Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, tài nguyên thiên nhiên cạn kiệt và áp lực môi trường ngày càng gia tăng, việc chuyển đổi sang một nền kinh tế xanh, tuần hoàn là con đường duy nhất để đảm bảo sự thịnh vượng bền vững. Để thúc đẩy mạnh mẽ quá trình này, cần có một hệ thống giải pháp đồng bộ và toàn diện, tác động từ cấp độ chính sách vĩ mô đến hành động cụ thể của từng cá nhân, doanh nghiệp.
Nền tảng vững chắc cho kinh tế xanh là một hệ thống pháp luật và chính sách minh bạch, nhất quán, có khả năng kiến tạo và thúc đẩy.
Xây dựng Chiến lược Quốc gia về kinh tế xanh: Cần có một chiến lược rõ ràng, dài hạn, được cụ thể hóa bằng các mục tiêu, chỉ số đo lường cụ thể và lộ trình thực hiện chi tiết cho từng ngành, lĩnh vực. Chiến lược này phải được lồng ghép vào các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo tính liên tục và xuyên suốt.
Hoàn thiện hệ thống pháp luật môi trường: Rà soát, sửa đổi và bổ sung các quy định về bảo vệ môi trường, quản lý tài nguyên, phát thải khí nhà kính theo hướng chặt chẽ hơn, phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế. Tăng cường chế tài xử phạt đối với các hành vi vi phạm môi trường và khuyến khích các sáng kiến xanh.
Chính sách ưu đãi và hỗ trợ tài chính: Ban hành các chính sách ưu đãi về thuế, đất đai, tín dụng cho các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ xanh, sản xuất sạch, năng lượng tái tạo, nông nghiệp hữu cơ, và các dự án kinh tế tuần hoàn. Tạo quỹ hỗ trợ phát triển kinh tế xanh, quỹ bảo vệ môi trường để cung cấp nguồn vốn cho các dự án khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo xanh.
Xây dựng tiêu chuẩn và chứng nhận xanh: Phát triển và áp dụng rộng rãi các tiêu chuẩn xanh cho sản phẩm, dịch vụ, công trình xây dựng, và quy trình sản xuất. Khuyến khích các hệ thống chứng nhận độc lập để nâng cao uy tín và khả năng cạnh tranh của sản phẩm xanh trên thị trường.
Đào tạo và nâng cao nhận thức: Đẩy mạnh giáo dục và đào tạo về kinh tế xanh ở mọi cấp độ, từ phổ thông đến đại học, chuyên nghiệp. Phát triển các chương trình đào tạo chuyên sâu về công nghệ xanh, quản lý môi trường, kinh tế tuần hoàn. Tổ chức các chiến dịch truyền thông rộng rãi để nâng cao nhận thức của cộng đồng về lợi ích và vai trò của kinh tế xanh.
Đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D): Dành nguồn lực đáng kể cho R&D trong các lĩnh vực công nghệ xanh, vật liệu mới, năng lượng tái tạo, công nghệ xử lý chất thải và các giải pháp giảm phát thải. Khuyến khích hợp tác giữa viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp để thương mại hóa các kết quả nghiên cứu.
Chuyển giao và ứng dụng công nghệ: Tạo cơ chế thuận lợi để các doanh nghiệp tiếp cận và ứng dụng các công nghệ xanh tiên tiến từ nước ngoài. Hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong việc đổi mới công nghệ, nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên và năng lượng. Dòng vốn và sự đổi mới trong kinh doanh là yếu tố then chốt để kinh tế xanh phát triển mạnh mẽ.
Huy động vốn đầu tư xanh: Khuyến khích và thu hút các nguồn vốn đầu tư xanh từ trong và ngoài nước, bao gồm trái phiếu xanh, tín dụng xanh, quỹ đầu tư tác động xã hội (impact investing). Đơn giản hóa thủ tục đầu tư và tạo môi trường kinh doanh hấp dẫn cho các nhà đầu tư xanh.
Phát triển năng lượng tái tạo: Đây là trụ cột quan trọng của kinh tế xanh. Cần có chính sách hỗ trợ mạnh mẽ cho phát triển điện mặt trời, điện gió, thủy điện nhỏ, sinh khối và các nguồn năng lượng sạch khác. Khuyến khích lắp đặt năng lượng tái tạo tại các khu công nghiệp, tòa nhà và hộ gia đình.
Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn: Xây dựng mô hình kinh tế tuần hoàn, nơi tài nguyên được sử dụng hiệu quả, giảm thiểu chất thải và ô nhiễm. Khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng nguyên tắc "3R" (Reduce - Giảm thiểu, Reuse - Tái sử dụng, Recycle - Tái chế) trong sản xuất và tiêu dùng. Phát triển các ngành công nghiệp tái chế và chuỗi cung ứng xanh.
Nông nghiệp xanh và hữu cơ: Chuyển đổi sang mô hình nông nghiệp bền vững, sử dụng ít hóa chất, tối ưu hóa việc sử dụng nước và đất. Phát triển các vùng sản xuất nông nghiệp hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp xanh.
Xây dựng xanh và bền vững: Áp dụng các tiêu chuẩn xây dựng xanh, khuyến khích sử dụng vật liệu thân thiện môi trường, tiết kiệm năng lượng trong các công trình. Phát triển đô thị thông minh, xanh, tích hợp các giải pháp giao thông công cộng, không gian xanh và quản lý chất thải hiệu quả.
Kinh tế xanh là một vấn đề toàn cầu, đòi hỏi sự hợp tác và học hỏi lẫn nhau. Tích cực tham gia và thực hiện các cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững. Hợp tác Song phương và Đa phương. Tìm kiếm sự hỗ trợ kỹ thuật, tài chính và chuyển giao công nghệ từ các quốc gia phát triển, các tổ chức quốc tế có kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh tế xanh. Chia sẻ kinh nghiệm, bài học thành công và thất bại trong quá trình chuyển đổi xanh. Thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Tạo môi trường hấp dẫn để thu hút các dự án FDI có công nghệ cao, thân thiện môi trường, góp phần vào phát triển kinh tế xanh của quốc gia.
Việc thúc đẩy kinh tế xanh là một hành trình dài và đầy thách thức, nhưng cũng mở ra những cơ hội phát triển to lớn. Với các giải pháp đồng bộ từ thể chế, công nghệ, con người đến tài chính và hợp tác quốc tế, chúng ta có thể kiến tạo một nền kinh tế không chỉ tăng trưởng về lượng mà còn bền vững về chất, mang lại lợi ích lâu dài cho môi trường và xã hội. Điều quan trọng là phải bắt đầu ngay từ bây giờ với sự quyết tâm và hành động cụ thể từ mọi thành phần trong xã hội./.
