Theo số liệu của Tổng Cục thống kê, trong bối cảnh khó khăn chung, vẫn có những điểm sáng ở một số ngành hàng xuất khẩu chủ lực với kim ngạch tăng trưởng ấn tượng. Cụ thể, năm 2023 có 35 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 93,6% tổng kim ngạch xuất khẩu (có 7 mặt hàng xuất khẩu trên 10 tỷ USD, chiếm 66%). Một số mặt hàng có trị giá xuất khẩu lớn trong năm như: điện tử, máy tính và linh kiện 57,3 tỷ USD; điện thoại và linh kiện 53,1 tỷ USD; máy móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác 43,1 tỷ USD; dệt may 33,2 tỷ USD...
Riêng ngành Nông nghiệp đạt kim ngạch xuất khẩu 53,01 tỷ USD (xấp xỉ mức kỷ lục năm 2022), chiếm khoảng 15% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước. Nhiều mặt hàng đạt tỷ USD có sự tăng trưởng ấn tượng như: Rau quả, hạt điều, cà phê, gạo, thức ăn gia súc và nguyên liệu, sắn và các sản phẩm từ sắn… Riêng xuất khẩu gỗ và lâm sản và thủy sản dù tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn khi lần lượt đạt 13,4 tỷ USD và 9,2 tỷ USD nhưng năm nay đều sự suy giảm đáng kể.
Cụ thể, theo số liệu ước tính của Tổng cục Hải quan, năm 2023, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ ước đạt 13,4 tỷ USD, giảm 16,2% so với năm 2022. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu sản phẩm gỗ ước đạt 9,2 tỷ USD, giảm 22,9% so với năm 2022. Với kết quả này, ngành gỗ mới thực hiện được khoảng 79% mục tiêu 17,5 tỷ USD đặt ra hồi đầu năm 2023. Trong năm 2024, ngành lâm nghiệp đặt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu đạt 17,5 tỷ USD.
Đối với mặt hàng rau quả, theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, kết thúc năm 2023, xuất khẩu rau quả đạt 5,69 tỷ USD, tăng 69% so với năm 2022. Đây là mặt hàng có tốc độ tăng trưởng xuất khẩu mạnh nhất trong các mặt hàng nông lâm thủy sản. Đáng chú ý, mặt hàng sầu riêng đã có đóng góp rất tích cực vào tăng trưởng ngành rau quả với tỷ trọng hơn 40%, kim ngạch xuất khẩu dự kiến đạt hơn 2,2 tỷ USD, gấp 5 lần năm 2022.
Năm 2023 được đánh giá là năm thành công của ngành lúa gạo Việt Nam khi hội tụ đủ các yếu tố thiên thời, địa lợi và nhân hòa, từ đó, giúp xuất khẩu gạo thu về 4,78 tỷ USD, tăng 38,4% so với cùng kỳ năm ngoái với sản lượng khoảng 8 triệu tấn (theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn). Đáng chú ý, mặc dù diện tích gieo trồng năm 2023 giảm 9 nghìn ha nhưng năng suất tăng 1 tạ/ha, đem lại kết quả sản lượng gạo cả năm 2023 vẫn đạt 43,5 triệu tấn.
Còn ở mặt hàng cà phê, theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan cho biết, ước tính, xuất khẩu cà phê của Việt Nam năm 2023 đạt xấp xỉ 1,61 triệu tấn, trị giá 4,18 tỷ USD, giảm 9,6% về lượng, nhưng tăng 3,1% về trị giá so với năm 2022. Giá xuất khẩu bình quân cà phê năm 2023 đạt mức 2.834 USD/tấn, tăng 14,1% so với năm 2022. Năm 2023, xuất khẩu cà phê của Việt Nam được hưởng lợi nhờ giá cà phê Robusta tăng mạnh. Thời điểm cuối năm, giá cà phê Robusta trên thế giới chạm đỉnh 28 năm do lo tồn kho ở mức thấp và tình trạng hạn chế bán ra. Dự báo năm 2024, ngành cà phê Việt Nam sẽ tiếp tục được hưởng lợi nhờ giá cà phê Robusta sẽ duy trì ở mức cao, thậm chí có thể lập đỉnh do lo ngại thiếu hụt nguồn cung.
Về xuất khẩu hạt điều, sau 2 lần điều chỉnh kế hoạch theo hướng giảm giá trị thì xuất khẩu hạt điều vẫn thu về 3,63 tỷ USD (theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), cao hơn dự tính trước đó (khoảng 3,18 tỷ USD).
Xuất khẩu tôm năm 2023, theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông chỉ thu về 3,38 tỷ USD, giảm 21,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Lý giải nguyên nhân, theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam chia sẻ, trong tháng cuối năm 2023, sự sụt giảm mạnh mẽ từ các thị trường chủ lực như Hoa Kỳ, EU, Trung Quốc bởi biến động kinh tế và tồn kho trước đó tại các thị trường, cộng với sự cạnh tranh của con tôm các quốc gia khác./.
