Hiện giá cam đẹp (loại 1) tại vườn chỉ còn 2.000 đồng/kg, nhiều vườn cam đã đến kỳ thu hoạch nhưng không có người mua, hoặc chỉ mua cầm chừng với giá rất thấp. Anh Phạm Văn Đăng ở xã Thông Hòa, huyện Cầu Kè cho biết: “mấy tháng nay giá cam giảm chỉ còn vài ngàn đồng/ký nhà vườn không có lãi, vì giá cam quá thấp so với khoản mà mình đầu tư. Giá vật tư thì cao, còn giá cam bán ra có lúc được 4.000-5.000 đồng/kg, rồi 3.000-4.000 đồng/kg. Thời điểm hiện tại cam loại 1 chỉ còn 2.000 đồng/kg mà thương lái không chịu mua nữa”.
Ông Hồ Văn Hải ở xã Thạnh Phú, huyện Cầu Kè, người trồng được 4 công cam đang chín rụng cho biết, chi phí đầu tư trồng cam năm đầu bình quân là khoảng 600 triệu đồng/ha và những năm tiếp theo còn khoảng 300 triệu đồng/ha/năm. Với khoản đầu tư này, giá cam phải từ 7.000 đến 10.000 đồng/kg trở lên thì nông dân mới có lãi. Hiện giá cam quá thấp, nông dân gặp khó vì mất thu nhập, mà vật tư nghiệp cũng không thể mua thiếu như trước đây.
“Hiện không có lãi, thậm chí 10.000đồng/kg cũng không có lãi. Nếu đất nhà thì có lãi chút đỉnh, còn đất thuê thì coi như trắng tay. Phân bón trước đây có thể mua thiếu, nhưng hiện họ không bán vì giá cam giảm họ sợ không có tiền trả” - ông Hồ Văn Hải chia sẻ.
Là một trong những người có hàng chục năm gắn bó với cây cam, ông Huỳnh Bá Nhanh, Tổ trưởng Tổ hợp tác cam sành ấp Rạch Nghệ, xã Thông Hòa cho biết, trước năm 2021, giá cam sành thường luôn ở mức từ 18.000-30.000 đồng/kg, mỗi héc ta cam nhà vườn thu lãi cả tỷ đồng/năm. Tuy nhiên, từ đầu năm 2022, giá cam sành bắt đầu lao dốc, tết nguyên đán vừa qua giá cam chỉ ở mức 5.000 đồng/kg, rồi cứ giảm dần khiến nhà vườn lâm vào cảnh khó khăn, nợ nần.
Ông Huỳnh Bá Nhanh bộc bạch: “Trước đây có nhiều hộ thoát nghèo, thậm chí một số hộ còn làm giàu từ cây cam sành. Nhưng những năm gần đây, giá cam sành giảm rất mạnh, các hộ trồng cam không còn thu lãi nữa”.
Nguyên nhân giá cam giảm sốc được cho là cam chỉ được tiêu thụ trong nước, nhưng những năm gần đây diện tích trồng cam ở ĐBSCL và một số tỉnh miền Đông Nam bộ liên tục tăng, theo đó sản lượng cũng tăng theo dẫn đến cung vượt cầu.
Nhiều nhà vườn tại Trà Vinh cho biết, chi phí đầu tư ban đầu để trồng 1ha cam sành gồm cây giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, cải tạo đất, lên liếp… khoảng 600 triệu đồng và những năm tiếp theo, chi phí khoảng 300 triệu đồng/năm. Đối với những nhà vườn thuê đất để trồng, chi phí phát sinh thêm từ 60-100 triệu đồng/ha/năm.Từ đầu năm 2024 đến nay giá cam sành bắt đầu giảm liên tục khiến người trồng bị thua lỗ nặng nề.
Hiện nay, chỉ riêng ở Trà Vinh đã có 4.700ha diện tích trồng cam sành, trong đó có trên 3.400ha đang cho trái, sản lượng đạt gần 180.000 tấn/năm. Diện tích trồng cam cứ tăng dần từng năm, chỉ riêng trong năm 2024, tỉnh này đã có thêm 500ha cam được trồng mới.
Theo Sở NNN&PTNT Trà Vinh cho biết, để ngăn chặn tình trạng liên tục mở rộng diện tích trồng cam sành dẫn tới cung vượt cầu, địa phương khuyến cáo nông dân không sản xuất ồ ạt theo phong trào nhằm bảo đảm bảo ổn định tình hình sản xuất. Người dân muốn chuyển đổi cây trồng trước hết phải chú ý đến quy hoạch của tỉnh, nhất là thị trường tiêu thụ, nhằm từng bước thay đổi thói quen, nhận thức sản xuất theo phong trào./.
