Thời điểm này, người dân các xã Nam Anh, Nam Xuân (huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An) đang vào mùa cao điểm thu hoạch hồng cậy. Nếu như năm trước, thương lái khắp nơi đổ về các vườn thu mua thì năm nay, ở nơi được coi là “thủ phủ” hồng lại khá vắng vẻ.
Ông Trần Nam (xã Nam Anh, huyện Nam Đàn) cho biết: "Năm nay, hồng mất mùa nặng, không có để bán. Gia đình tôi, năm ngoái, cả vườn hồng hơn 100 gốc của gia đình cho sản lượng khoảng 3 tấn quả thì năm nay, chỉ được khoảng 1/3, có nhiều gốc hồng thậm chí chỉ được 10 - 15kg quả. Đang rộ mùa thu hoạch nhưng lượng hồng ít ỏi nên dù nhiều nhà vườn đã nhận cọc trước của khách nhưng nay đành trả lại tiền vì không có hồng để bán".
Theo ghi nhận, những vườn đồi khu vực khe Mai, khe Nứa ở xã Nam Anh các mùa trước trải dài màu vàng của hồng cậy, những cây hồng chi chít quả thì nay trơ trụi, chỉ lác đác trên cây. Nhiều vườn hồng được coi là khá hơn cũng chỉ đạt một nửa năng suất so với năm 2021.
Trao đổi với phóng viên, ông Hồ Viết Hoa - Chủ tịch Hội Nông dân xã Nam Anh cho biết: Từ các năm 2018 đến 2020, hồng mất mùa nặng, có năm mất trắng. Năm ngoái, thời tiết thuận lợi hơn, chăm sóc đúng quy trình nên hồng sai quả, quả to đều, đẹp. Thế nhưng, lại gặp đúng thời điểm dịch Covid - 19 diễn biến phức tạp nên giá hồng quả chỉ ở mức tương đối. Năm nay, giá hồng lên cao, việc tiêu thụ thuận lợi thì lại mất mùa, người trồng hồng ở Nam Anh lại thất thu.
Không chỉ ở Nam Anh, 50 ha hồng của hơn 100 hộ trồng hồng ở xã Nam Xuân cũng chung tình cảnh mất mùa. Những hộ trồng rải rác ở các vườn thì còn có quả, riêng các vườn hồng tập trung ở trên các đồi năng suất sụt giảm mạnh, chỉ bằng một nửa so với năm trước.
Ông Hồ Viết Thắng, chủ một vườn hồng ở Nam Xuân buồn rầu chia sẻ: "Không những lượng quả giảm sút mà chất lượng hồng quả cũng không bằng những năm trước. Quả nhỏ hơn, màu sắc cũng xấu hơn, nhiều cây chưa đủ độ già song do côn trùng gây hại đã thối rữa trên cây".
Hiện tại, giá thu mua hồng cậy tại vườn dao động từ 15.000 - 18.000 đồng/kg (tuỳ loại) cao hơn các vụ trước 3.000 - 5.000 đồng/kg; giá nhập sỉ cho các thương lái lên đến 20.000 - 25.000 đồng, giá bán lẻ ở các chợ là 30.000 - 35.000 đồng/kg. Nhưng người dân vựa hồng tại huyện Nam Đàn vẫn không vui. Bởi với giá bán này, nếu như năm được mùa, mỗi gốc hồng cho thu nhập 2 - 2,5 triệu đồng thì vụ hồng năm nay, do năng suất giảm nên gốc sai quả nhất cũng chỉ đạt 40 - 50kg quả, thu nhập chỉ bằng một nửa so với năm trước.
Chị Sâm Hoà, chủ một đại lý thu mua hồng ở xã Nam Anh (huyện Nam Đàn) cho biết: "Nếu như năm trước, tôi thu mua khoảng 100 tấn hồng của bà con để xuất bán đi các nơi thì năm nay dù đã liên hệ trước với các nhà vườn để đặt cọc song do mất mùa nên ước chừng cả mùa hồng cũng chỉ thu mua được khoảng 40 - 50 tấn. Đang chính vụ thu hoạch song các vườn đã không còn hồng để hái".
Theo đó, Hồng mất mùa không chỉ người trồng thất thu mà những dịch vụ kèm theo khác như: thu hái, ngâm, phân loại, vận chuyển hồng… cũng không có thu nhập.
Một thương lái cho hay, nếu các năm trước, hồng được mùa, mỗi ngày thu mua vài tấn quả nên họ phải thuê nhân công đi hái, thuê người bốc vác, người phân loại, rửa, ngâm hồng với số tiền 200 - 250.000 đồng/ngày công thì năm nay, mỗi ngày chỉ mua được vài tạ nên các lao động trong gia đình tự làm.
Chia sẻ với phóng viên, ông Trần Quốc Khánh - Bí thư Đảng uỷ xã Nam Anh cho biết: "Mùa hồng năm 2022, địa phương đã lựa chọn và đưa vào khai thác 2 khu du lịch trải nghiệm vườn hồng tại xóm 6 và xóm 8 với 50 gốc hồng cổ, nhà cổ và giếng cổ. Đồng thời, hướng dẫn người dân triển khai các dịch vụ đi kèm trưng bày, bán sản phẩm đặc trưng, nhất là các sản phẩm OCOP của địa phương; bán vé vào vườn tham quan, trải nghiệm và dịch vụ ăn uống nếu khách có nhu cầu. Từ mô hình này, chúng tôi sẽ đánh giá tính khả quan, từ đó có kế hoạch nhân rộng các vườn hồng đẹp trên địa bàn vào làm du lịch, tạo thêm nguồn thu nhập cho người dân".
