Trong văn bản gửi Thủ tướng và Bộ Tài nguyên và Môi trường mới đây, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho rằng Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) cần cho phép điều chỉnh thời hạn sử dụng đất theo nhu cầu của người sử dụng đất, sao cho vẫn phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và đáp ứng các điều kiện về môi trường.
HoREA cho rằng, quy định này chỉ phù hợp với trường hợp đất phi nông nghiệp đã có sẵn cơ sở hạ tầng, công trình xây dựng như nhà xưởng trong khu công nghiệp cho thuê, tại đó người thuê có thể đưa vào sản xuất, kinh doanh được ngay.
Trong khi đó, đối với các dự án như khu nhà chung cư mà nhà đầu tư phải mất thời gian khoảng hai năm để xây dựng các công trình của dự án trước khi được nghiệm thu đưa vào sử dụng. Do đó, thời hạn sử dụng đất nên được tính kể từ ngày công trình đưa vào sử dụng, trong giai đoạn xây dựng cơ bản thì nên áp dụng hình thức Nhà nước cho chủ đầu tư thuê đất. Để tránh tình trạng chủ đầu tư lợi dụng quy định để chây ỳ, chậm đưa đất vào sử dụng, theo đơn vị này, cần kiểm soát chặt chẽ tiến độ thực hiện dự án mà chủ đầu tư đã đăng ký và đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
Hiệp hội cũng đề xuất việc cho điều chỉnh thời hạn sử dụng đất theo nhu cầu của người sử dụng. Ví dụ như trường hợp của dự án Sài Gòn One Tower (số 1 đường Hàm Nghi, quận 1), HoREA cho biết, dự án này được UBND TPHCM giao đất từ năm 2008, bị thế chấp và trở thành nợ xấu, sau đó được VAMC thu giữ và đưa ra đấu giá năm 2019. Lúc đó thời hạn sử dụng đất chỉ còn 39 năm nên chỉ được định giá khởi điểm để đấu giá là 6.110 tỷ đồng.
Ngoài ra, còn nhiều dự án bất động sản, nhà ở thương mại của các chủ đầu tư yếu kém bị "đắp chiếu, trùm mền" và được các tập đoàn, doanh nghiệp bất động sản mua và tái khởi động lại. Điều này là rất đáng được trân trọng và khuyến khích. Tuy nhiên do thời hạn sử dụng đất chỉ còn lại khoảng trên dưới 40 năm, nên các chủ đầu tư nhận chuyển nhượng dự án bị thua thiệt khi tái khởi động lại các dự án này
Do đó, HoREA kiến nghị sửa đổi, bổ sung khoản 8 Điều 176 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).
Cụ thể, thời hạn giao đất, cho thuê đất quy định tại Điều này được tính từ ngày có quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, điều chỉnh thời hạn sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đầu tư hoặc theo nhu cầu của người sử dụng đất, dự án được đưa vào sử dụng, của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Trong thời gian thi công xây dựng công trình của dự án chưa đưa vào sử dụng, chủ đầu tư nộp tiền thuê đất theo quy định pháp luật về đất đai.
