Lộc Yên là một xã phía đông huyện Hương Khê, có ba con sông là Ngàn Sâu, Rào Nại và sông Tiêm chảy qua, tạo nên những vùng đất bãi bồi với lượng lớn phù sa được bồi đắp hàng năm. Đây là một lợi thế để người dân sản xuất rau màu đặc biệt là dưa chuột.
Vụ Đông năm 2023, UBND xã Lộc Yên, Hợp tác xã Sản xuất, kinh doanh tổng hợp Nhật Hằng (HTX Nhật Hằng) và Công ty TNHH Dưa leo vùng miền (tỉnh Bắc Ninh) đã triển khai mô hình trồng dưa chuột liên kết trên địa bàn xã. Trong năm đầu tiên này, có 12 ha diện tích trồng dưa chuột tại các thôn Hương Giang, Hương Bình, Trung Thượng, Hương Thượng, … được doanh nghiệp cung ứng giống miễn phí và cam kết bao tiêu toàn bộ sản phẩm đạt chất lượng theo giá thị trường. Đồng thời, Công ty TNHH Dưa leo vùng miền cũng cử cán bộ về tận ruộng để hướng dẫn kỹ thuật trồng và chăm sóc cho bà con xã viên. Đến lúc thu hoạch, mỗi sào dưa chuột cho năng suất từ 1,5 - 2 tấn, với giá mua giao động từ 9 - 15 nghìn đồng/kg thì người dân sẽ thu về từ 15 - 20 triệu đồng/sào.
Vụ Đông năm 2024, mô hình liên kết trồng và tiêu thụ dưa chuột tiếp tục được thực hiện. Để chủ động và đạt được mục tiêu liên kết mang lại hiệu quả cao tạo sự yên tâm sản xuất cho bà con nông dân, nâng cao giá trị dưa chuột, UBND xã Lộc Yên cùng với Công ty TNHH Dưa leo vùng miền, HTX Nhật Hằng đã lên kế hoạch từ sớm. Các đơn vị đã phối hợp hỗ trợ, tổ chức cho các hộ tham gia liên kết đi tham quan thực tế nhằm học hỏi kinh nghiệm từ mô hình trồng dưa chuột chất lượng cao tại các tỉnh miền bắc Hà Giang, Tuyên Quang.
Công ty TNHH Dưa leo vùng miền đã cử cán bộ kỹ thuật tập huấn cho các hộ trước vụ sản xuất để hướng dẫn kỹ thuật từ khâu làm đất đến trồng, chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh hại, cũng như khâu thu hoạch đảm bảo để quả đạt chất lượng, mang lại giá trị kinh tế cao. Bên cạnh đó, trong suốt quá trình sản xuất, các chủ hộ tham gia mô hình sẽ được cán bộ kỹ thuật của công ty hỗ trợ, hướng dẫn và theo dõi quá trình phát triển của cây dưa chuột nhằm đảm bảo cây sinh trưởng, phát triển tốt nhất.
Cây dưa chuột vụ Đông được bà con bắt đầu xuống giống từ cuối tháng 10 (dương lịch). Đến nay, cây phát triển khá mập mạp và cho quả, bà con đã làm giàn cho cây leo. Qua các năm sản xuất, người dân xã Lộc Yên nhận thấy cây dưa chuột dễ trồng và rất phù hợp với đất bồi phù sa. Tuy nhiên, trồng dưa chuột cũng đòi hỏi nhiều công sức chăm sóc, đặc biệt là công đoạn làm giàn để cây dưa chuột leo lên.
Để đảm bảo cây dưa phát triển tốt, đạt năng suất cao, UBND xã đã hỗ trợ cùng với HTX Nhật Hằng cung ứng các loại giống, vật tư uy tín và nhằm ổn định đầu ra sản phẩm UBND xã, HTX đã ký kết liên kết với doanh nghiệp thu mua sản phẩm với các điều khoản chặt chẽ, có tính pháp lý, từ đó giúp nông dân yên tâm hơn trong sản xuất, không phải lo lắng về đầu ra sản phẩm.
Chị Nguyễn Thị Hằng - Giám đốc Hợp tác xã Sản xuất, kinh doanh tổng hợp Nhật Hằng chia sẻ: HTX chúng tôi dịch vụ và tư vấn các sản phẩm giống, vật tư, phân bón phục vụ nông nghiệp trên địa bàn nên rất thấu hiểu niềm trăn trở của bà con khi đã sản xuất ra sợ không tiêu thụ được hết sản phẩm, hoặc sẽ phải tiêu thụ với giá không ổn định. Vì vậy, chúng tôi đã phối hợp với Hội nông dân xã và tìm kiếm doanh nghiệp liên kết nhằm tiêu thụ sản phẩm cho bà con, để bà con yên tâm sản xuất, nâng cao giá trị của sản phẩm dưa chuột Lộc Yên.
Được biết, vụ dưa năm nay khác biệt hơn vụ Đông năm 2023 là HTX Nhật Hằng làm mẫu 3 sào dưa chuột vụ đông áp dụng đúng quy trình kỹ thuật ngay trên cánh đồng sản xuất cùng bà con. Tất cả các bước từ làm đất, phủ bạt đến xuống giống, chăm sóc,… đều làm cùng thời điểm. Tập huấn đến đâu, thực hành đến đó để bà con cùng nhìn và thực hành theo đúng kỹ thuật đã được hướng dẫn. Vì vậy người dân, chính quyền địa phương và HTX kỳ vọng năm nay năng suất, chất lượng sản phẩm dưa chuột thu hoạch sẽ cao hơn, việc liên kết tiêu thụ sản phẩm sẽ thuận lợi hơn nhiều.
Ông Nguyễn Văn Ngọc - Phó Chủ tịch UBND xã Lộc Yên cho biết: Dưa chuột là một trong những cây trồng vụ Đông cho hiệu quả kinh tế cao nhất trên địa bàn xã Lộc Yên. Nhờ có sự liên kết tiêu thụ sản phẩm nên bà con sản xuất dưa chuột chỉ tập trung vào việc sản xuất cho tốt, còn việc tiêu thụ sản phẩm đã có công ty lo. Vụ Đông năm nay, số hộ đăng ký tham gia vào hoạt động liên kết đã tăng lên đáng kể. Thời gian tới, chính quyền địa phương sẽ đánh giá mô hình, khuyến khích người dân tham gia liên kết sản xuất, khắc phục tình trạng sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, áp dụng đúng quy trình kỹ thuật hướng tới sản xuất hàng hóa tạo thương hiệu cho sản phẩm dưa chuột Lộc Yên./.
