Mùa khô năm 2024 ở Đắk Nông được đánh giá là khắc nghiệt hơn mọi năm. Suốt mấy tháng liền, hàng chục ngàn ao hồ của người dân đã bị cạn hết nước làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp. Trong đó, có hàng ngàn ha cây trồng thiếu nước tưới. Từ thực tế này, người dân Đắk Nông đang chật vật tìm mọi cách để tạo thêm nguồn nước tưới cho cây trồng. Nạo vét, cải tạo hay múc mới thêm ao hồ dự trữ nước được xem những giải pháp rất hiệu quả vào lúc này.
Tiêu biểu là trường hợp của gia đình anh Phạm Văn Tuân ở tổ dân phố 5 thuộc phường Nghĩa Tân (TP. Gia Nghĩa). Gia đình anh Tuân có trên 1ha đất trồng các loại cây ngắn ngày luân phiên như khoai lang, bắp, các loại rau củ. Mùa khô năm nay, do lượng nước tưới lấy từ các giếng khoan, ao không ổn định nên anh gặp rất nhiều khó khăn trong việc trồng trọt. Anh Tuân dự định múc thêm ao để tăng thêm lượng nước dự trữ cho vụ sau. Tuy nhiên, sau quá trình tìm hiểu, anh Tuấn phân vân vì nếu múc thêm ao thì sẽ phải làm hồ sơ, thủ tục xin cấp phép.
Ông Nguyễn Văn Chung - một hộ dân ở bon Păng Sim thuộc xã Trường Xuân (huyện Đắk Song) có trên 2ha diện tích cà phê, hồ tiêu và sầu riêng. Mùa khô năm nay thời tiết nắng nóng kéo dài, ông Chung đã phải mất ăn mất ngủ để lo chuyện nước tưới. Cả 2 hồ chứa với diện tích gần 1 sào của nhà ông đều nhanh chóng cạn kiệt nước. Cuối tháng 4, cả hai hồ nhà ông đều cạn nước. Ông muốn đào thêm một hồ nữa nhằm tích nước cho vụ sau, nhưng vẫn lo ngại vì phải xin phép, thủ tục giấy tờ ở địa phương thì mới có thể triển khai được.
Tại Hội nghị bàn giải pháp chống hạn do UBND tỉnh Đắk Nông tổ chức ngày 22/4 vừa qua, ông Ngô Đức Trọng - Chủ tịch UBND huyện Đắk Song cung cấp thông tin: “Trong mùa khô năm nay, nhu cầu múc mới và cải tạo các ao hồ nhỏ ở quy mô hộ nông dân hay nhóm hộ nông dân ở huyện Đắk Song khá nhiều”.
Ông Trọng nhận định đây là nhu cầu thiết yếu khi xu hướng biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp cũng như tình trạng hạn hán, thiếu nước ngày càng nghiêm trọng. "Đây là biện pháp chống hạn tại chỗ hiệu quả dành cho các loại cây trồng dài ngày như cà phê, hồ tiêu. Kinh phí để xây tạo ao, hồ nhỏ không lớn. Các nông hộ có thể tự giải quyết được thì cần phải khuyến khích và tạo điều kiện" - ông Trọng nêu ý kiến.
Cũng ngay trong hội nghị này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trọng Yên khẳng định tỉnh luôn tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân xây dựng ao hồ để tích trữ nước phục vụ sản xuất. Theo ông Lê Trọng Yên, trong điều kiện ngân sách tỉnh hạn hẹp hiện nay, việc thi công công trình ao hồ lớn đòi hỏi chi phí cao và vướng mắc nhiều vấn đề liên quan. Do vậy, ao hồ nhỏ tại các hộ nông dân và nhóm hộ nông dân sẽ là một giải pháp tích cực có tính lâu dài và hiệu quả để phòng chống khô hạn tại cơ sở.
Đối với các hoạt động múc mới, nạo vét, cải tạo hay nâng cấp phục vụ mục đích sản xuất nông nghiệp, UBND tỉnh chỉ đạo huyện, các xã - thị trấn tạo điều kiện thuận lợi cũng như khuyến khích và cổ vũ người dân thực hiện. Tuy nhiên, bà con nông dân cũng phải có sự cam kết để phục vụ sản xuất nông nghiệp chứ không phải vì mục đích khác. Cụ thể như thay đổi mục đích sử dụng đất, tạo cảnh quan… là vi phạm. Đồng thời, chính quyền cơ sở phải tăng cường kiểm tra, giám sát các hoạt động này có đúng theo cam kết hay không...
Theo thông tin cung cấp từ Bộ Nông nghiệp - PTNT, Đắk Nông đến nay có khoảng 19.500 ao hồ trên toàn địa bàn tỉnh do người dân tự đào hoặc múc để trữ nước phục vụ tưới tiêu cho các loại cây trồng chủ lực như cà phê, hồ tiêu, cây ăn quả và nuôi trồng thủy sản./.
