Theo thống kê, diện tích cà phê năm 2022 của Việt Nam đạt khoảng 710.000 ha, năng suất đạt 28,2 tạ/ha cho sản lượng hơn 1,84 triệu tấn. Trong đó, 5 tỉnh Tây Nguyên chiếm 91,2% về diện tích và 93,2% về sản lượng cà phê cả nước. Tuy nhiên, việc sản xuất cà phê ở Tây Nguyên hiện đang gặp khó khăn và thiếu bền vững, quy mô manh mún, nhỏ lẻ, diện tích cà phê già cỗi chiếm tỷ lệ khá cao; kỹ thuật canh tác chưa hợp lý; khâu chế biến, bảo quản thiếu đồng bộ; khâu tiêu thụ, xuất khẩu còn yếu, thiếu liên kết với thị trường tiêu thụ; người sản xuất cà phê chưa có tiếng nói trong các quan hệ liên kết ngành hàng, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp đầu vào và đầu ra.
Theo đó, thực hiện chủ trương tiếp tục coi cà phê là một trong những cây trồng chủ lực quốc gia, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn triển khai đề án Nâng cao hiệu quả hoạt động công tác khuyến nông trên cơ sở kiện toàn mô hình Tổ khuyến nông cộng đồng…Mục tiêu của đề án là củng cố, kiện toàn hệ thống khuyến nông cơ sở theo hướng mở rộng đa chức năng dịch vụ, phục vụ tái cơ cấu ngành và phát triển nông thôn, góp phần củng cố xây dựng thương hiệu khuyến nông Việt Nam, đa dạng các hoạt động khuyến nông phục vụ phát triển vùng nguyên liệu, nâng cao năng suất, chất lượng nông sản…
Tính đến hết tháng 02/2023, các tỉnh Tây Nguyên đã thành lập được 39 Tổ khuyến nông cộng đồng phục vụ đề án vùng nguyên liệu cà phê với 178 thành viên.
Được biết, Đắk Nông là một trong 13 tỉnh được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hỗ trợ thực hiện thí điểm đề án tổ khuyến nông cộng đồng. Với diện tích 135.572 ha trồng cà phê thì đến nay, toàn tỉnh có trên 23.489 ha cà phê áp dụng các tiêu chuẩn trong sản xuất (chiếm 15,9% diện tích sản xuất cà phê). Trong đó, có 220 ha sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP; 90 ha sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ; 23.179 ha sản xuất theo các tiêu chuẩn 4C, UTZ, Flo…
Ghi nhận cho thấy, các địa phương trên địa bàn tỉnh đã chủ động phát triển cà phê đặc sản với diện tích khoảng 225 ha, sản lượng khoảng 251 tấn chủ yếu tập trung tại các huyện Đắk Mil với diện tích 18 ha; huyện Đắk Song diện tích 97ha; huyện Krông Nô 40ha; huyện Tuy Đức 20ha. Do đó, việc thành lập và hoạt động của Tổ khuyến nông cộng đồng gắn với vùng nguyên liệu cà phê là rất quan trọng, giúp hỗ trợ, định hướng cho hợp tác xã, người dân trong việc sản xuất cà phê theo tiêu chuẩn, liên kết đầu ra cho sản phẩm cà phê, nâng cao chất lượng và giá trị cà phê, từ đó tạo sự ổn định và nâng cao thu nhập cho người trồng cà phê.
Năm 2022, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Nông đã thành lập 2 Tổ khuyến nông cộng đồng thí điểm tại xã Đắk R’moan (Gia Nghĩa) và xã Nam Bình (Đắk Song). Hiện nay, tại một số địa phương trong tỉnh cũng tự thành lập các Tổ khuyến nông cộng đồng như: Tổ khuyến nông cộng đồng xã Nam Đà (Kông Nô) có 10 thành viên; Tổ khuyến nông cộng đồng xã Đắk Mol (Đắk Song) có 8 thành viên tham gia... Thời gian tới, tỉnh Đắk Nông dự kiến sẽ thành lập thêm 8 tổ khuyến nông cộng đồng tại các xã Đức Mạnh, Đức Minh, Thuận An (Đắk Mil); Trường Xuân, Đắk Hòa, Thuận Hà (Đắk Song); Nâm Nung, Tân Thành (Krông Nô).
Theo ông Nguyễn Văn Chương, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông – Giống nông lâm sản tỉnh Đắk Nông, đội ngũ khuyến nông cộng đồng sẽ là những người trực tiếp sản xuất cùng với nông dân. Họ định hướng cho nông dân về mặt kỹ thuật sản xuất. Do vậy, vai trò của cán bộ khuyến nông cộng đồng sẽ gắn với các địa phương trong việc xây dựng vùng nguyên liệu chất lượng. Nhiệm vụ trọng tâm là truyền tải những thông tin, định hướng của ngành Nông nghiệp tới đời sống sản xuất, hỗ trợ địa phương và liên kết chặt chẽ với doanh nghiệp.
