Cục Chăn nuôi (Bộ NN-PTNT) mới đây đã có báo cáo đánh giá tổng quan về chăn nuôi heo trong năm 2023, trong đó ghi nhận giá heo hơi xuất chuồng trong năm vừa qua liên tục giảm, có thời điểm xuống dưới giá thành sản xuất khiến người chăn nuôi không có lãi, thậm chí là thua lỗ.
Giá heo hơi xuống thấp người nuôi thua lỗ
Đến thời điểm này, tình hình chăn nuôi của các doanh nghiệp, trang trại vẫn khá ổn định. Với tỷ lệ đàn heo hiện có, cơ bản đáp ứng được yêu cầu tiêu thụ thịt lợn và các sản phẩm từ thịt heo của thị trường từ nay đến Tết nguyên đán Giáp Thìn.
Tháng 12/2023, giá heo hơi trên cả nước biến động nhẹ, giá tăng tại một số tỉnh miền Bắc, trong khi tại miền Trung và miền Nam giá giảm nhẹ, trong bối cảnh sức mua trên thị trường vẫn chưa có dấu hiệu hồi phục.
Hiện giá khảo sát ở các tỉnh, thành phố dao động trong khoảng 48.000-52.000 đồng/kg. Cụ thể, hiện giá heo hơi tại khu vực miền Bắc dao động trong khoảng 50.000-52.000 đồng/kg, tăng 1.000-2.000 đồng/kg so với cuối tháng trước.
Trong khi đó, giá heo hơi miền Trung, Tây Nguyên dao động trong khoảng 48.000-50.000 đồng/kg, giảm 1.000 đồng/kg so với cuối tháng trước. Giá heo hơi tại khu vực miền Nam hiện dao động trong khoảng 48.000-52.000 đồng/kg, giảm 1.000 đồng/kg so với cuối tháng trước.
Theo Cục Chăn nuôi, năm 2023 chăn nuôi heo vẫn là lĩnh vực chăn nuôi chủ lực chiếm trên 62% tổng sản lượng thịt hơi xuất chuồng của các loại vật nuôi. Chăn nuôi heo phát triển ổn định trong bối cảnh chăn nuôi nông hộ chuyển mạnh sang bán công nghiệp, liên kết với doanh nghiệp; chăn nuôi trang trại theo chuỗi, an toàn sinh học, an toàn dịch bệnh và ứng dụng công nghệ tiên tiến gia tăng.
Đến cuối năm 2023, tổng đàn heo ước đạt trên 26,3 triệu con (chưa tính khoảng hơn 4 triệu lợn con theo mẹ), tăng 4,2% so với cùng kỳ năm 2022. Theo đó, năm 2023 là năm có tổng đàn heo cao nhất trong 5 năm trở lại đây. Giai đoạn 2019 - 2023, tốc độ tăng trưởng về đầu con đạt trung bình là 6,94%/năm. Ước tính cả năm 2023, tổng sản lượng heo hơi xuất chuồng đạt 4,8 triệu tấn, tăng 7,2% so với cùng kỳ năm 2022.
Cũng theo Cục Chăn nuôi, nguồn cung heo thịt từ các doanh nghiệp, trang trại tăng cao, đặc biệt trong tháng 9 - 11. Trong khi đó, sức mua thực phẩm của người dân giảm so với trước đây khiến giá heo hơi xuất chuồng liên tục giảm thấp.
Năm 2023, giá heo hơi khá đồng nhất so với năm 2022 về xu hướng biến động theo từng tháng. Đáng lưu ý, kể từ tháng 3 và giá heo hơi xuất chuồng luôn thấp hơn giá năm 2022 (ngoại trừ tháng 6.2023). Đặc biệt, ở tuần đầu tháng 12.2023, giá heo hơi trung bình cả nước là 48.000 đồng/kg - mức giá thấp nhất trong năm 2023. Mức giá này thấp hơn khoảng 13.000 đồng /kg so với thời điểm giá heo cao nhất năm (tháng 7.2023) với giá trung bình cả nước 61.000 đồng/kg, thậm chí tại một số tỉnh miền Bắc thời điểm đó giá cao nhất 68.000 đồng/kg.
Mặc dù, sau đó giá heo hơi tăng nhẹ 1.000 - 3.000 đồng/kg, đưa giá trung bình tháng 12 lên 49.000 đồng/kg nhưng vẫn thấp hơn 3.000 đồng/kg so với cùng kỳ năm 2022. Trong khi, giá thành sản xuất 1 kg heo hơi dao động từ 45.000 - 52.000 đồng /kg, với mức giá này người chăn nuôi hầu như không có lãi, thậm chí thua lỗ.
Cục Chăn nuôi nhìn nhận, nguyên nhân hiện tượng giá heo hơi giảm ngang hoặc dưới giá thành sản xuất trong thời gian gần đây là do sức mua thực phẩm của người dân nhìn chung giảm nhẹ so với trước đây do thu nhập của người dân bị ảnh hưởng khi lạm phát tăng (lãi suất vay tăng, tỷ giá ngoại tệ tăng). Sức tiêu thụ thực phẩm của các khu công nghiệp giảm mạnh do nhiều công ty giảm quy mô sản xuất (giảm đơn hàng của đối tác nhập khẩu, chi phí nhập khẩu nguyên liệu tăng cao).
Nguồn cung cao thịt heo nhập vẫn tăng mạnh
Cục Chăn nuôi cho rằng, một trong những yếu tố tác động khiến giá heo hơi trong nước khó tăng là lượng thịt heo và phụ phẩm heo nhập khẩu tăng liên tục trong nửa cuối năm 2023. Năm 2023, Việt Nam nhập khẩu khoảng 116.000 tấn thịt heo, chiếm 3% tổng tiêu thụ thịt heo. Ngoài ra, Việt Nam nhập khoảng 122.450 tấn phụ phẩm ăn được từ heo, tăng 76,7% so với năm 2022.
Còn theo Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính) và Bộ Công thương, thịt heo tươi, ướp lạnh hoặc đông lạnh được xuất khẩu nhiều nhất. Trong 11 tháng năm 2023, Việt Nam xuất khẩu được 9.900 tấn, trị giá 57,85 triệu USD, tăng 4,6% về lượng và tăng 29,2% về trị giá so với cùng kỳ năm 2022.
Hiện nay, Hồng Kông đang là thị trường nhập khẩu thịt heo lớn nhất của Việt Nam khi chiếm 87,43% về lượng và chiếm 93,8% về trị giá trong tổng xuất khẩu thịt heo tươi, ướp lạnh hoặc đông lạnh.
Trong năm 2023, xuất khẩu thịt và các sản phẩm từ thịt heo của Việt Nam chưa tương xứng với sản lượng sản xuất hàng năm. Hiện nay, lượng thịt heo xuất khẩu vẫn còn đang quá nhỏ so với tổng sản lượng xuất chuồng. Sản phẩm xuất khẩu chủ yếu vẫn là heo sữa và heo choai sang thị trường Hồng Kông mà không phải các sản phẩm Việt Nam đang sản xuất ở quy mô lớn như thịt đông lạnh hay thịt tươi.
Hiện nay, mức giá heo hơi của Việt Nam tương đương giá heo hơi tại Thái Lan nhưng thấp hơn Trung Quốc từ 01-03 nghìn đồng/kg và cao hơn giá tại Campuchia khoảng 05-08 nghìn đồng/kg. Mức giá heo tại Việt Nam cao hơn giá heo hơi xuất chuồng tại một số nước xuất khẩu thịt lợn chủ yếu vào thị trường Việt Nam.
Theo ước tính của Cục Chăn nuôi, năm 2023, tổng đàn heo cả nước ước đạt 30,3 triệu con, tăng 4,2% so với năm 2022. Ước tính năm 2023, tổng sản lượng thịt hơi các loại đạt trên 7,6 triệu tấn, tăng 3,5% so với năm 2022 (trong đó thịt heo hơi 4,68 triệu tấn.
Năm 2024, ngành chăn nuôi đặt mục tiêu tổng sản lượng thịt hơi các loại đạt trên 7,89 triệu tấn, tăng 3,8% so với năm 2023; sản lượng thịt heo hơi đạt trên 4,87 triệu tấn tăng 4%; sản lượng thịt gia cầm đạt trên 2,31 triệu tấn tăng 3,1% so với năm 2023...
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), năm 2023 ngành chăn nuôi heo trên toàn thế giới gặp nhiều thách thức, tốc độ giảm đàn diễn ra ở nhiều quốc gia. Giá thịt heo từ đầu tháng 7.2023 đến nay liên tiếp giảm do nhu cầu nhập khẩu ở các nước châu Á chậm, trong khi nguồn cung ở một số nước xuất khẩu dồi dào.
USDA ước tính, đến cuối năm 2023, tổng đàn heo trên thế giới ước đạt 769,7 triệu con (giảm 2% so với cùng kỳ năm trước) do nhu cầu tái đàn giảm dần và lượng tồn kho thời điểm đầu năm ở mức cao; sản lượng thịt heo toàn cầu dự kiến đạt 114,8 triệu tấn, tăng 0,3% so với năm 2022. Diễn biến này sẽ tác động tới thị trường thịt heo và giá heo hơi trong năm 2024./.
