Theo đó, Số liệu của Bộ Xây dựng năm 2022 cho thấy nhu cầu nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp, công nhân ở khu công nghiệp giai đoạn 2021- 2030 là khoảng 2,6 triệu căn hộ, trong đó, từ năm 2021-2025 là khoảng 1,3 triệu căn.
Cụ thể, hiện mới đạt 5,2/12,5 triệu m2, tương đương khoảng 41,6% của ”Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030” do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 30/11/2022. Việc phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân đến nay đạt kết quả rất thấp so với mục tiêu đề ra.
Nhà ở xã hội là nhu cầu của người dân, người lao động. Tuy nhiên, việc phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân vẫn gặp không ít khó khăn; đặc biệt nhiều doanh nghiệp có tâm huyết thực hiện dự án nhà ở xã hội nhưng lại gặp trở ngại về thủ tục, chính sách, nguồn vốn, quỹ đất…
Bên cạnh đó, còn có vướng mắc về cơ chế, chính sách, quy trình, thủ tục và không thực thi; quy hoạch và quỹ đất "vừa thiếu, vừa thừa"; nguồn vốn chưa bền vững; lợi nhuận từ các dự án nhà ở xã hội chưa hấp dẫn; vướng mắc về trình tự, thủ tục mua, thuê nhà ở xã hội...
Phát biểu tại hội thảo, ông Lê Hữu Nghĩa, Giám đốc Công ty bất động sản Lê Thành chia sẻ khó khăn từng gặp, đó là chính doanh nghiệp của ông từng phải mất 4 năm để xin điều chỉnh từ 12 tầng lên 14 tầng; khâu chấp thuận đầu tư, xin ý kiến các sở, ngành cũng mất nhiều thời gian. Trong khi đó, lãi suất cho vay xây dựng nhà ở xã hội là 14%, gần đây giảm còn 12% - vẫn quá cao.
Ông Phạm Đăng Hồ, Trưởng phòng Phát triển nhà và thị trường bất động sản Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh cho biết, hiện nay, UBND Thành phố đã hệ thống lại và ban hành quy trình thủ tục làm dự án nhà ở xã hội nhằm kiểm soát tiến độ, lộ trình và quy chế phối hợp giữa các sở, ban, ngành. Trong dự thảo nghị quyết thay thế Nghị quyết 54, TP. Hồ Chí Minh cũng kiến nghị nhiều cơ chế, chính sách để phát triển nhà ở xã hội, trong đó có việc chấp thuận chủ trương đầu tư đối với các dự án được ưu đãi tăng chỉ tiêu quy hoạch 1,5 lần mà không cần phải chờ điều chỉnh quy hoạch phân khu. Đồng thời, cho phép thành phố sắp xếp lại các dự án nhà ở xã hội trong dự án thương mại.
Hiện nay, cơ chế yêu cầu chủ đầu tư dành quỹ đất 20% trong dự án thương mại để làm nhà ở xã hội nên dẫn tới nhà ở xã hội phân bố toàn địa bàn mà chưa gắn với quy hoạch. Thành phố xin cho quy hoạch nhà ở xã hội theo khu vực.
Tại hội thảo các đại biểu cho rằng cần sớm có giải pháp để khắc phục những tồn tại, hạn chế trong thời gian qua để quá trình triển khai thực hiện các chính sách về nhà ở xã hội đạt mục tiêu đề ra, giải quyết tốt hơn nhu cầu cải thiện nhà ở của các đối tượng chính sách xã hội.
Được biết, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã làm việc với Bộ Xây dựng để thống nhất cho Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đứng ra xây dựng nhà ở cho công nhân. Trong khi chờ có hành lang pháp lý, Tổng Liên đoàn mong Quốc hội ban hành Nghị quyết riêng để thực hiện ngay nhằm đẩy nhanh tiến độ làm dự án nhà ở cho công nhân…/.
