Kỳ vọng và thách thức
Phát biểu khai mạc, TS. Trần Công Phàn - Đại biểu Quốc hội khóa XV, Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng thư ký Hội Luật gia Việt Nam cho biết, ông nhận thấy có rất nhiều kỳ vọng từ những quy định mới của Luật Đấu thầu 2023. “Quý vị sẽ được nghe những điểm mới và kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và toàn thể xã hội đặt vào các quy định mới của đạo luật quan trọng này”.
“Quý vị đã chứng kiến nhiều những sự lãng phí tài nguyên. Chỉ đơn cử một ví dụ, siêu dự án Đại Ninh Lâm Đồng với 3600 ha đất màu mỡ 14 năm nay bỏ hoang. Sự lãng phí này quả là vô cùng lớn và đáng phẫn nộ khi người dân đang cần đất để phát triển nông nghiệp. Tình trạng lãng phí, tiêu cực, tham nhũng liên quan nhiều đến đất nơi hoạt động đấu thầu bị bóp méo, bị sử dụng để che đậy những giao dịch bất động sản không phải vì sự phát triển mà vì lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm”, TS. Trần Công Phàn bày tỏ.
Cũng theo ông, tham nhũng, tiêu cực, lãng phí diễn ra trong nhiều lĩnh vực khác nhau song nguy hại, đáng báo động nhất là trong lĩnh vực quản lý và sử dụng nguồn tài nguyên đặc biệt, vô giá và không thể khôi phục, mở rộng. Đó là đất, đặc biệt đất nông nghiệp trồng lúa, và rừng, do sự lũng đoạn của các giao dịch bất động sản được giao và thực hiện bằng công cụ đấu thầu bị móp méo.
Thách thức cũng đến từ việc, pháp luật về đấu thầu ở một khía cạnh nào đó chưa thực sự phù hợp, chưa thực kín kẽ, thiếu các giải pháp để đảm bảo những người có thẩm quyền, nhà đầu tư, nhà thầu không thể hoặc không dám dùng những công cụ như thông thầu, hủy thầu, định giá đất,… nhằm thỏa mãn lợi ích riêng.
“Lãnh đạo Hội Luật gia Việt Nam và cá nhân tôi đánh giá rất cao Hội thảo này với 4 từ Đúng. Cụ thể: Đúng mục đích, Đúng thời điểm, Đúng giá trị và Đúng địa điểm. Chính vì sự quan tâm đặc biệt này mà tôi xin phép nghỉ một phiên Quốc hội vào buổi sáng để vào dự Hội thảo đặc biệt này”, TS. Trần Công Phàn chia sẻ thêm.
Phát biểu dẫn đề Hội thảo, TS. Vũ Hoài Nam - Tổng Biên tập Báo Pháp luật Việt Nam nhấn mạnh, Luật Đấu thầu 2023 thể hiện sự quan tâm không chỉ của các doanh nghiệp, người dân mà còn nhận được sự quan tâm của các nhà nghiên cứu. Tiêu đề hội thảo là kỳ vọng và thách thức, khi ban hành thì sự kỳ vọng được thể hiện rõ ràng, còn thách thức ở đây là gì? Năm qua, nhiều vụ án lớn về mặt kinh tế tham nhũng liên quan đến đấu thầu, đặc biệt là đấu thầu trong lĩnh vực đất đai. Mặc dù Luật đấu thầu năm 2013 là cơ sở pháp lý khá vững chắc, tuy nhiên vẫn có sự sở hở trong nhiều khía cạnh…
“Quy định của pháp luật, cá nhân tôi cho rằng khá là hoàn thiện, tuy nhiên việc nhận thức của luật đấu thầu này thì giữa quy định về thực tiễn và nhận thức để áp dụng trong thực tiễn vẫn còn nhiều vấn đề. Chính vì vậy hôm nay chúng tôi tổ chức hội thảo với hy vọng góp phần nhỏ đưa luật này vào trong cuộc sống”, TS. Vũ Hoài Nam - Tổng Biên tập Báo Pháp luật Việt Nam cho biết.
Điểm sáng trong đầu tư xây dựng
Cũng theo TS. Vũ Hoài Nam, Luật Đấu thầu 2023 có rất nhiều điểm mới và được kỳ vọng sẽ mở nhiều “nút thắt” cho sự phát triển nhanh, bền vững của nền kinh tế. Mặc dù mới có hiệu lực được hơn 03 tháng song do tính chất đặc biệt của nó, Luật Đấu thầu 2023 đã được áp dụng khá nhiều trong việc triển khai các dự án, đặc biệt là những công trình xây dựng.
Nhằm đánh giá một cách đầy đủ, toàn diện các quy định của Luật Đấu thầu áp dụng trong lĩnh vực xây dựng, các chuyên gia pháp luật đấu thầu, chuyên gia pháp luật xây dựng, đại diện các doanh nghiệp, tập đoàn xây dựng… đã tiến hành tham luận, đánh giá những quy định, điểm sáng, cơ hội và thách thức đối với các doanh nghiệp xây dựng trong quá trình áp dụng.
Theo ThS. Vũ Quỳnh Lê - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Đấu thầu, Bộ Kế hoạch & Đầu tư, Luật Đấu thầu sửa đổi là tiếp tục tạo dựng khu pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất về đấu thầu, mua sắm sử dụng vốn nhà nước; Kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện Luật; Khắc phục tình trạng đấu thầu hình thức, nâng cao tính cạnh tranh, công khai, minh bạch, hiệu quả trong hoạt động đấu thầu.
Đồng thời, tiếp tục đơn giản hoá thủ tục đấu thầu lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư; Cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp thông qua hoạt động đấu thầu; Tránh thất thoát, lãng phí ngân sách, tài sản nhà nước, ngăn chặn, xử lý tiêu cực, tham nhũng trong hoạt động đấu thầu. Qua đó xây dựng cơ chế lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư phù hợp để thúc đẩy doanh nghiệp trong nước phát triển nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế - xã hội.
Cùng chia sẻ về những điểm sáng của Luật Đấu thầu 2023, ThS. Nguyễn Hồng Chuyên - Tổng giám đốc Công ty Luật Davilaw cho biết Luật sửa đổi đã đưa ra nhiều điểm mới so với Luật Đấu thầu 2013 trên cơ sở khắc phục những tồn tại phát sinh trong thời gian qua, đồng thời phù hợp với các quy định của pháp luật liên quan; Nâng cao tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế trong quá trình áp dụng.
Ngoài ra, Luật Đấu thầu 2023 đã quy định nhiều điểm mới, qua đó tạo hành lang pháp lý cho các bên tham gia hoạt động đấu thầu có cơ sở thực hiện, điều này khắc phục được tình trạng né tránh, đùn đẩy công việc hoặc sợ làm sai liên quan đến hoạt động đấu thầu tại các đơn vị có sử dụng vốn nhà nước.
Khi luật có hiệu lực thi hành, đó cũng là luồng gió mới trong hoạt động mua sắm được các cá nhân, tổ chức tham gia hoạt động đấu thầu đón nhận. “Luật Đấu thầu 2023 cởi bỏ được nhiều nỗi lo sợ sai trong quá trình thực hiện công việc, cũng như đảm bảo được kế hoạch giải ngân, là nỗi lo khác của các cơ quan nhà nước như trước đây”, Tổng giám đốc Công ty Luật Davilaw khẳng định./.
