Xã Văn Hán, huyện Đồng Hỷ có hơn 4.000 ha rừng sản xuất, trung bình mỗi năm có trên 600 ha rừng cho khai thác, với giá trị kinh tế khoảng từ 50- 70 tỷ đồng. Từ nguồn thu nhập từ trồng rừng, nhiều hộ đã vươn lên thoát nghèo và có cuộc sống ấm no. Để nâng cao giá trị kinh tế từ rừng, chính quyền địa phương đang tích cực vận động, tuyên truyền khuyến khích người dân tham gia phát triển rừng gỗ lớn, để nâng cao giá trị rừng trồng và được người dân đồng tình ủng hộ.
Gia đình ông Nguyễn Trọng Vân, xóm Phả Lý hiện có 3 ha rừng keo chu kỳ từ 5- 7 năm tuổi đã có thể khai thác gỗ. Tuy nhiên, được sự hướng dẫn, vận động của cán bộ xã, gia đình đã quyết định chưa khai thác mà chuyển toàn bộ diện tích rừng sang phát triển cây gỗ lớn, sau từ 10- 12 năm trở lên mới tiến hành khai thác và tham gia dự án quản lý rừng bền vững, cấp chứng chỉ rừng FSC.
Ông Nguyễn Trọng Vân lý giải, hiện tại, rừng keo đã đủ tuổi khai thác, mỗi héc ta sẽ cho thu nhập từ 70 - 100 triệu đồng, nhưng nếu chuyển đổi sang phát triển cây gỗ lớn với chu kỳ từ 10-12 năm trở lên mới khai thác, cây keo sẽ cho kích thước lớn hơn, hứa hẹn cho thu nhập gấp đôi, gấp ba lần hiện tại. Theo ông Vân, hiện tại xóm Phả Lý đã có trên 80 hộ dân chuyển hoá từ rừng gỗ nhỏ với chu kỳ từ 5- 7 năm sang phát triển rừng gỗ lớn, tham gia thực hiện dự án quản lý rừng bền vững, cấp chứng chỉ rừng FSC.
Ông Lường Văn Hoan, Phó chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã Văn Hán cho biết, bên cạnh việc vận động người dân kéo dài chu kỳ khai thác rừng để nâng cao giá trị kinh tế, năm 2022, xã đang tích cực phối hợp với người dân trồng mới 100 ha rừng gỗ lớn.
Đặc biệt, Văn Hán là địa phương đầu tiên trên địa bàn tỉnh được chọn để triển khai thực hiện dự án quản lý rừng bền vững và cấp chứng chỉ rừng FSC. Đến thời điểm hiện tại đã có gần 1.000 hộ dân đăng ký tham gia với diện tích 1.440 ha. Đây là bước đi quan trọng để mai sau những sản phẩm gỗ được khai thác từ các khu rừng tại Văn Hán đạt tiêu chuẩn quốc tế, vươn ra thị trường thế giới, và đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân.
Bà Nguyễn Thị Loan, Phó hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Đồng Hỷ cho biết, trên địa bàn huyện có hơn 17.900 ha rừng sản xuất, chủ yếu là cây Keo. Từ năm 2019, địa phương bắt đầu phối hợp với người dân phát triển rừng gỗ lớn.
Đến thời điểm hiện tại, diện tích trồng mới rừng gỗ lớn đạt gần 200 ha với các loại cây keo, giổi xanh, trám,…và người dân đang tích cực chuyển hoá từ rừng gỗ nhỏ chu kỳ ngắn sang phát triển rừng gỗ lớn. Riêng năm 2022, huyện phấn đấu trồng mới ít nhất 120 ha rừng gỗ lớn và đẩy mạnh việc thực hiện dự án quản lý rừng bền vững và cấp chứng chỉ rừng FSC.
Không riêng huyện Đồng Hỷ, các địa phương tại tỉnh Thái Nguyên như: Định Hóa, Đại Từ, Phú Lương… cũng đang tích cực phát triển rừng gỗ lớn, với diện tích trồng mới đạt gần 700 ha, và hàng trăm héc ta do người dân chuyển hoá rừng gỗ nhỏ sang phát triển rừng gỗ lớn.
Ông Trần Minh Hà, Phó chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Thái Nguyên cho biết, năm 2022, toàn tỉnh phấn đấu trồng 3.700 ha rừng tập trung, chuyển hoá rừng trồng gỗ nhỏ sang rừng gỗ lớn 860 ha, đảm bảo ổn định tỷ lệ che phủ rừng từ 46% trở lên. Các giống cây lâm nghiệp chính được đưa vào trồng là keo, mỡ, quế, giổi xanh,...
Theo Phó hạt trưởng Hạt Kiểm lâm tỉnh Thái Nguyên, hiện trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đang dần hình thành vùng nguyên liệu gỗ công nghiệp và gỗ lớn trên cơ sở chuyển hoá rừng gỗ nhỏ sang rừng gỗ lớn, nâng cao giá trị sản phẩm gỗ rừng trồng. Cây keo với đặc tính sinh trưởng nhanh, có thể đáp ứng nhu cầu về nguyên liệu gỗ công nghiệp đang được người dân trồng nhiều. Bên cạnh đó, các địa phương cũng dần kết hợp trồng rừng gỗ lớn với các loài cây bản địa như: giổi xanh, chò chỉ, trám,…
Đặc biệt, tỉnh Thái Nguyên đã đưa sản phẩm gỗ vào nhóm 6 sản phẩm nông nghiệp chủ lực của tỉnh và xây dựng Chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững giai đoạn 2021- 2025, định hướng đến năm 2030. Trong đó xác định, giai đoạn 2021-2025 trồng mới rừng gỗ lớn 2.000 ha, chuyển hóa rừng gỗ nhỏ sang gỗ lớn 5.000 ha. Giai đoạn 2026 - 2030 trồng mới rừng gỗ lớn là 14.000 ha. Loại giống sử dụng chủ yếu là keo lá tràm, keo tai tượng, keo lai...; và các loại giống cây sinh trưởng chậm như: trám trắng, trám đen, lát hoa, lim xanh, giổi xanh, sấu,...
Tỉnh Thái Nguyên đặt mục tiêu đến năm 2025 diện tích rừng gỗ lớn và diện tích rừng được cấp chứng chỉ rừng bền vững đạt 10% tổng diện tích rừng trồng sản xuất, giá trị sản phẩm gỗ đạt 2.437,5 tỷ đồng, trong đó từ sản phẩm gỗ lớn đạt 1.125 tỷ đồng.
Đến năm 2030 diện tích rừng gỗ lớn và diện tích rừng được cấp chứng chỉ rừng bền vững đạt đạt 30%, giá trị đạt 10.918,5 tỷ đồng; trong đó, từ sản phẩm gỗ lớn đạt 7.168,5 tỷ đồng. Giá trị sản phẩm gỗ lớn trên một chu kỳ sản xuất đối với cây sinh trưởng nhanh là 225 triệu đồng/ha/chu kỳ; đối với cây sinh trưởng chậm là 430 triệu đồng/ha/chu kỳ.
Để đạt mục tiêu đề ra, tỉnh Thái Nguyên cũng thực hiện nhiều giải pháp để hỗ trợ các tổ chức, hộ gia đình, cộng đồng dân cư tham gia trồng rừng, khai thác rừng, như: hỗ trợ trồng rừng gỗ lớn bằng cây sinh trưởng chậm một lần 15 triệu đồng/ha; trồng rừng gỗ lớn bằng cây sinh trưởng nhanh một lần 10 triệu đồng/ha; chuyển hóa rừng gỗ nhỏ sang gỗ lớn, công khoán bảo vệ rừng theo quy định của nhà nước./.
