Thời điểm này đang thu hoạch lúa vụ xuân nhưng trên nhiều cánh đồng tại các huyện như Diễn Châu, Yên Thành, Tân Kỳ, Anh Sơn (tỉnh Nghệ An),… xuất hiện tình trạng cây lúa khỏe mạnh, đồng lúa ngả vàng nhưng bông lúa không cúi đầu, thoái hoá đầu bông, hạt lép chiếm đến 90%.
Huyện Yên Thành được xem là vựa lúa lớn nhất của tỉnh Nghệ An. Tuy nhiên, vụ xuân năm nay, cây đã ngã vàng nhưng bông lúa không cúi đầu, trên bông toàn hạt lép, trắng đục.
Bà Đặng Thị Liệu (65 tuổi, trú xã Viên Thành, huyện Yên Thành) cho biết, tình trạng lúa bị lép hạt xảy ra hầu hết trên các cánh đồng tại xã Viên Thành. Bông lúa không cúi đầu, hạt lép nhiều. Tuy nhiên, tỷ lệ hạt lép trên bông nhiều hay ít tùy vào từng giống lúa. Vụ xuân năm nay, tỷ lệ hạt lép trên ruộng lúa gia đình bà Liệu lên đến 50%.
Vụ xuân năm nay, gia đình bà Ngô Thị Tứ (50 tuổi, trú xã Viên Thành) gần như mất trắng. Bà Tứ cho biết, ruộng lúa gia đình từ giai đoạn gieo cấy đến thời điểm chuẩn bị trổ bông đều phát triển tốt, ít sâu bệnh. Đến thời kỳ làm đòng thì bắt đầu phát triển chậm lại, bông không chịu cúi đầu dù cây đã ngã vàng, hạt lép.
Theo thống kê sơ bộ, vụ xuân năm nay toàn huyện Yên Thành gieo cấy 12.000 ha lúa. Tuy nhiên, có khoảng 150 ha bị thiệt hại nặng do lép hạt, thoái hóa đầu bông.
Ông Lê Văn Hồng - Trưởng phòng Nông nghiệp Môi trường huyện Yên Thành cho biết, huyện Yên Thành đã thành lập đoàn trực tiếp về các xã kiểm tra, đánh giá lúa vụ xuân nhằm làm rõ nguyên nhân.
Nhận định ban đầu, toàn bộ diện tích trên gieo cấy trước lịch thời vụ được ngành Nông nghiệp và các địa phương đưa ra. Thậm chí có những diện tích cấy sớm hơn 15- 20 ngày. Khi đến giai đoạn trổ bông gặp thời tiết bất lợi như lạnh, mưa kéo dài làm ảnh hưởng nặng nề đến năng suất.
Hiện tượng “lúa không cúi đầu” trên cũng diễn ra tại xã Diễn Nguyên, (huyện Diễn Châu, Nghệ An). Toàn xã Diễn Nguyên có 392 ha lúa xuân nhưng có đến 105 ha chịu thiệt hại từ 30 đến 70% và hơn 100 ha thiệt hại dưới 30%.
Ông Đào Xuân Tú - Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp và dịch vụ Diễn Nguyên cho biết. Mỗi giống lúa có thời gian sinh trưởng, mức độ mẫn cảm với thời tiết khác nhau. Vì thế, tùy thuộc vào từng giống lúa mức độ thiệt hại khác nhau.
“Các giống lúa bà con địa phương canh tác năm nay đều đã dùng nhiều năm qua, hiệu quả tốt, năng suất cao. Tuy nhiên, năm nay thời tiết bất thường, đặc biệt là lúc lúa làm đòng, gặp đúng thời tiết lạnh, mưa dài ngày nên lúa bị lép hạt rất nhiều.
Hợp tác xã đã đề nghị chính quyền địa phương có phương án kiểm tra, làm rõ nguyên nhân để bà con trên địa bàn yên tâm sản xuất, đồng thời đưa ra những biện pháp và cảnh báo người dân trong những vụ mùa mới”, ông Tú nói./.
