TP.HCM đang lên kế hoạch dành hơn 2.575 tỷ đồng cho công tác bồi thường, hỗ trợ và giải phóng mặt bằng phục vụ tuyến đường sắt cao tốc Bắc - Nam đoạn đi qua địa bàn thành phố, với chiều dài gần 13,5 km và diện tích khoảng 110 ha.
Thông tin này được nêu trong báo cáo gửi Ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm quốc gia trong lĩnh vực đường sắt. Theo đó, đoạn tuyến này sẽ đi qua các phường An Khánh, Bình Trưng, Long Trường và Long Phước, chủ yếu nằm trong hành lang cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây. Dù một phần đoạn từ nút giao An Phú đến Vành đai 2 đã được giải phóng mặt bằng, nhưng nhiều khu vực khác, đặc biệt là từ Vành đai 2 đến sông Đồng Nai vẫn chưa thực hiện công tác thu hồi đất.
Về chi tiết sử dụng đất, dự án bao gồm tuyến chính dài 13,49 km chiếm khoảng 32,2 ha; ga Thủ Thiêm với diện tích gần 17,3 ha; và depot Long Trường chiếm hơn 60 ha. Hiện cả ba vị trí này đều chưa được giải phóng mặt bằng. Trong đó, depot Long Trường chủ yếu là đất nông nghiệp, được cho là thuận lợi cho công tác triển khai thu hồi đất trong thời gian tới.
UBND TP.HCM cho biết đã xác định sơ bộ ranh giới thu hồi đất dựa trên dữ liệu do Bộ Xây dựng cung cấp. Ga Thủ Thiêm và depot Long Trường đều đã được tích hợp trong quy hoạch chung trước đó của thành phố và thành phố Thủ Đức.
Để chuẩn bị quỹ nhà tái định cư, thành phố dự kiến sẽ bố trí khoảng 200 hộ dân bị ảnh hưởng từ dự án. Trong số này, 106 hộ sẽ được sắp xếp vào chung cư Linh Trung, còn lại sẽ được bố trí nền đất tại khu Long Bình - Long Thạnh Mỹ. Khu đất tái định cư rộng 10,5 ha này đã có sẵn hạ tầng và quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500.
Tổng kinh phí dự kiến cho bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khoảng 2.575,8 tỷ đồng, trong đó phần lớn, hơn 2.100 tỷ đồng sẽ dành cho việc chi trả trực tiếp cho người dân bị ảnh hưởng.
Trên cơ sở chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết 106 và Thông báo số 335 của Văn phòng Chính phủ, TP.HCM đã phân công cụ thể cho các sở, ban, ngành liên quan. Chủ đầu tư được giao nhiệm vụ chủ động ứng vốn ngân sách để đẩy nhanh công tác bồi thường và xây dựng khu tái định cư, đảm bảo tiến độ từ tháng 3/2025 đến hết năm 2026.
Song song với việc triển khai dự án hạ tầng đường sắt, TP.HCM cũng đang nghiên cứu phát triển đô thị theo mô hình TOD - phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng tại khu vực ga Thủ Thiêm và depot Long Trường. Việc quy hoạch này sẽ được rà soát chặt chẽ để tránh chồng lấn với các dự án khác đã được duyệt.
Để tăng cường phối hợp, Thành ủy TP.HCM đã thành lập Ban Chỉ đạo phát triển mạng lưới đường sắt đô thị do Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Nên đứng đầu. Đồng thời, UBND TP cũng củng cố tổ giúp việc nhằm hỗ trợ Ban Chỉ đạo trong quá trình tổ chức thực hiện các đầu việc quan trọng liên quan đến tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam đoạn qua TP.HCM.
