Mô tả về cây Bán biên liên
Đây là cây thân thảo sống hàng năm. Cây có chiều dài khoảng 5-15cm. Thân cây có lớp vỏ nhẵn. Cây mọc bò trên mặt đất hoặc mọc theo hướng lên trời. Lá cây không có cuống, mọc so le nhau giống như hình đôi cánh. Lá có hình trái xoan hoặc hơi thon, phần đầu lá nhọn, phía trên mép lá có răng cưa. Hoa Bán biên liên thường ra vào tháng 5-8. Cánh hoa màu trắng, xanh lơ hoặc màu tím. Mùa quả từ tháng 8-10. Hạt có hình bầu dục, nhẵn, hơi dẹt.
Cây Bán biên liên mọc ở đâu?
Cây Bán biên liên xuất hiện ở nhiều nước trên thế giới. Trong đó, ở Việt Nam, cây thường mọc ở những nơi ẩm thấp, trong ruộng, bờ mương, bờ ao, bãi cỏ…
Bộ phận sử dụng làm thuốc
Tất cả các bộ phận của cây Bán biên liên đều được thu hái làm dược liệu chữa bệnh.
Thu hái - sơ chế
Người ta thu hoạch toàn cây vào mùa xuân hoặc mùa hè. Sau đó, mang dược liệu về rửa sạch qua nước. Có thể dùng luôn dược liệu khi còn tươi hoặc phơi khô để dùng dần.
Công dụng của cây Bán biên liên
Thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, tiêu sưng.
Chủ trị các bệnh như: Trị vết thương rắn độc cắn, điều trị viêm gan, xơ gan, bụng trướng như trống, phù thủng do viêm thận, tiêu chảy, viêm ruột thừa, viêm họng, viêm ruột, đinh nhọc lở loét làm độc, sốt lâu không lui… Bán biên liên lợi tiểu, tăng bài tiết nước tiểu giúp đào thải sỏi tiết niệu: nhiều nghiên cứu ở Trung Quốc đã nhận thấy 3 thành phần chính của cây Bán biên liên: lobeline, lobelanidine và lobelanine có tác dụng lợi tiểu, kích thích bài tiết nước tiểu, từ đó làm tăng rõ rệt lượng nước tiểu, đồng thời quá trình này cũng giúp tăng bài tiết chlorid qua nước tiểu, nhờ đó thúc đẩy quá trình loại bỏ sỏi trong đường tiết niệu.
Bán biên liên giúp chống oxy hóa, chống viêm mạnh: Thành phần của cây Bán biên liên giúp chống oxy hóa, tiêu diệt các gốc tự do, chống viêm, ức chế hình thành nên các yếu tố gây viêm trên thận cũng như các vị trí khác trên đường tiết niệu. Chính vì vậy Bán biên liên còn được dùng trong điều trị sốt, viêm đường tiết niệu.
Bài thuốc chữa bệnh sử dụng Bán biên liên
Điều trị viêm họng, mụn đinh nhọt không ra mủ hoặc bệnh viêm tai giữa:
Dùng 4 lượng Bán biên liên tươi giã nát. Sau đó mang đi trộn thuốc chung với rượu hoặc một ít nước nóng, khuấy lên cho đều. Vắt hỗn hợp để lấy nước cốt uống 1 - 2 lần trong ngày cho ra mồ hôi. Ngoài ra, người bệnh nên kết hợp lấy cây tươi giã nát với một chút muối đắp ngoài cổ họng hoặc đắp lên vùng da có mụn tùy theo mục đích điều trị.
Cây bán biên liên điệu trị mụn ung nhọt:
Sử dụng toàn bộ cây Bán biên liên. Mang đi rửa sạch rồi giã nát, thêm chút muối hạt vào. Dùng hỗn hợp này đắp lên nốt mụn nhọt, đắp 2-3 lần mỗi ngày cho tới khi mụn nhọt tiêu biến thì dừng.
Điều trị bệnh viêm tai giữa ở giai đoạn cấp tính:
Sử dụng 1 nắm lá Bán biên liên, mang đi rửa sạch, ngâm qua với chút muối để khử trùng. Sau đó giã nát, thêm chút nước sôi để nguội vào. Vắt lấy nước cốt, dùng nước này pha với chút rượu nóng và nhỏ trực tiếp lên lỗ tai bị viêm là khỏi.
Cây bán biên liên điều trị bệnh xơ gan, bụng trướng căng do nước:
Kết hợp 30g Bán liên biên và 15g cỏ Roi ngựa. Mang 2 nguyên liệu này sắc uống mỗi ngày 1 thang
Chữa ung nhọt độc, vết thương ngoài da do bị các loại côn trùng cắn:
Giã nát cây Bán biên liên tươi, đắp thuốc lên vùng da bị tổn thương 30 phút. Mỗi ngày nên thực hiện 2 lần cho tới khi khỏi hoàn toàn.
Điều trị bệnh vàng da, tiểu tiện khó, thực chứng, phù thũng:
Sử dụng 30g bán biên liên, 30g rễ cỏ Tranh. Giã nát 2 nguyên liệu để lấy nước cốt. Hoặc có thể sắc kỹ lấy nước cốt. Pha thêm chút đường vào nước cốt, uống làm 2 lần/ngày.
Điều trị bệnh suyễn, sốt rét:
Cách 1: Lấy 40g Bán biên liên sắc uống
Cách 2: Dùng 6g Bán biên liên và 6g Thạch hoàng. Giã nát 2 nguyên liệu, để trong chén cho đến khi thuốc chuyển sang màu xanh thì vo thành những viên cỡ hạt ngô để uống. Mỗi lần uống 10 viên khi bụng đói.
Trong cây Bán biên liên với thành phần lobelin có tác dụng phụ làm tăng rồi hạ huyết áp, co giật, kích thích hô hấp… Chính vì vậy người bệnh cần dùng đúng liều lượng, đặc biệt trẻ em cần giảm liều xuống theo từng độ tuổi, cân nặng để tránh những tác dụng phụ không mong muốn. Đối với trường hợp bị tác dụng phụ, nên rửa dạ dày bằng giấm loãng hoặc cho uống giấm loãng, kích thích nôn để loại bỏ dược chất trong dạ dày ra./.
