghề sẽ biết cách sáng tạo những sản phẩm du lịch từ tài nguyên thiên nhiên và lồng ghép vào đó những bài học, những thông điệp về bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học.
Theo GS.TS Đào Mạnh Hùng, Chủ tịch Liên chi hội đào tạo du lịch Việt Nam, tính đến thời điểm hiện tại, cả nước hiện có 195 cơ sở đào tạo du lịch gồm: 65 trường đại học có các khoa du lịch; 55 trường cao đẳng; 71 trường trung cấp và 4 trung tâm đào tạo nghề; 2 cơ sở đào tạo trực thuộc doanh nghiệp.
Hàng năm các cơ sở đào tạo du lịch cho tốt nghiệp ra trường được khoảng 20.000 sinh viên học viên trên khoảng 22.000 học sinh tuyển dụng đầu vào. Trong đó có khoảng 1.800 sinh viên đại học, cao đẳng chuyên nghiệp, 2.100 sinh viên cao đẳng nghề du lịch, khoảng 18.200 học viên hệ trung cấp, ngoài ra còn có khoảng 5.000 sơ cấp và đào tạo truyền nghề dưới 3 tháng.
GS.TS Đào Mạnh Hùng cho rằng, vấn đề phát triển nhân lực, đặc biệt nhân lực có chất lượng cao đang là thách thức đối với du lịch Việt Nam trước yêu cầu của tình hình mới. Đây cũng là vấn đề đặt ra trong việc xây dựng thương hiệu sản phẩm du lịch Việt Nam một cách bền vững.
Chính vì vậy, theo ông Nguyễn Đình Quốc Việt, để phát triển du lịch sinh thái ở các vườn quốc gia, khu bảo tồn, việc đào tạo kỹ năng cho những người làm du lịch sinh thái là rất quan trọng. Du lịch sinh thái là loại hình du lịch mang tính đặc thù, vì vậy, người làm du lịch sinh thái cũng phải có những kỹ năng khác biệt nhất định so với du lịch thông thường.
Khi được trang bị những kỹ năng phù hợp với du lịch sinh thái, người làm du lịch sinh thái mới có thể làm tốt và quan trọng nhất là làm đúng. Vì khi có đông du khách tới, những người làm du lịch nảy ra tâm lý tập trung nhiều cho doanh thu, qua đó phá hỏng thiên nhiên hay văn hóa của cộng đồng địa phương. Khi thiên nhiên hay văn hóa của cộng đồng địa phương bị phá hỏng thì sẽ rất khó để phục hồi. Vì vậy, phải làm sao để phát triển du lịch sinh thái một cách bền vững, hạn chế tối đa những tác hại tới thiên nhiên và văn hóa của cộng đồng địa phương./.
