Chiều 24/12, tại Nhà Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì cuộc họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến xem xét, quyết định một số vấn đề thuộc lĩnh vực tài chính ngân sách, bao gồm: bổ sung có mục tiêu từ ngân sách Trung ương cho các địa phương để thực hiện các chính sách an sinh xã hội do Trung ương ban hành các năm 2023 - 2024 và hỗ trợ chi trả chế độ cho số lượng biên chế giáo viên được bổ sung cho năm học 2022 - 2023; bổ sung có mục tiêu từ ngân sách trung ương cho các địa phương để thực hiện Đề án Tăng cường quản lý đối với đất đai có nguồn gốc từ các nông, lâm trường quốc doanh hiện do các công ty nông nghiệp, công ty lâm nghiệp khác, hộ gia đình, cá nhân sử dụng; mức thuế bảo vệ môi trường (BVMT) đối với xăng, dầu, mỡ nhờn trong năm 2025.
Bổ sung có mục tiêu từ ngân sách trung ương cho ngân sách địa phương năm 2024 với tổng số tiền là 5.834.437 triệu đồng
Tại Phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, căn cứ khoản 10 Điều 3 Nghị quyết số 105/2023/QH15 của Quốc hội về phân bổ ngân sách trung ương năm 2024, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định bổ sung có mục tiêu từ ngân sách trung ương cho ngân sách địa phương năm 2024 với tổng số tiền là 5.834.437 triệu đồng từ nguồn các lĩnh vực chi còn lại của ngân sách trung ương năm 2024 đã được Quốc hội quyết định nhưng chưa phân bổ tại Nghị quyết số 105/2023/QH15 của Quốc hội để thực hiện các chính sách an sinh xã hội các năm 2023-2024 và hỗ trợ chi trả chế độ cho số lượng biên chế giáo viên được bổ sung cho năm học 2022-2023 và năm học 2023-2024.
Trong đó, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, tổng kinh phí ngân sách trung ương phải bổ sung có mục tiêu năm 2024 để hỗ trợ các địa phương chi trả chế độ của năm 2023 và 2024 cho số lượng biên chế giáo viên được bổ sung năm học 2022 - 2023 và năm học 2023 - 2024 là 2.150.912 triệu đồng. Đồng thời, Chính phủ cũng trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định bổ sung có mục tiêu từ ngân sách trung ương cho ngân sách địa phương năm 2024 với tổng số tiền là 600 tỷ đồng từ nguồn các lĩnh vực chi còn lại của ngân sách trung ương năm 2024 đã được Quốc hội quyết định nhưng chưa phân bổ tại Nghị quyết số 105/2023/QH15 của Quốc hội để thực hiện Đề án tăng cường quản lý đối với đất đai có nguồn gốc từ các nông, lâm trường quốc doanh.
Đối với mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn trong năm 2025, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, theo quy định tại mục 1 khoản 1 Điều 1 của Nghị quyết 579/2018/UBTVQH14, từ ngày 01/01/2025 sẽ áp dụng mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn mới. Cụ thể, mức thuế bảo vệ môi trường với xăng, trừ etanol là 4.000 đồng/lít; nhiên liệu bay là 3.000 đồng/lít; dầu diesel là 2.000 đồng/lít; dầu hỏa là 1.000 đồng/lít; dầu mazut là 2.000 đồng/lít; dầu nhờn là 2.000 đồng/lít; mỡ nhờn là 2.000 đồng/kg.
Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, khi mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn tăng về mức trần trong Biểu khung thuế từ ngày 01/1/2025 thì sẽ có tác động tiêu cực đến nền kinh tế. Bởi, mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu, mỡ nhờn sẽ làm tăng giá bán lẻ những mặt hàng này; tạo áp lực gia tăng lạm phát, từ đó gây bất lợi trong thực hiện các mục tiêu tăng trưởng kinh tế.
Do vậy, để góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp, người dân, Chính phủ đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu, mỡ nhờn để áp dụng trong năm 2025 như quy định tại Nghị quyết số 42/2023/UBTVQH15. Cụ thể xăng, trừ ethanol là 2.000 đồng/lít; nhiên liệu bay, dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn là 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn là 1.000 đồng/lít; dầu hỏa là 600 đồng/lít.
Báo cáo giải trình của Ủy ban Tài chính ngân sách cho biết, đa số ý kiến nhất trí việc xem xét, giảm thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đề xuất của Chính phủ để góp phần bình ổn giá bán xăng, dầu trong nước, kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp.
Lộ trình này sẽ góp phần tạo thêm niềm tin trong cộng đồng quốc tế về việc Việt Nam cam kết và nỗ lực để thực hiện các giải pháp nhằm giảm tối đa các tác động có hại tới môi trường, tạo dư địa để có thể điều chỉnh tăng hoặc giảm mức thuế BVMT trong trường hợp cần thiết và giảm thiểu tác động với Ngân sách nhà nước.
Tán thành sự cần thiết bổ sung các nguồn từ ngân sách Trung ương cho địa phương để thực hiện các nhiệm vụ cấp bách
Cho ý kiến về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cơ bản tán thành sự cần thiết bổ sung các nguồn từ ngân sách Trung ương cho địa phương để thực hiện các nhiệm vụ cấp bách, cũng như mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn trong năm 2025, nhằm hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, tạo thêm động lực cho phát triển kinh tế - xã hội.
“Vấn đề thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn là những vấn đề người dân và các doanh nghiệp rất quan tâm. Tôi đề nghị, Chính phủ là cân nhắc lộ trình tăng mức tăng dần mức thuế bảo vệ môi trường để tiến tới áp dụng mức thuế quy định tại Nghị quyết 579 của Thường vụ Quốc hội là bảo đảm phù hợp với bản chất, nguyên tắc của thuế bảo vệ môi trường, phù hợp với diễn biến dự báo giá dầu thô trên thị trường thế giới cũng như việc thực hiện các cam kết của Việt Nam. Nhất là cam kết của Chính phủ tại Hội nghị Cop26”, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nói.
Kết luận các nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho biết, đối với việc bổ sung có mục tiêu từ ngân sách Trung ương năm 2024 cho các địa phương, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất bổ sung có mục tiêu từ ngân sách Trung ương cho các địa phương số tiền là 5.834 tỷ đồng để thực hiện các chính sách an sinh, xã hội các năm 2023-2024 và hỗ trợ chi trả chế độ cho số biên chế giáo viên đã được bổ sung cho năm học 2022-2023 và năm học 2023-2024.
Trong khuôn khổ Phiên họp, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản tán thành bổ sung có mục tiêu từ ngân sách trung ương cho các địa phương số tiền 5.834.437 triệu đồng để thực hiện các chính sách an sinh xã hội các năm 2023-2024 và hỗ trợ chi trả chế độ cho số lượng biên chế giáo viên được bổ sung cho năm học 2022-2023 và năm học 2023 - 2024.
Ủy ban Thường vụ thống nhất, bổ sung có mục tiêu từ ngân sách trung ương cho 19 địa phương với số tiền là 600 tỷ đồng để thực hiện Đề án tăng cường quản lý đất đai có nguồn gốc từ nông lâm trường quốc doanh. Các nội dung trong hai tờ trình của Chính phủ sẽ thể hiện trong cùng một nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ chịu trách nhiệm về căn cứ pháp lý của các nội dung đề xuất, tính chính xác của số liệu, tính đầy đủ, hợp lệ, tuân thủ tiêu chuẩn, định mức, chế độ chi và các điều kiện bổ sung, giao dự toán theo đúng quy định của pháp luật; quản lý, sử dụng quyết toán kinh phí được phân bổ, bổ sung dự đoán đúng quy định của Luật Ngân sách Nhà nước và pháp luật có liên quan; bảo đảm kịp thời, hiệu quả, đúng mục đích, không để xảy ra thất thoát, lãng phí, tiêu cực; đồng thời báo cáo Quốc hội việc bổ sung dự toán này tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa 15 theo đúng quy định.
“Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ rút kinh nghiệm đối với các bộ, ngành, địa phương trong việc xây dựng dự toán, để hạn chế thấp nhất các khoản kinh phí không phân bổ dự toán ngay từ đầu năm. Quá trình điều hành của Chính phủ cần chỉ đạo quyết liệt, để sớm giao dự toán các khoản chưa phân bổ, tránh chậm trễ, kéo dài, lãng phí, kém hiệu quả nguồn lực ngân sách nhà nước và xảy ra tình trạng giao dự toán cuối năm không kịp sử dụng, phải thực hiện việc chuyển nguồn kinh phí sang năm sau và nhất là các nguồn kinh phí liên quan đến an sinh, xã hội và chế độ chính sách cho con người. Việc kéo dài không tạo được động lực, không động viên khích lệ được những người được hưởng các chính sách này trong quá trình thực hiện nhiệm vụ”, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nhẫn mạnh.
Giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu, mỡ nhờn
Về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu mỡ nhờn trong năm 2025, Ủy ban Thường vụ thống nhất giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu mỡ nhờn quy định tại Nghị quyết 579 ngày 26/9 /2018 theo đề nghị của Chính phủ với mức thuế suất áp dụng trong năm 2025 như sau: Đối với xăng, dầu, mỡ nhờn để áp dụng trong năm 2025 với mức thuế như quy định tại Nghị quyết số 42/2023, cụ thể: Xăng, trừ etanol 2.000đ/lít; nhiên liệu bay, dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn 1.000đ/lít; mỡ nhờn 1.000đ/kg; dầu hỏa 600đ/lít. Mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu, mỡ nhờn từ ngày mùng 1/1/2026 thực hiện theo quy định tại Nghị quyết số 579 ngày 26/9/2018 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về biểu thuế bảo vệ môi trường.
Bên cạnh đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ có giải pháp để dự báo tình hình phản ứng nhanh, chính xác, kịp thời hơn, chủ động trong việc xây dựng chính sách, bảo đảm thời gian, trình tự, thủ tục cho các cơ quan của Quốc hội thẩm tra, Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét quyết định hoặc cho ý kiến.
Chính phủ cần tổ chức thực hiện chính sách bảo đảm mục tiêu đề ra, điều hành thực hiện nhiệm vụ thu, để bảo đảm cân đối ngân sách và bội chi ngân sách nhà nước năm 2025 theo Nghị quyết của Quốc hội, đảm bảo nguồn thu cho các nhiệm vụ chi đã được dự toán và các nhu cầu cấp bách phát sinh; tiếp tục nghiên cứu, rà soát, hoàn thiện các quy định để quản lý, điều hành giá xăng dầu bám sát diễn biến giá thế giới, nhưng có đủ các giải pháp để đảm bảo giá bán xăng, dầu, hợp lý, phục vụ sản xuất, kinh doanh, đời sống của nhân dân và kiểm soát lạm phát, rà soát, điều chỉnh phù hợp với các khoản thuế, phí, các yếu tố cấu thành giá, cơ sở các định mức chi phí định, mức hao hụt, định mức lợi nhuận, nâng cao năng lực dự trữ quốc gia, sử dụng hợp lý quỹ bình ổn giá xăng, dầu để bình ổn thị trường.
Tại Phiên họp, với 100% số thành viên tham dự nhất trí tán thành, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về bổ sung có mục tiêu từ ngân sách trung ương năm 2024 cho các địa phương và Nghị quyết về áp dụng mức thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu, mỡ nhờn./.
