Sáng 26/4, tiếp tục Phiên họp thứ 44, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về chủ trương hỗ trợ vốn nhà nước để tăng vốn điều lệ cho NH HTX Việt Nam từ nguồn ngân sách nhà nước.
Trình bày Tờ trình xin ý kiến về chủ trương hỗ trợ vốn nhà nước để tăng vốn điều lệ cho NH HTX Việt Nam từ nguồn ngân sách nhà nước, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam Nguyễn Thị Hồng cho biết, theo nghị quyết của Trung ương Đảng và quy định pháp luật, NH HTX thuộc đối tượng chi đầu tư phát triển của ngân sách Trung ương hằng năm. Cụ thể, Chính phủ đã đề xuất Nhà nước hỗ trợ 5.000 tỷ đồng từ ngân sách để tăng vốn điều lệ cho NH HTX.
Theo Thống đốc Hồng, NH HTX là tổ chức tín dụng hoạt động theo mô hình hợp tác xã, trong đó, vốn nhà nước hỗ trợ chiếm 99,34% vốn điều lệ. Tổ chức tín dụng này giữ vị trí trong hỗ trợ tài chính, điều hoà vốn, đảm bảo hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân hoạt động an toàn, ổn định. Đây cũng là kênh dẫn vốn của lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn.
Hiện tổng tài sản của NH HTX trên 61.707 tỷ đồng, bằng một phần ba tổng tài sản hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân (gần 191.864 tỷ). Tính đến hết 2024, vốn điều lệ của ngân hàng này gần 3.030 tỷ đồng, xấp xỉ mức vốn pháp định (3.000 tỷ) và thấp nhất trong hệ thống ngân hàng. Mức này chưa bằng một phần mười lăm vốn điều lệ các ngân hàng thương mại nhà nước và chỉ bằng 38,5% vốn điều lệ hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân.
Do đó, "nếu không có năng lực tài chính, ngân hàng này sẽ gặp khó khăn trong thực hiện vai trò điều hòa, cân đối vốn cho hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân", Thống đốc Hồng nhấn mạnh.
Đồng tình với đề nghị của Chính phủ về việc hỗ trợ 5.000 tỷ đồng cho NH HTX, báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính, do Chủ nhiệm Phan Văn Mãi trình bày cho rằng việc xem xét hỗ trợ vốn nhà nước để tăng vốn điều lệ cho NH HTX là có cơ sở pháp lý.
Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, theo quy định của Luật Đầu tư công năm 2024, mức vốn đề xuất nêu trên (5.000 tỷ đồng) không thuộc mức dự án quan trọng quốc gia, do đó, không thuộc thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư của Quốc hội mà thuộc thẩm quyền quy định của Chính phủ.
Cũng theo Ủy ban Kinh tế và Tài chính, tờ trình của Chính phủ chưa xác định rõ khả năng cân đối, bố trí vốn để tăng vốn điều lệ cho NH HTX, mà chỉ mới đề nghị Quốc hội phê duyệt chủ trương hỗ trợ vốn nhà nước để tăng vốn điều lệ cho NH HTX với số tiền là 5.000 tỷ đồng từ nguồn chi đầu tư phát triển ngân sách trung ương. Theo Công văn số 5931/BTC-TCNH ngày 07/6/2024, Bộ Tài chính có ý kiến việc tổng hợp, bố trí dự toán ngân sách nhà nước hàng năm đối với nhiệm vụ này có thể thực hiện sớm nhất là dự toán năm 2025. Tuy nhiên, tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 159/2024/QH15 về dự toán ngân sách nhà nước năm 2025.
Vì vậy, tuy tán thành với chủ trương xem xét hỗ trợ vốn nhà nước để tăng vốn điều lệ cho NH HTX là có cơ sở pháp lý, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét giao Chính phủ.
Phát biểu kết luật, Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho rằng, việc tăng vốn điều lệ cho NH HTX là cần thiết, giúp ngân hàng này thực hiện các yêu cầu về an toàn vốn tối thiểu, thực hiện tốt vai trò điều hòa, an toàn vốn cho gần 1.200 Quỹ tín dụng nhân dân.
Tuy nhiên, mức vốn hỗ trợ 5.000 tỷ đồng như đề xuất của Chính phủ không thuộc mức dự án quan trọng quốc gia, nên không thuộc thẩm quyền quyết định chủ trương của Quốc hội, mà thuộc thẩm quyền của Chính phủ. Vì vậy, Phó Chủ tịch đề nghị, trên cơ sở xác định rõ nguồn, cân đối vốn, Chính phủ xem xét tăng vốn điều lệ cho ngân hàng hàng này.
“Ngoài hỗ trợ vốn từ ngân sách, NHNN cần có giải pháp tăng hiệu quả hoạt động của NH HTX”, Phó chủ tịch đề nghị.
