Tại hội thảo “Các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng xuất nhập khẩu cho doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam”, TS Nguyễn Văn Hội – Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách Công Thương cho biết, trong những năm qua tăng trưởng xuất khẩu của các doanh nghiệp nhỏ và vừa đã đạt tốc độ cao nhưng chưa thật sự bền vững trong trung và dài hạn, tiềm ẩn nhiều rủi ro có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng xuất khẩu ổn định.
Theo đó, những rủi ro đó đến từ sự mất cân đối trong cán cân thương mại với các thị trường, mất cân đối về thị trường xuất khẩu, về cơ cấu doanh nghiệp nhỏ và vừa xuất khẩu cũng như cơ cấu hàng hóa xuất khẩu. Năng lực cạnh tranh hàng hóa xuất khẩu của các doanh nghiệp nhỏ và vừa còn thấp và chậm được cải thiện, nhất là đối với các mặt hàng chế biến, chế tạo. Hàm lượng đổi mới sáng tạo trong sản phẩm xuất khẩu của các doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa đáp ứng được yêu cầu.
Cùng với đó, phát triển xuất khẩu của các doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa quan tâm đúng mức tới yếu tố bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và bảo vệ môi trường. Điều này khiến cho nhiều sản phẩm xuất khẩu đứng trước rủi ro không được chấp nhận thâm nhập vào thị trường nước ngoài. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp còn thiếu, yếu về các chiến lược và quản trị, không có chiến lược kinh doanh bài bản theo hướng khai thác lợi thế so sánh trong thương mại quốc tế.
Vì vậy, để khai thác hiệu quả tiềm năng xuất nhập khẩu cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, theo ông Hội, cần nâng cao nhận thức và trách nhiệm của doanh nghiệp trong quá trình hoạch định và thực thi chính sách phát triển xuất nhập khẩu bền vững. Bảo đảm hài hòa các mục tiêu lợi nhuận của doanh nghiệp gắn với trách nhiệm bảo vệ môi trường và cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động.
Đồng thời, tăng cường quản trị chiến lược doanh nghiệp, thực hiện hiệu quả việc xây dựng, điều chỉnh chiến lược sản xuất, kinh doanh gắn với nhu cầu thị trường xuất khẩu. Khẩn trương xây dựng chiến lược phát triển thị trường cho từng sản phẩm, bảo đảm phát huy lợi thế và thực thi hiệu quả cam kết trong các FTA song phương, khu vực và đa phương mà Việt Nam tham gia, nhất là các FTA thế hệ mới.
Ngoài ra, doanh nghiệp cần tăng cường xây dựng bản sắc, thương hiệu, chất lượng sản phẩm trên cơ sở nghiên cứu, ứng dụng công nghệ, kỹ thuật tiên tiến, nâng cao giá trị và năng lực cạnh tranh xuất khẩu. Đẩy mạnh hoạt động marketing và xúc tiến thương mại và xác định thị trường trọng điểm và tiềm năng.
