Giai đoạn 2021-2025, tỉnh Thanh Hóa huy động được hơn 29.695 tỷ đồng để phát triển nông thôn, thực hiện các tiêu chí nông thôn mới, xây dựng các sản phẩm OCOP. Thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới xuất hiện những cách làm hay, sáng tạo trong huy động thêm nguồn lực nâng cấp, cải tạo, xây dựng cơ sở vật chất, hạ tầng nông thôn, nhất là hiến đất mở rộng đường nông thôn; xây dựng hàng rào xanh, nhân rộng, nâng cao hiệu quả các mô hình phát triển kinh tế, khai thác lợi thế du lịch, góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống người dân.
Nhân dân các địa phương trong tỉnh Thanh Hóa đã hiến 1,9 triệu m2 đất, đóng góp hơn 900 tỷ đồng, hơn 870 nghìn ngày công lao động để kiến thiết nông thôn.
Hạ tầng nông thôn đã được nâng cấp cải tạo rõ rệt với hơn 3.598km đường giao thông nông thôn; hơn 1.042km kênh mương, rãnh thoát nước; 339 công trình thủy lợi; 3.495 phòng học; 1.682km đường truyền tải điện sáng; 418 trạm biến áp; 85 trung tâm văn hóa, thể thao xã; 1.052 nhà văn hóa thôn; 92 chợ nông thôn; 105 trạm y tế xã; 97 công trình cấp nước sinh hoạt; 65 công trình bãi chứa rác thải tập trung, xử lý ô nhiễm môi trường; xây dựng mới và chỉnh trang hơn 60.000 nhà ở dân cư. Tỷ lệ hộ nghèo khu vực nông thôn giảm 1,8%, hộ cận nghèo giảm 1,31%.
Xây dựng các mô hình khu dân cư sáng – xanh – sạch – đẹp, hàng cây thanh niên, cột điện nở hoa, nhà sạch – vườn mẫu… đã trở thành hình ảnh quen thuộc ở nhiều làng quê.
Những tuyến đường hoa, con đường bích họa không chỉ làm đẹp cảnh quan mà còn thay đổi thói quen, lối sống, tư duy của người dân về môi trường sống và văn hóa cộng đồng.
Riêng trong giai đoạn 2021-2025, có thêm 8 huyện đạt chuẩn và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng huyện nông thôn mới; 64 xã, 261 thôn bản đạt chuẩn nông thôn mới; 4 huyện và 103 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; 31 xã, 598 thôn bản đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. Lũy kế đến tháng 6 năm 2025, tỉnh Thanh Hóa có 15 đơn vị cấp huyện, 374 xã và 831 thôn, bản đạt chuẩn nông thôn mới; 4 huyện, 125 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; 33 xã, 629 thôn, bản đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; có 645 sản phẩm OCOP, trong đó có 2 sản phẩm OCOP 5 sao. Đặc biệt, trong năm 2024 với việc công nhận xã Mường Chanh, huyện Mường Lát đạt chuẩn NTM, đã góp phần đưa huyện Mường Lát ra khỏi danh sách các huyện “trắng xã NTM” trên địa bàn cả nước.
Bên cạnh những kết quả đạt được, tỉnh Thanh Hóa cũng đang đối mặt với không ít khó khan, vẫn còn tồn tại những mặt hạn chế, đó là: Chất lượng và khả năng cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp chưa cao; sản xuất chủ yếu vẫn là kinh tế hộ, manh mún, nhỏ lẻ, chưa có nhiều mô hình sản xuất hàng hóa tập trung, quy mô lớn theo chuỗi giá trị; chưa có nhiều sản phẩm mới, có thương hiệu. Kết quả xây dựng NTM giữa các vùng, miền; giữa các huyện, xã vẫn còn chênh lệch khá lớn. Quan hệ sản xuất trong nông nghiệp chậm đổi mới, các hình thức tổ chức và liên kết sản xuất hiệu quả chưa thực sự ổn định; kết nối thị trường chưa thông suốt; thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn còn gặp nhiều khó khăn; năng suất lao động, giá trị gia tăng trong sản xuất nông nghiệp còn thấp, thu nhập của người nông dân còn khoảng cách lớn so với khu vực đô thị. Kết quả thực hiện Chương trình OCOP ở một số địa phương còn hạn chế, số lượng sản phẩm OCOP được công nhận nhiều nhưng sức cạnh tranh, giá trị sản phẩm hàng hóa chưa chưa cao; cần tiếp tục phát triển đa dạng các loại du lịch của tỉnh để sản phẩm OCOP được quảng bá rộng hơn và tiêu thụ tốt hơn.
Tuy nhiên, với phương châm “Xây dựng nông thôn mới không có điểm dừng”, Thanh Hóa đang từng bước tháo gỡ khó khăn, điều chỉnh chính sách phù hợp với từng vùng miền, đẩy mạnh phân cấp và hỗ trợ đúng trọng tâm.
Thanh Hóa phấn đấu đến năm 2030, toàn tỉnh có ít nhất 90% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, tương đương 132 xã, trong đó có 50% số xã nông thôn mới nâng cao, 10% số xã nông thôn mới kiểu mẫu; đến năm 2035 có ít nhất 95% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, 70% số xã nông thôn mới nâng cao, 25% số xã nông thôn mới kiểu mẫu.
Tại Hội nghị tổng kết chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 -2025, ông Nguyễn Doãn Anh, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Ban chỉ đạo Nông thôn mới tỉnh Thanh Hóa ghi nhận, đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng và kết quả đạt được của các cấp, các ngành, các địa phương trong tổ chức triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025. Thanh Hóa là tỉnh có địa bàn rộng, khu vực nông thôn chiếm khoảng 80% diện tích toàn tỉnh; lao động nông nghiệp và số người dân sống trong khu vực nông thôn chiếm tỷ lệ lớn trong tổng số lao động và dân cư trên địa bàn tỉnh. Vì vậy, việc thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới có ý nghĩa rất quan trọng đối với tỉnh. Các địa phương tiếp tục đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới toàn diện, nâng cao và bền vững.
Rà soát, chuẩn bị thật tốt các điều kiện cần thiết để vận hành tổ chức bộ máy của cấp ủy, chính quyền các xã ngay từ ngày 1/7/2025, không để gián đoạn hoặc bỏ sót công việc; đảm bảo tính liên tục, thông suốt trong mọi hoạt động, phục vụ tốt mọi nhu cầu của người dân, doanh nghiệp. Ngay sau ngày 01/7/2025, cùng với việc thành lập tổ chức bộ máy cấp ủy, chính quyền cấp xã mới, khẩn trương thành lập BCĐ thực hiện các Chương trình MTQG cấp xã; đồng thời, củng cố, kiện toàn bộ phận tham mưu, giúp việc BCĐ thực hiện các Chương trình MTQG từ tỉnh đến xã đảm bảo hoạt động chuyên trách, chuyên nghiệp đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Khẩn trương rà soát các kế hoạch, chương trình, đề án, cơ chế, chính sách của Trung ương và của tỉnh về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đã ban hành để kịp thời điều chỉnh, bổ sung, thay thế cho phù hợp, phát huy hiệu quả; có giải pháp tháo gỡ những “nút thắt”, “điểm nghẽn” để tạo động lực phát triển sản xuất, thu hút đa dạng các nguồn lực cho phát triển nông nghiệp, xây dựng NTM, thực hiện giảm nghèo bền vững, giải quyết việc làm, bảo đảm an sinh xã hội... Đồng thời tiếp tục đẩy mạnh xây dựng NTM toàn diện, nâng cao và bền vững, với phương châm “Xây dựng NTM chỉ có điểm khởi đầu, không có điểm kết thúc”.
Ngay sau khi các xã mới được hình thành, từng xã phải bắt tay ngay vào xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, xác định lộ trình để thực hiện các mục tiêu, trong đó cần rà soát, đánh giá sát, đúng thực trạng mức độ đạt chuẩn các tiêu chí theo quy mô xã mới, để làm cơ sở xây dựng chỉ tiêu NTM trong nhiệm kỳ Đại hội 2025 - 2030.
Tiếp tục đẩy mạnh phát triển sản xuất theo hướng cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn và quá trình đô thị hóa đi vào chiều sâu, phát triển bền vững; chuyển mạnh từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, từ nền nông nghiệp sản lượng cao sang nông nghiệp công nghệ cao, giá trị cao, từ nền nông nghiệp phát triển đơn ngành sang tích hợp đa ngành; chú trọng phát triển các sản phẩm OCOP đảm bảo chất lượng, bền vững nhất là gắn với phát triển du lịch nông thôn và tăng cường xúc tiến thương mại, quảng bá, giới thiệu sản phẩm OCOP đặc trưng của tỉnh nhằm phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm.
Cùng với đó, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền để tạo sự đồng thuận, thống nhất cao trong tổ chức thực hiện chương trình; thực hiện tốt dân chủ ở cơ sở, huy động tối đa nguồn lực, nhất là nguồn lực trong Nhân dân để xây dựng NTM. Tổ chức tốt phong trào thi đua “Chung sức xây dựng NTM”, Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” gắn với xây dựng NTM. Tăng cường kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện, biểu dương, khen thưởng những tổ chức, cá nhân điển hình tiên tiến, có thành tích xuất sắc trong các phong trào thi đua, cuộc vận động, đồng thời chấn chỉnh, xử lý nghiêm những tập thể, cá nhân thiếu quyết liệt, chần chừ, ngại khó hoặc để xảy ra sai phạm.
Phát huy những kết quả, thành tích đạt được trong những năm qua, với truyền thống đoàn kết, tinh thần quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy tin tưởng chắc chắn tỉnh Thanh Hóa sẽ tiếp tục thực hiện thành công Chương trình MTQG xây dựng NTM trong giai đoạn tiếp theo, góp phần xây dựng Thanh Hóa sớm trở thành tỉnh giàu đẹp, văn minh, hiện đại, phát triển toàn diện và kiểu mẫu của cả nước.
