Australia là nền kinh tế lớn thứ 13 trên thế giới với kim ngạch nhập khẩu hàng hóa gần 250 tỷ USD/năm. Thời gian qua, quan hệ Việt Nam - Australia không ngừng phát triển, hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực. Đặc biệt, hợp tác kinh tế, thương mại đã có bước phát triển vượt bậc.
Trong những năm qua, Australia hiện là 1 trong 7 đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, ngược lại, Việt Nam cũng đang là đối tác thương mại lớn thứ 10 của Australia.
Bên cạnh đó, Việt Nam và Australia là thành viên chung của ít nhất 3 hiệp định thương mại tự do (FTA), bao gồm: FTA ASEAN - Australia - New Zealand (AANZFTA), Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và mới đây nhất là Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).
Mặc dù quy mô dân số khá nhỏ, chỉ 25,7 triệu dân nhưng đây là thị trường tiềm năng bởi người dân sẵn sàng trả giá cao cho sản phẩm chất lượng và cởi mở với hàng hóa nhập khẩu.
Theo số liệu của Hiệp hội thủy sản Việt Nam, trong năm 2023, hưởng tiêu cực từ lạm phát tăng cao khiến sức mua suy giảm nên XK tôm sang Australia nằm trong xu hướng sụt giảm chung của XK tôm sang các thị trường. Theo đó, năm 2023, XK tôm Việt Nam sang Australia đạt 233 triệu USD, giảm 14% so với năm trước đó. Mức sụt giảm 14% trong XK tôm sang Australia vẫn thấp hơn so với các thị trường chính khác như Nhật Bản, EU, Hàn Quốc, Canada...
Trong 5 năm (2019-2022), XK tôm Việt Nam sang Australia tăng trưởng liên tục từ 127 triệu USD năm 2019 lên 272 triệu USD năm 2022 với tỷ trọng trong tổng XK tôm của Việt Nam tăng từ 3,7% năm 2019 lên 6,3% năm 2022.
Trong đó, tôm chân trắng chiếm tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu sản phẩm tôm của Việt Nam xuất sang Australia, chiếm 95%, tôm sú chiếm tỷ trọng nhỏ 0,2%, còn lại là tôm loại khác chiếm 4,8%.
Bên cạnh đó, trong tổng các sản phẩm tôm xuất khẩu sang thị trường Australia, tôm chế biến giá trị gia tăng (mã HS 16) chiếm 40% tổng giá trị xuất khẩu các sản phẩm tôm sang thị trường này. Các sản phẩm tôm chế biến xuất đi thị trường này chủ yếu như há cảo tôm, sủi cảo tôm gừng, tôm thẻ thịt duỗi tẩm bột chiên đông lạnh, tôm thẻ xiên que đông lạnh…
Theo VASEP, dù chỉ là thị trường tiêu thụ tôm đứng thứ 5 của Việt Nam nhưng Australia được coi là thị trường tiềm năng, nhất là khi nhu cầu tiêu thụ tôm chế biến của thị trường này ngày một cao. Trong khi trình độ chế biến tôm của các doanh nghiệp Việt Nam đang không ngừng tăng, với mặt hàng mới ngày càng phong phú.
Từ đó theo VASEP, tập trung phát huy được thế mạnh của mình, doanh nghiệp sẽ thành công ở các thị trường tiêu thụ lớn trong đó có Australia. Đồng thời, để giữ được vị thế xuất khẩu và ứng phó với chênh lệch giá thành tôm nguyên liệu, ngành tôm Việt phát huy thế mạnh là chế biến sâu, đa dạng sản phẩm chế biến sâu để duy trì thị phần./.
