Thẩm định giá là việc đánh giá hoặc đánh giá lại giá trị của tài sản phù hợp với thị trường tại một địa điểm, thời điểm nhất định theo tiêu chuẩn của Việt Nam hoặc thông lệ quốc tế. Còn theo, Khoản 9 Điều 4 Luật Kinh doanh bất động sản quy định: “Định giá bất động sản là hoạt động tư vấn, xác định giá của một bất động sản cụ thể tại một thời điểm xác định”.
Định giá, thẩm định giá quyền tài sản là hoạt động phức tạp, cần dựa trên những cơ sở pháp lý và cơ sở khoa học nhất định. Khi định giá, thẩm định giá quyền sử dụng đất cần dựa trên các quy định của Luật Đất đai và các quy định khác liên quan.
Trong nền kinh tế thị trường, giá cả được hình thành và vận động dưới sự chi phối của các quy luật khách quan của kinh tế thị trường, nhưng cũng chính sự vận động tự phát của giá cả thị trường có thể gây tác động tiêu cực tới quá trình mua và bán. Để hạn chế tác động tự phát của quy luật thị trường, góp phần khuyến khích đầu tư, phát triển, bảo vệ lợi ích hợp pháp của người tham gia đầu tư và lợi ích của Nhà nước, Nhà nước đã và đang quản lý các hoạt động định giá, thẩm định giá tài sản bằng pháp luật.
Đất đai là một loại bất động sản, do vậy định giá đất cũng phải thực hiện theo những quy định về định giá bất động sản nói chung. Song, đất đai là một tài sản đặc biệt khác với các bất động sản khác, đòi hỏi khi định giá, thẩm định giá đất phải tuân theo những quy định đặc thù.
Theo PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến (Chuyên gia Cao cấp của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam), đầu tư bất động sản là một trong những hình thức đầu tư hấp dẫn và có khả năng sinh lời cao được nhiều người lựa chọn. Tuy nhiên, loại hình đầu tư này cũng tiềm ẩn rất nhiều rủi ro, nhất là khi nhà đầu tư không nắm rõ được pháp luật áp dụng trong hoạt động định giá bất động sản. Vì vậy, để tham gia thị trường bất động sản, nhà đầu tư cần nắm được những kiến thức pháp lý cơ bản về tài sản định giá, thẩm định giá; trình tự, thủ tục của hoạt động thẩm định giá, định giá và nội dung của pháp luật thuế.
Trong đó, nguyên tắc hoạt động định giá bất động sản là những tư tưởng chỉ đạo mà trong quá trình hoạt động định giá bất động sản các chủ thể phải tuân theo. Cụ thể, định giá bất động sản phải dựa trên các tiêu chuẩn kỹ thuật, tính chất, vị trí, quy mô, thực trạng của bất động sản và giá thị trường tại thời điểm định giá; Định giá bất động sản phải độc lập, khách quan, trung thực và tuân thủ pháp luật.
PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến cho rằng, trong kinh tế thị trường, hoạt động định giá và thẩm định giá tài sản là những hoạt động khách quan, quan trọng. Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bên tham gia quan hệ tài sản của tổ chức, cá nhân kinh doanh, của người tiêu dùng, bảo đảm trật tự xã hội và lợi ích công cộng, các quan hệ xã hội phát sinh trong hoạt động định giá, thẩm định giá luôn được pháp luật điều chỉnh.
"Chính vì thế, các nhà đầu tư cần thường xuyên cập nhật kiến thức về pháp luật áp dụng trong hoạt động định giá bất động sản. Bên cạnh đó, các nhà đầu tư cũng cần tìm hiểu những kiến thức pháp lý cơ bản về tài sản định giá, thẩm định giá; trình tự, thủ tục của hoạt động thẩm định giá, định giá và một số nội dung của pháp luật thuế. Đây là một nội dung có phạm vi tương đối rộng, phức tạp, cần có sự hướng dẫn của các chuyên gia sâu trong ngành", PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến nhấn mạnh.
