Những ngày này, tranh thủ thời tiết thuận lợi, người trồng bưởi tại huyện Hương Khê đang tất bật để thụ phấn bổ sung cho cây bưởi Phúc Trạch để tăng năng suất và chất lượng của bưởi.
Bưởi Phúc Trạch được biết đến là “đệ nhất danh quả” của huyện miền núi Hương Khê, là loại cây ăn quả chủ lực, góp phần quan trọng vào công cuộc xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế tại huyện Hương Khê (tỉnh Hà Tĩnh).
Theo thống kê, trên địa bàn huyện Hương Khê hiện nay có tổng diện tích hơn 2.700ha trồng bưởi Phúc Trạch, năng suất đạt khoảng 21.000 tấn/năm. Bưởi Phúc Trạch đã có thương hiệu được nhiều người trong và ngoài tỉnh biết đến và là cây trồng chủ lực của địa phương, nhiều hộ dân nhờ trồng bưởi có thu nhập cao, đời sống khá giả.
Bưởi Phúc Trạch được trồng nhiều tại các xã Phúc Trạch, Hương Trạch, Hương Đô, Lộc Yên, Hương Thủy.... Hàng năm, cứ độ sang xuân, cây bưởi đặc sản ở huyện Hương Khê bắt đầu nở rộ hoa, người trồng bưởi lại sắp xếp mọi công việc để tập trung nhân lực để thụ phấn bổ sung, giúp bưởi kết trái nhằm tăng tối đa khả năng đậu quả trong mùa thu hoạch tới.
Là hộ trồng nhiều bưởi trên địa bàn xã Hương Trạch, nhưng ngày này, cũng như nhiều hộ gia đình trồng bưởi khác, gia đình chị Phạm Hồng Xuân (xã Hương Trạch, huyện Hương Khê) đang huy động hết lao động trong gia đình và thuê thêm người để kịp thời thụ phấn bổ sung cho vườn bưởi của gia đình.
Chị Xuân cho biết: Gia đình tôi hiện có hơn 300 gốc bưởi, trong đó có khoảng 250 gốc cho quả, thời điểm này gia đình tập trung hết nhân lực để thụ phấn bổ sung cho hoa bưởi giúp cho cây bưởi có tỷ lệ đậu quả cao hơn đảm bảo năng suất, chất lượng. Đối với gia đình tôi thì nguồn thu nhập chính hàng năm vẫn là từ cây bưởi Phúc Trạch nên gia đình luôn chú trọng việc chăm sóc cũng như tập trung nguồn lực để thụ phấn đảm bảo nhất, khi cần thiết gia đình vẫn phải thuê thêm người địa phương để tranh thủ hết mức thời gian ra hoa rộ của cây nhằm đạt hiệu quả cao nhất.
Là cán bộ thuộc Cơ sở bảo tồn quỹ gen và nhân giống bưởi Phúc Trạch (xã Phúc Trạch, huyện Hương Khê) nên bà Nguyễn Thị Anh, người có nhiều năm kinh nghiệm trong việc thụ phấn bổ sung bưởi.
Chia sẻ về việc thụ phấn bổ sung cho cây bưởi, bà Anh cho biết: Phương pháp thụ phấn bổ sung cho cây bưởi giúp bưởi Phúc Trạch tăng khả năng đậu quả cao hơn 2 - 3 lần so với việc tự thụ phấn. Hằng năm, cứ mỗi dịp hoa bưởi nở là tôi và cán bộ trại tập trung hết thời gian có thể để thụ phấn giúp cho vườn bưởi có tỷ lệ đậu quả cao, năng suất, chất lượng đảm bảo.
Theo người dân trồng bưởi, việc thụ phấn bổ sung đạt được kết quả cao đòi hỏi người thụ phấn là những người “thợ” có tay nghề điêu luyện, sự khéo léo và tâm huyết. Công việc nhìn có vẻ đơn giản nhưng lại cũng rất tỷ mỷ và vất vả. Bởi với những cây ở tầm thấp có thể đứng dưới đất để thụ phấn, còn những cây cao, họ phải dùng thang, hoặc dùng cây sào có buộc cây chổi ở đầu để thực hiện việc thụ phấn. Để tận dụng tối đa thời gian có thể thụ phấn họ luôn phải tay, mắt nhịp nhàng và tập trung toàn thời gian tại vườn. Tính trung bình mỗi ngày, một người thụ phấn được cho từ 5 - 7 cây.
Bà Phạm Thị Thương - Chủ tịch hội nông dân xã Hương Trạch cho biết: Hiên nay, tổng diện tích trồng bưởi Phúc Trạch của xã là 460,60 ha, với hơn 1.000 hộ dân trồng bưởi, trong đó diện tích cho trái là 420 ha. Với địa phương chúng tôi cây bưởi là cây trồng chủ lực, những năm gần đây xã đã khuyến khích phát triển diện tích bưởi cũng như hỗ trợ về kỹ thuật để sản phẩm bưởi đạt tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ. Bên cạnh đó, còn khuyến khích và hỗ trợ xây dựng thương hiệu bưởi Phúc Trạch của xã đạt chuẩn OCOP được nhiều người trong và ngoài tỉnh biết đến.
Từ hiệu quả kinh tế mà cây bưởi Phúc Trạch đưa lại cho người dân trên địa bàn xã, từ nhiều năm nay việc áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất đã được chính quyền và người dân trên toàn xã chú trọng, trong đó phải kể đến kỹ thuật thụ phấn bổ sung cho cây bưởi được áp dụng và nhân rộng trên địa bàn toàn xã từ nhiều năm nay. Đây là phương pháp giúp tăng năng suất, chất lượng của bưởi Phúc Trạch rất lớn. Do đó, vào mỗi dịp hoa bưởi nở chính quyền địa phương đã có những hướng dẫn cụ thể và đốc thúc bà con nắm bắt thời gian giúp tăng hiệu quả thụ phấn được cao nhất.
Thời gian thụ phấn bổ sung khi thời tiết thuận lợi được kéo dài khoảng 20 ngày (từ khoảng trung tuần tháng 2 đến nửa đầu tháng 3 dương lịch). Nhưng nếu gặp điều kiện thời tiết mưa rét kéo dài thời gian thụ phấn có thể lên tới 30 - 40 ngày. Vì thế, thời điểm này, người dân phần lớn dành thời gian ở vườn, vừa tiến thành thụ phấn vừa chăm sóc cây./.
