Khai mở tiềm năng nông nghiệp hữu cơ Ninh Bình

Ninh Bình là một trong những địa phương sở hữu hệ sinh thái phong phú như: rừng nguyên sinh Cúc Phương, khu đất ngập nước Vân Long, quần thể Tràng An cùng hơn 18 km bờ biển. Đây là nền tảng quý giá để phát triển nông nghiệp hữu cơ theo hướng đa dạng hóa sản phẩm, từ trồng lúa, rau màu, cây ăn quả, dược liệu cho tới nuôi trồng thủy sản nước mặn, nước lợ.

Không chỉ giàu tiềm năng thiên nhiên, Ninh Bình còn nổi tiếng với nhiều sản phẩm đặc sản như chuối ngự Đại Hoàng, dứa Đồng Giao, cá rô Tổng Trường hay ngao Kim Sơn. Nếu được đầu tư theo chuẩn hữu cơ, những sản phẩm này hoàn toàn có thể nâng tầm giá trị, mở rộng thị trường trong và ngoài nước.

Đặc biệt, từ ngày 1/7/2025, sau khi sáp nhập với tỉnh Hà Nam và Nam Định cũ, Ninh Bình đã trở thành một địa phương có diện tích rộng lớn và quỹ đất nông nghiệp phong phú hơn rất nhiều. Việc mở rộng không gian sản xuất tạo điều kiện thuận lợi để quy hoạch những vùng chuyên canh hữu cơ tập trung, hình thành chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ. Đồng thời, sự đa dạng về tiểu vùng sinh thái và sản phẩm đặc sản của các địa phương cũ khi kết hợp lại càng làm giàu thêm cho tiềm năng phát triển nông nghiệp hữu cơ của tỉnh.

Bên cạnh đó, Ninh Bình là điểm đến du lịch nổi tiếng toàn cầu, sở hữu di sản thế giới Tràng An cùng nhiều giá trị văn hóa phi vật thể như hát chèo, ca trù, tín ngưỡng thờ Mẫu. Sự kết hợp giữa du lịch và nông nghiệp hữu cơ có thể tạo ra mô hình “lợi thế kép”: vừa gia tăng giá trị kinh tế nông sản, vừa tạo điểm nhấn độc đáo cho sản phẩm du lịch.

Dù nhiều tiềm năng, nông nghiệp hữu cơ Ninh Bình vẫn đang ở giai đoạn khởi đầu. Hiện diện tích được chứng nhận hữu cơ còn rất khiêm tốn, chỉ khoảng vài chục hecta. Phần lớn sản xuất vẫn ở quy mô nhỏ lẻ, manh mún, chưa đủ điều kiện để hình thành chuỗi khép kín và hệ thống truy xuất nguồn gốc theo chuẩn quốc tế.

Chi phí sản xuất hữu cơ cao, thủ tục chứng nhận phức tạp, trong khi thị trường còn khó phân biệt giữa sản phẩm hữu cơ thật và sản phẩm thông thường. Điều này khiến nhiều nông dân, hợp tác xã chưa mặn mà chuyển đổi, còn doanh nghiệp thì gặp khó trong việc xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường. Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu, già hóa lao động nông thôn và thiếu lực lượng trẻ gắn bó với nghề nông cũng là những rào cản lớn cần vượt qua.

Để khai mở tiềm năng, Ninh Bình đã xác định rõ định hướng phát triển nông nghiệp theo hướng sinh thái – hữu cơ – an toàn – đa giá trị, gắn với công nghệ cao và chuyển đổi số. Tỉnh tập trung xây dựng các vùng sản xuất hàng hóa tập trung, ứng dụng kỹ thuật tiên tiến, đồng thời gắn sản phẩm nông nghiệp với chuỗi chế biến, bảo quản và tiêu thụ.

Ngoài ra, tỉnh cũng định hướng xây dựng chuỗi liên kết chặt chẽ giữa nông dân – hợp tác xã – doanh nghiệp, đồng thời ban hành chính sách hỗ trợ đặc thù cho các sản phẩm hữu cơ chủ lực như lúa đặc sản, rau, củ, quả, hoa và cây dược liệu. Hệ thống hạ tầng, đặc biệt là thủy lợi, cần được đầu tư để phục vụ các mô hình canh tác hữu cơ bền vững, giảm phát thải khí nhà kính.

Có thể thấy, khi biết tận dụng lợi thế và đẩy mạnh liên kết chuỗi, nông nghiệp hữu cơ hoàn toàn có thể trở thành động lực phát triển mới. Ninh Bình cũng đang đứng trước cơ hội tương tự. Với quyết tâm chính trị cao, cùng sự tham gia của cộng đồng doanh nghiệp và người nông dân, Ninh Bình hoàn toàn có thể xây dựng thương hiệu nông sản hữu cơ gắn với du lịch, đưa nông nghiệp tỉnh nhà tiến lên một tầm cao mới./.