Hiện nay, mặc dù nguồn cung của doanh nghiệp cho thị trường nội địa vẫn đảm bảo và không có gì đột biến. Nhưng do nhu cầu thế giới tăng cao, thương lái đua nhau thu gom, đẩy giá lúa trong dân lên cao cộng với chi phí sản xuất khiến giá gạo tăng.
Theo ghi nhận, những ngày qua, các đại lý bán lẻ đồng loạt tăng 1.000 - 1.500 đồng một kg so với tháng trước, đưa giá gạo trong nước lên mức kỷ lục.
Tại các hệ thống siêu thị ở khu vực trung tâm, nhiều loại gạo cũng tăng thêm 5 - 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Chỉ có gạo Ngọc Nương truyền thống, ST25 cam kết giữ giá đến cuối năm. Trước sức ép giá gạo tăng nhanh, các cơ sở, doanh nghiệp sản xuất sản phẩm từ gạo cũng chịu nhiều ảnh hưởng.
Hiện, các nước như Indonesia, Trung Quốc, Philippines vẫn có nhu cầu thu mua gạo dự trữ cao. Giá gạo Việt Nam vì thế tiếp tục tăng mạnh, hiện lên đỉnh mới là 663 USD/tấn và là mức cao nhất thế giới hiện nay. Đây là một thông tin vui cho người trồng lúa. Tuy nhiên, nhìn rộng hơn thì việc giá lúa tăng cao cũng đang tác động không nhỏ đến đời sống và thị trường. Trước mắt là các doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng lúa gạo.
Giá lúa hiện tại hơn 9.000 đồng/kg, giá cao nhất trong nhiều năm trở lại đây. Giá thu mua vào tại các doanh nghiệp cũng đang ở mức này. Trước tình hình trên buộc các doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo phải tìm mọi cách để thích ứng.
Ông Nguyễn Việt Anh, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Lương thực Phương Đông, Đồng Tháp cho biết, giai đoạn khó khăn nhất là tháng 7, tháng 8, giá biến động quá nhanh, một ngày có thể tăng 2 - 3 lần. Các doanh nghiệp không lấy được hàng, phải giao hợp đồng, mua mới thì thua lỗ rất nặng nhưng sau thời gian đó giá không tăng đột biến.
Với những doanh nghiệp đã có thương hiệu, có đơn hàng với các thị trường cao cấp, quá trình thích ứng có thuận lợi hơn. Còn những doanh nghiệp nhỏ và vừa, xuất khẩu ở các thị trường truyền thống đang đối mặt với nhiều khó khăn.
Theo thống kê, 11 tháng năm nay, xuất khẩu gạo đạt gần 7,8 triệu tấn, tương ứng 4,4 tỉ USD, tăng 16% về lượng và tăng 36% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.
Sau khoảng 4 tháng tăng liên tục, giá gạo hiện nay cao hơn khoảng 40% so với cùng kỳ, tức bình quân tăng hơn 2.000 đồng/kg so với cùng kỳ năm 2022.
Thị trường lúa, gạo đang trải qua nhiều biến động. Trong suốt thời gian qua, giá mặt hàng này luôn trong xu hướng tăng. Giá lúa, gạo tăng cao do tác động của các bên trong chuỗi cung ứng dẫn đến việc giao hàng của doanh nghiệp gặp không ít khó khăn, vì hợp đồng xuất khẩu có thời gian giao hàng ít nhất từ 1 đến 3 tháng.
Phó Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam Đỗ Hà Nam cho biết, giá gạo Việt Nam tăng nóng như hiện nay đã dẫn đến một số trường hợp doanh nghiệp lỗ nên hủy hợp đồng, nhất là đối với những doanh nghiệp năng lực kinh tế yếu.
Đối với doanh nghiệp lớn để giữ chữ tín với đối tác bắt buộc phải mua giá cao để gom cho đủ hàng, hoàn thành hợp đồng. Đây là nguyên nhân chính đẩy giá gạo tăng cao. Ông Nam cho rằng, giá gạo Việt Nam tăng quá cao chưa hẳn là lợi thế, vì khi giá cao khách hàng sẽ tìm đến thị trường khác có giá tốt hơn./.
