Trên đây là nhận định của Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến tại Hội nghị triển khai các điểm mới theo Nghị định sửa đổi Nghị định số 26/2017/NQ-CP, Nghị định số 42/2019/NĐ-CP và Thông tư số 23/2018/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tổ chức vào chiều 11/4.
Công cụ pháp lỹ rõ ràng tất cả các địa phương phải cùng vào cuộc
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến nhấn mạnh Ban Bí thư vừa ban hành Chỉ thị số 32-CT/TW về việc về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định và phát triển bền vững ngành thuỷ sản.
Cùng với đó, các nghị định thay thế, sửa đổi, bổ sung đã được ban hành; các công điện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo quốc gia… về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Các công cụ pháp lý đã rõ ràng, Trung ương đã nỗ lực thì tất cả địa phương cũng phải vào cuộc để gỡ “thẻ vàng” IUU.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nêu rõ: “Chống khai thác IUU đã có sự chuyển biến nhưng để gỡ được “thẻ vàng” các địa phương cần nỗ lực hơn nữa. Các địa phương cần tiếp tục tập trung vào quản lý giám sát đội tàu; truy xuất nguồn gốc sản phẩm khai thác và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo Nghị định mới.”
Theo Cục Thủy sản, mới đây Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị định số 37/2024/NQ-CP sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định số 26/2017/NQ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản.
Nghị định số 38/2024/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản. Nghị định số 38/2024/NĐ-CP thay thế Nghị định số 42/2019/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản.
Theo ông Trần Đình Luân, Cục trưởng Cục Thủy sản, một số điểm mới cơ bản của Nghị định số 37/2024/NĐ-CP so với Nghị định số 26/2019/NĐ-CP là nhiều thủ tục hành chính thông thoáng hơn trong trường hợp thiên tai, dịch bệnh không thể tổ chức kiểm tra, đánh giá thực tế tại cơ sở để cấp giấy phép, giấy chứng nhận, văn bản chấp thuận, đánh giá duy trì, giám sát điều kiện của cơ sở: áp dụng hình thức đánh giá trực tuyến; thủ tục về đăng ký lồng, bè nuôi trồng thủy sản; công bố đóng, mở cảng cá.
Riêng về quản lý hệ thống giám sát tàu cá, Nghị định quy định rõ trách nhiệm của Trung ương và địa phương trong việc quản lý, sử dụng hệ thống giám sát tàu cá. Thuyền trưởng, chủ tàu cá phải chấp hành nghiêm cảnh báo của thiết bị giám sát hành trình tàu cá, không được đưa tàu vượt qua ranh giới vùng được phép khai thác thủy sản trên biển.
Nghị định mới cũng quy định rõ trách nhiệm của đơn vị cung cấp thiết bị giám sát lắp đặt trên tàu cá; quy định rõ yêu cầu và quản lý việc lắp đặt đối với thiết bị giám sát tàu cá và quy định yêu cầu đối với việc lắp thiết bị chống va, đâm khi hoạt động trên biển để tránh tình trạng nhiễu loạn thông tin, gây khó khăn trong việc quản lý.
Nghị định số 37/2024/NĐ-CP cũng bổ sung quy định giám sát viên trên tàu cá Việt Nam hoạt động trong vùng biển Việt Nam nhằm tạo khung pháp lý để duy trì và thúc đẩy việc xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Hoa Kỳ.
Nghị định cũng sửa đổi, bổ sung quy định kiểm soát tàu nước ngoài khai thác, vận chuyển, chuyển tải thủy sản, sản phẩm thủy sản có nguồn gốc từ khai thác cập cảng Việt Nam và kiểm soát thủy sản, sản phẩm thủy sản có nguồn gốc từ khai thác được vận chuyển bằng tàu container nhập khẩu vào Việt Nam nhằm thực hiện Công điện số 1058/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, trọng tâm chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định, gỡ cảnh báo "thẻ vàng" của Ủy ban châu Âu.
Nghị định cũng quy định việc kiểm soát tàu nước ngoài khai thác, vận chuyển, chuyển tải thủy sản, sản phẩm thủy sản có nguồn gốc từ khai thác cập cảng Việt Nam; kiểm soát thủy sản, sản phẩm thủy sản có nguồn gốc từ khai thác được vận chuyển bằng tàu công ten nơ nhập khẩu vào Việt Nam. Theo đó, trước 48 giờ khi lô hàng được vận chuyển cập cảng, tổ chức, cá nhân khai báo và gửi hồ sơ cho cơ quan có thẩm quyền của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn để thẩm định xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản nhập khẩu không vi phạm IUU.
Bổ sung xử phạt vi phạm hành chính đối với chủ tàu cá vi phạm
Về điểm mới của Nghị định số 38/2024/NĐ-CP, ông Trần Đình Luân cho biết tăng thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản (2 năm). Vi phạm hành chính nhiều lần hoặc tái phạm trong lĩnh vực thủy sản mà chưa được quy định cụ thể trong Nghị định này được coi là tình tiết tăng nặng trong xử phạt vi phạm hành chính.
Nghị định cũng quy định bổ sung xử phạt vi phạm hành chính đối với chủ tàu cá không đồng thời là thuyền trưởng và chủ tàu cá đồng thời là thuyền trưởng; quy định rõ thế nào ranh giới vùng biển được phép khai thác thuỷ sản.
Nghị định số 38/2024/NĐ-CP cũng bổ sung thẩm quyền xử phạt của kiểm lâm nhằm đảm bảo các hành vi vi phạm hành chính về bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại các vườn quốc gia, khu bảo tồn… được phát hiện kịp thời và bị xử lý theo quy định.
Thẩm quyền xử phạt mở rộng hơn là: Cục trưởng Cục Thủy sản, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân cấp xã, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân cấp huyện, Công an, Bộ đội biên phòng, Cảnh sát Biển, Hải quan, Quản lý thị trường, kiểm ngư, kiểm lâm, thanh tra, cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành.
Quy định cũng cho phép cơ quan, người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính được sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ để phát hiện vi phạm trong hoạt động khai thác thủy sản, bảo vệ nguồn lợi thủy sản và nuôi trồng thủy sản.
Để chuẩn bị tốt nhất cho đoàn công tác của Bộ NN&PTNT sang Liên minh Châu Âu (EU) báo cáo về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (chống khai thác IUU) cũng như tiếp đón đoàn thanh tra của Ủy ban Châu Âu (EC) sang Việt Nam về gỡ thẻ vàng đối với thủy sản Việt Nam, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan đề nghị các Bộ ngành và địa phương cũng như các cơ quan chuyên môn của Bộ đồng lòng, quyết liệt hành động chống khai thác IUU đáp ứng tốt nhất các khuyến nghị của EC.
“Chúng ta thống nhất về vấn đề chống khai thác IUU, chúng ta hành động vì hình ảnh quốc gia, thương hiệu quốc gia trên trường quốc tế. Vượt qua chống khai thác IUU đã khó nhưng đây là tiền đề đầu tiên phải vượt qua để hướng tới một ngành ngư nghiệp, ngành kinh tế thủy sản, minh bạch, trách nhiệm bền vững. Từ đó chuẩn bị cho “3 trụ cột” trong phát triển kinh tế thủy sản gồm khai thác, nuôi trồng và bảo tồn biển”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan phát biểu./.
