Nông nghiệp bền vững từ vùng sản xuất lớn
Sáp nhập Ninh Bình, Nam Định và Hà Nam mở ra hướng đi mới cho nông nghiệp Đồng bằng sông Hồng. Ba tỉnh đều có đất phù sa màu mỡ, truyền thống nông nghiệp lâu đời. Hợp nhất thành vùng rộng khoảng 4.000 km² với hơn 4,4 triệu dân, khu vực này đủ sức triển khai các mô hình nông nghiệp hiện đại, ứng dụng công nghệ cao và quản lý thống nhất.
Nam Định vốn là “vựa lúa” của miền Bắc, với những cánh đồng trải dài và năng suất cao ổn định. Hà Nam nổi bật với cây vụ đông – đặc biệt là ngô, khoai, đậu tương – cùng thế mạnh về chăn nuôi gia súc, gia cầm. Còn Ninh Bình, ngoài lúa gạo truyền thống, những năm gần đây đã phát triển nhanh các mô hình cây ăn quả đặc sản như dứa Đồng Giao, bưởi Hoàng Long, cam Yên Mô và một số loại rau củ sạch phục vụ thị trường Hà Nội.
Ninh Bình cũng là địa phương đi đầu trong phát triển nuôi trồng thủy sản nước ngọt và nước lợ tại các vùng ven đầm, hồ tự nhiên. Đặc biệt, tỉnh này đang mở rộng các vùng canh tác hữu cơ, ứng dụng kỹ thuật cao để phục vụ xuất khẩu. Sự đa dạng sinh thái nông nghiệp của Ninh Bình chính là mắt xích quan trọng trong bức tranh tổng thể vùng hợp nhất, giúp cân bằng giữa trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản.
Có một vùng sản xuất lớn và thống nhất giúp quy hoạch thuận lợi hơn. Thay vì mỗi tỉnh một quy hoạch riêng gây chồng chéo, vùng mới có thể xây dựng quy hoạch chung, đồng bộ từ trồng trọt, chăn nuôi đến thủy lợi và chế biến. Điều này giúp tiết kiệm chi phí, tránh lãng phí và dùng tài nguyên hiệu quả hơn.
Sáp nhập cũng tạo điều kiện áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Nông nghiệp công nghệ cao như nhà kính, tưới nhỏ giọt, cảm biến hay sản xuất hữu cơ sẽ được triển khai quy mô lớn. Doanh nghiệp trong và ngoài nước sẽ mạnh dạn đầu tư hơn khi thấy tiềm năng từ vùng đất rộng, nhiều lao động và sản lượng ổn định.
Thực tế cho thấy, các vùng nông nghiệp lớn, được đầu tư hiện đại như Lâm Đồng hay Thanh Hóa đều rất hiệu quả. Việc hình thành “siêu vựa” nông nghiệp ở Đồng bằng sông Hồng là cần thiết khi nông nghiệp đang đối mặt với biến đổi khí hậu, đất đai thu hẹp và thị trường khó tính hơn.
Phát triển chuỗi giá trị và du lịch nông nghiệp
Sáp nhập còn tạo cơ hội lớn để xây dựng chuỗi giá trị nông sản bền vững. Với nguồn nguyên liệu dồi dào, vùng này có thể thu hút đầu tư xây nhà máy chế biến, kho lạnh, trung tâm logistics phục vụ xuất khẩu. Nông sản không chỉ bán tươi mà còn chế biến thành nước ép, đồ khô, thực phẩm chức năng, tăng giá trị đáng kể.
Khi có chuỗi giá trị khép kín, nông dân sẽ không còn bị ép giá. Các sản phẩm đặc sản địa phương như gạo Hải Hậu, dứa Đồng Giao, cam Kim Bảng, lợn Ninh Bình hay gà Móng Nam Định sẽ dễ dàng xây dựng thương hiệu vùng, tăng sức cạnh tranh trong và ngoài nước.
Song song với sản xuất, du lịch nông nghiệp cũng là thế mạnh. Ninh Bình đã nổi tiếng với Tràng An, Tam Cốc. Hà Nam và Nam Định có nhiều làng nghề, di tích lịch sử và cảnh quan đồng quê. Khi kết nối thành một vùng, khu vực này có thể phát triển mạnh du lịch trải nghiệm nông nghiệp.
Du khách có thể tham quan trang trại, vườn cây, đồng lúa, tự tay thu hoạch, chế biến và thưởng thức ẩm thực địa phương. Mô hình này không chỉ đa dạng hóa du lịch mà còn tăng thêm thu nhập cho người dân nông thôn, đặc biệt là các hộ nhỏ lẻ.
Sự phát triển đồng bộ giữa nông nghiệp và du lịch sẽ tạo ra một hệ sinh thái kinh tế bền vững. Người dân không chỉ sống dựa vào nông sản mà còn có thêm thu nhập từ dịch vụ du lịch, thủ công mỹ nghệ. Đây là cách để nâng cao đời sống nông dân, giữ chân lao động trẻ ở lại nông thôn và phát triển kinh tế xanh.
Một lợi thế khác là khả năng thu hút đầu tư tăng lên. Vùng đất rộng, tiềm năng nông nghiệp phong phú và dân số đông sẽ hấp dẫn các nhà đầu tư. Thủ tục hành chính cũng sẽ đơn giản, minh bạch hơn. Chính sách ưu đãi đầu tư có thể áp dụng đồng bộ, tạo môi trường thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh.
Tuy nhiên, để ý tưởng thành hiện thực, cần chuẩn bị kỹ lưỡng. Sáp nhập không thể nóng vội, mà phải nghiên cứu toàn diện từ quy hoạch, tổ chức bộ máy hành chính đến cơ chế hỗ trợ người dân. Cần có chính sách riêng giúp các địa phương khó khăn, tránh chênh lệch phát triển. Quan trọng nhất, người dân cần được tham gia, góp ý và đồng thuận.
Việc sáp nhập ba tỉnh Ninh Bình, Nam Định, Hà Nam không chỉ là thay đổi địa giới mà là cơ hội để Đồng bằng sông Hồng phát triển, xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, hiệu quả và bền vững. Khi sản xuất, chế biến, thương mại và du lịch nông nghiệp kết nối chặt chẽ, người dân sẽ là người hưởng lợi đầu tiên, với thu nhập ổn định và cuộc sống tốt đẹp hơn. Qua đó, vùng đất này hoàn toàn có thể trở thành “siêu vựa nông nghiệp” kiểu mới, nơi sản xuất nhiều, xanh, sạch, chất lượng cao và thu hút du khách, nhà đầu tư.
