Chiều 21/11, tiếp tục chương trình làm việc tại Kỳ họp thứ 8, đại biểu Quốc hội đã thảo luận về dự thảo Nghị quyết tổ chức chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng.
Điều hành phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, tại phiên thảo luận Tổ về dự thảo Nghị đã có 79 lượt ý kiến của đại biểu Quốc hội. Nhìn chung, ý kiến của các vị đại biểu đều tán thành với sự cần thiết ban hành và các nội dung cơ bản của dự thảo Nghị quyết.
Gợi ý nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các ĐBQH tập trung cho ý kiến về mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng; cơ cấu tổ chức của Hội đồng nhân dân thành phố Hải Phòng, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố Thủy Nguyên, Ủy ban nhân dân quận, phường và số lượng cấp phó. Đồng thời, cho ý kiến, về nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố Thủy Nguyên và Ủy ban nhân dân quận, phường.
Bước đột phá đưa Hải Phòng có thể trở thành một Singapore thứ hai
Góp ý tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Quang Huân – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương nhất trí với Tờ trình của Chính phủ. Để hoàn thiện dự thảo, đại biểu cho biết, nghị quyết hiện nay đưa ra quy chế phối hợp của các cấp chính quyền với Mặt trận Tổ quốc cùng cấp nhưng mới chỉ đề cập tới việc trong bầu cử, chưa đề cập đến chức năng về giám sát, kiểm tra.
Theo đại biểu, khi bỏ Hội đồng nhân dân ở cấp chính quyền địa phương, để thực hiện tốt Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, dự thảo nghị quyết cần bổ sung quy định phải có cơ chế phối hợp, vì lúc đó chức năng kiểm tra, giám sát của Hội đồng nhân dân có thể sẽ được chuyển một phần qua các cơ quan Mặt trận Tổ quốc, như thế có thể duy trì được hoạt động ở cơ sở một cách dân chủ hơn như luật đã quy định.
"Nếu xu hướng đó phát triển cũng rất mong Hải Phòng sẽ có thể trở thành một Singapore thứ hai của vùng Đông Nam Á", ông Huân nói.
Đại biểu đánh giá đây là một chủ trương rất đúng đắn và kịp thời, xuất phát từ thực tiễn là nhu cầu phát triển ở cả vùng Đồng bằng sông Hồng, Hải Phòng sẽ là cực tăng trưởng mới và cùng với Hà Nội, hỗ trợ cho Hà Nội để dẫn dắt kinh tế phía Bắc.
Nếu mô hình chính quyền đô thị Hải Phòng, hiện nay được đưa ra đề xuất là áp dụng một cấp, đại biểu cho rằng cũng giống như chính quyền đô thị TP.HCM và Đà Nẵng, khác với Hà Nội, Hà Nội là chính quyền đô thị 2 cấp. Tuy nhiên, ở TP.HCM hay thành phố Thủ Đức thì chưa có đánh giá về mô hình chính quyền đô thị một cấp.
Do đó, đại biểu băn khoăn với thành phố Thủy Nguyên chỉ có chưa đến 0,4 triệu dân, nếu vẫn áp dụng chính quyền một cấp mà Hội đồng nhân dân "thành phố thuộc thành phố" có Hội đồng nhân dân thì liệu có làm giảm tính năng động, tính tự chủ của cả thành phố Hải Phòng hay không?
"Bởi vì lúc đấy thành phố Thủy Nguyên trong thành phố Hải Phòng, có Hội đồng nhân dân và sẽ được tự quyết về một số vấn đề, ví dụ như ngân sách và các vấn đề khác. Thành phố Thủ Đức thuộc siêu đô thị Hồ Chí Minh, hay có thành phố Mê Linh thuộc siêu đô thị Hà Nội, hay sẽ có thành phố Thủy Nguyên thuộc thành phố lớn Hải Phòng, nếu Hải Phòng chưa phải là siêu đô thị thì gọi là thành phố lớn. Nếu áp dụng được như vậy có thể vừa đơn giản, có thể mang lợi ích trong quá trình soạn thảo văn bản pháp luật, đồng thời sẽ góp phần định vị thương hiệu của địa phương", ông Huân cho hay.
Tham gia thảo luận, đại biểu Lã Thanh Tân - Đoàn ĐBQH TP.Hải Phòng nhấn mạnh, mô hình chính quyền đô thị có tác động mạnh mẽ, tạo động lực cho Hải Phòng có bước tiến mới trên con đường xây dựng phát triển thành phố. Đại biểu cũng bày tỏ hi vọng trong thời gian tới, thành phố Hải Phòng sẽ được Chính phủ trình ra Quốc hội nghị quyết để thay thế Nghị quyết số 35 về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố. Trong đó, nội dung nghị quyết sẽ tập trung xuất nhiều cơ chế, chính sách mới để tiếp tục tạo sự đột phá cho thành phố Hải Phòng.
Mục đích của việc thành lập chính quyền đô thị Hải Phòng là thể chế hóa nghị quyết của Đảng
Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết mục đích của việc thành lập chính quyền đô thị Hải Phòng là thể chế hóa nghị quyết của Đảng, thực hiện nghị quyết, kết luận của Bộ Chính trị, đảm bảo được tính kế thừa, cơ bản đồng bộ với Thành phố Chí Minh, Đà Nẵng và có lựa chọn bổ sung một số vấn đề phù hợp với thực tiễn.
Đồng thời, thu gọn cấp chính quyền và thống nhất một chế độ công vụ, tăng cường phân cấp, phân quyền để đảm bảo chính quyền đô thị tinh gọn, hoạt động năng động, tự chủ, thích ứng linh hoạt, phù hợp với vai trò, tính chất đặc thù, đặc trưng của đô thị; gắn kết trong việc thực hiện chính quyền đô thị của Hải Phòng với sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã.
"Sắp xếp ở thành phố Hải Phòng, tôi có thể dùng từ "tiên phong" trong 4 đề án, trong đó có sắp xếp một số lượng đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã tương đối lớn, sắp xếp 101 đơn vị hành chính cấp xã và chỉ còn lại 50 đơn vị hành chính cấp xã sau khi sắp xếp," Bộ trưởng nói.
Giải trình ý kiến đại biểu về đánh giá lại mô hình chính quyền đô thị của Thành phố Hồ Chí Minh, Bộ trưởng thông tin hiện nay, chúng ta đang tồn tại 2 tổ chức chính quyền đô thị của các thành phố trực thuộc Trung ương. Đà Nẵng và Thành phố Hồ Chí Minh là chính quyền một cấp, thành phố Hà Nội là chính quyền 2 cấp, đã được đưa vào luật.
Hiện nay, Bộ Nội vụ đang tham mưu cho Chính phủ tổng kết việc thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Trong thiết kế, có một chương riêng cho chính quyền đô thị, theo hướng chính quyền đô thị trực thuộc Trung ương, chính quyền đô thị trực thuộc tỉnh.
“Sẽ thiết kế hết sức cụ thể như vậy để rành mạch giữa chính quyền đô thị với chính quyền nông thôn, chính quyền hải đảo, chính quyền kinh tế đặc thù”; cho biết điều này, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà khẳng định sau khi sửa, trừ thành phố Hà Nội, tất cả sẽ thực hiện theo một quy định chung của luật.
Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, qua thảo luận, các ý kiến phát biểu của ĐBQH cơ bản nhất trí với mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng như Chính phủ trình. Theo đó, cơ bản tán thành quy định về cơ cấu tổ chức Hội đồng nhân dân thành phố Hải Phòng, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố Thủy Nguyên, Ủy ban nhân dân quận, phường và số lượng cấp phó, tuy nhiên một số ý kiến đề nghị sắp xếp lại về mặt số lượng, cơ cấu tương tự như đã áp dụng đối với Tp. Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.
Bên cạnh đó, đối với thành phố Thủy Nguyên, có ý kiến đề nghị áp dụng tương tự như đối với thành phố Thủ Đức, trong đó có cân nhắc tới đặc thù của thành phố Thủy Nguyên. Ngoài ra, tại phiên họp các ĐBQH còn nêu quan điểm về tên thành phố thuộc thành phố, quy định chuyển tiếp, vấn đề nội dung thí điểm;...
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo các cơ quan có liên quan khẩn trương nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ ý kiến của ĐBQH và chỉnh lý dự thảo nghị quyết để trình Quốc hội xem xét thông qua vào cuối kỳ họp thứ 8./.
