Ngày 21/9, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) công bố Báo cáo Cập nhật tình hình phát triển kinh tế Việt Nam, trong đó, ADB giữ nguyên đánh giá triển vọng kinh tế Việt, với tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (GDP) tăng 6,5% trong năm 2022 và 6,7% năm 2023. Lạm phát tương ứng ở mức 3,8% và 4%.
Theo ADB, kinh tế Việt Nam tăng trưởng tốt trong bối cảnh nền kinh tế thế giới còn nhiều bất ổn. Chuỗi cung ứng lương thực thực phẩm toàn cầu được khôi phục, góp phần thúc đẩy sản xuất nông nghiệp trong năm nay, tuy nhiên chi phí đầu vào cao vẫn sẽ kìm hãm sự phục hồi của ngành nông nghiệp.
Ông Andrew Jeffries, Giám đốc quốc gia ADB tại Việt Nam nhận định, kinh tế Việt Nam đã phục hồi nhanh hơn dự kiến trong nửa đầu năm 2022 và sẽ tiếp tục tăng trưởng trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang tồn tại nhiều thách thức. Kinh tế trong nước phục hồi ổn định là nhờ các chỉ số cân đối kinh tế mạnh mẽ và sự phục hồi của ngành sản xuất chế biến chế tạo và dịch vụ.
Tuy nhiên, kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục phải đối mặt với những rủi ro ngày càng gia tăng. Song song đó, suy thoái kinh tế toàn cầu có thể ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu của Việt Nam và sự thiếu hụt lao động dự kiến sẽ tác động không nhỏ tới sự phục hồi nhanh chóng của các ngành dịch vụ và sản xuất hàng xuất khẩu - vốn là lĩnh vực thâm dụng nhiều lao động trong năm 2022. Việc chậm giải ngân đầu tư công và các khoản chi xã hội so với kế hoạch, đặc biệt là chậm thực hiện chương trình phục hồi và phát triển kinh tế của Chính phủ cũng có thể làm giảm tốc độ tăng trưởng trong năm nay và năm sau, ông Andrew Jeffries chia sẻ.
Theo chuyên gia kinh tế trưởng của ngân hàng ADB tại Việt Nam - ông Nguyễn Minh Cường cho rằng, triển vọng kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục đối mặt với những rủi ro ngày càng tăng. Suy thoái kinh tế toàn cầu có thể tác động đến xuất khẩu nặng nề hơn so với dự báo, điều này sẽ làm cán cân tài khoản vãng lai xấu đi. Mặc dù các đợt tăng lãi suất quyết liệt của ngân hàng trung ương các nền kinh tế lớn, đã góp phần giảm áp lực tăng giá trên toàn cầu, sự gia tăng bất ổn địa chính trị toàn cầu lại có thể đẩy giá hàng hóa lên cao, ảnh hưởng đến lạm phát ở Việt Nam.
Đáng chú ý, theo ADB, việc chậm giải ngân đầu tư công và các khoản chi xã hội so với kế hoạch, đặc biệt là chậm thực hiện chương trình phục hồi và phát triển kinh tế của Chính phủ có thể kéo lùi tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm nay và năm tới.
“Sử dụng chính sách tài khoá vẫn là việc hàng đầu, các nước khác đều làm như vậy. Đây cũng là vấn đề đối với Việt Nam, vì để sử dụng chính sách tài khoá hiệu quả, vấn đề giải ngân vẫn là vấn đề then chốt, trong khi đó việc giải ngân của Việt Nam hiện nay vẫn chậm”, ông Nguyễn Minh Cường cho biết thêm.
Được biết, nhu cầu trên thị trường thế giới giảm làm chậm đà tăng trưởng ngành chế biến chế tạo. Tuy nhiên, triển vọng ngành chế biến chế tạo vẫn khả quan do đầu tư trực tiếp nước ngoài mạnh mẽ vào lĩnh vực này. Di chuyển trong nước trở lại hoàn toàn bình thường, việc dỡ bỏ các hạn chế đi lại do đại dịch Covid-19 đối với khách nước ngoài sẽ thúc đẩy du lịch phục hồi mạnh mẽ trong nửa cuối năm 2022, là động lực tăng trưởng cho ngành dịch vụ.
Theo các chuyên gia của ADB, lạm phát tăng cao ở Mỹ và Liên minh châu Âu làm gia tăng áp lực lạm phát trong nước. Tuy nhiên, chính sách tiền tệ thận trọng của Việt Nam và việc kiểm soát giá hiệu quả, đặc biệt đối với các mặt hàng xăng dầu sẽ giúp kiềm chế lạm phát ở mức 3,8% năm 2022 và 4,0% năm 2023, không thay đổi so với dự báo đã đưa ra trong báo cáo Triển vọng Phát triển châu Á vào tháng 4 năm 2022.
Đầu tư tăng, lạm phát được kiểm soát và các điều kiện tài khóa, tiền tệ mở rộng được kỳ vọng sẽ thúc đẩy tiêu dùng trong nước, đẩy mạnh phục hồi kinh tế đang diễn ra trong năm 2022. Tiêu dùng tăng trong thời gian còn lại của 6 tháng cuối năm và khả năng tăng giá một số mặt hàng do Chính phủ quản lý còn có thể làm tăng áp lực lạm phát.
Mặc dù môi trường kinh doanh được cải thiện dần trong 8 tháng/2022 nhưng đà kinh doanh bắt đầu có dấu hiệu chững lại và số doanh nghiệp đăng ký mới giảm nhẹ trong tháng 8 vừa rồi cho dù số lũy kế doanh nghiệp mới vẫn tăng. Sự suy giảm này phản ánh các thách thức trong quá trình phục hồi kinh doanh như thiếu lao động và giảm đơn đặt hàng mới.
Các chuyên gia của ADB cho hay, ở góc nhìn rộng hơn, rủi ro đối với triển vọng kinh tế Việt Nam vẫn ở mức cao. Suy thoái kinh tế toàn cầu có thể tác động đến xuất khẩu nặng nề hơn so với dự báo và chính điều này sẽ làm cán cân tài khoản vãng lai xấu đi. Mặc dù các đợt tăng lãi suất quyết liệt của ngân hàng trung ương ở các nền kinh tế lớn góp phần giảm áp lực tăng giá trên toàn cầu, song sự gia tăng bất ổn địa chính trị toàn cầu lại có thể đẩy giá hàng hóa lên cao, ảnh hưởng đến lạm phát ở Việt Nam.
Cùng với đó, dịch COVID-19 có thể tái bùng phát trong bối cảnh hệ thống y tế chưa đủ sẵn sàng do nhiều nhân viên y tế gần đây xin nghỉ việc và tình trạng thiếu thuốc men, thiết bị y tế. Lao động thiếu hụt cũng còn là cản trở đối với sự phục hồi nhanh chóng của khu vực dịch vụ và các lĩnh vực xuất khẩu.
Ngoài ra, việc không thực hiện giải ngân vốn đầu tư công và chi tiêu xã hội theo đúng kế hoạch có thể làm giảm tốc độ tăng trưởng trong năm nay và năm sắp tới.
