Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS Trần Đình Thiên, Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam đánh giá, tầm nhìn xanh là sứ mệnh phải thực hiện, là sứ mệnh sống còn, đem lại lợi ích cao nhất.
Việc Việt Nam cam kết đạt Net Zero vào năm 2050, theo ông Thiên, đã gây sửng sốt cho nhiều người bởi vì những nước mạnh hơn cũng chỉ cam kết như Việt Nam. Ấn Độ cũng cam kết một cách dè dặt là đến năm 2070, Trung Quốc cam kết đến năm 2060.
Chuyên gia này nhận định, tăng trưởng xanh là xu hướng chi phối toàn cầu, là lựa chọn ưu tiên hàng đầu của cả thế giới. Việt Nam cũng đang chịu áp lực trước xu hướng đó, đồng thời đây cũng là một hướng phát triển. Lựa chọn đi theo hướng này có khả năng đưa Việt Nam trở thành nước đi đầu trong khu vực.
“Người đi đầu sẽ có gian khổ nhưng cũng là người có lợi đầu tiên”, ông Trần Đình Thiên nhấn mạnh. Với cam kết lớn như vậy, Việt Nam đương đầu với những thách thức lớn, nhưng đó cũng là cơ hội để tiếp nhận được các nguồn hỗ trợ, chính sách, công nghệ để có thể “đi sau về trước”.
Nói về các thách thức hiện hữu với Việt Nam trong tiến trình chuyển đổi xanh, ông Trần Hoài Nam, Phó Tổng Giám đốc HDBank nhấn mạnh 2 điểm chính.
Thứ nhất là về nguồn vốn, theo World Bank, đến năm 2040, Việt Nam sẽ cần 368 tỷ USD để đạt Net Zero, nhưng theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, dư nợ tín dụng xanh của Việt Nam đến 30/6/2023 chỉ đạt gần 528,3 nghìn tỷ đồng. Mặt khác, nguồn vốn tài chính quốc tế cho phát triển xanh đã không còn rẻ nữa. “Hiện nay lãi suất của FED, các nước châu Âu ở mức rất cao, cao hơn Việt Nam, chưa bao giờ có tình cảnh như hiện nay”, ông Nam nói.
Thách thức thứ hai được lãnh đạo nhà băng này chỉ ra là về năng lực đổi mới với phát triển xanh. Trong đó, bao gồm hạ tầng và các điều kiện sản xuất; Đào tạo đội ngũ nhân lực và người lao động; Các chuẩn mực quản trị điều hành, chuẩn mực công bố thông tin. Điều này dẫn đến quá trình chuyển đổi không phải doanh nghiệp nào cũng sẵn sàng, đặc biệt là về nguồn vốn đầu tư và hoạt động vận hành.
Tuy nhiên, trong thách thức luôn có cơ hội. Theo ông Trần Hoài Nam, Việt Nam có thể tiếp cận những nguồn vốn ưu đãi. Nhiều định chế tài chính lớn trên thế giới cùng các ngân hàng thương mại Việt Nam đã cam kết, hỗ trợ và không ngừng nâng hạn mức nguồn tài trợ tín dụng xanh.
“Chuyển đổi xanh” cũng sẽ giúp giảm thiểu chi phí trong tương lai và thực thi các vấn đề về môi trường và phát triển bền vững, giúp doanh nghiệp thăng hạng tín nhiệm, thu hút vốn đầu tư vào doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp tái cơ cấu hoạt động sản xuất, nguồn nhân lực và năng suất lao động, các chuẩn mực quản trị điều hành. Từ đó, doanh nghiệp tăng cường năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường, đặc biệt các thị trường yêu cầu có chứng chỉ xanh, nâng cao hiệu quả hoạt động.
Quá trình tăng trưởng nhanh của lĩnh vực xây dựng, bất động sản và phát triển đô thị mang lại rất nhiều lợi ích về tăng trưởng kinh tế và đô thị hóa, nhưng cũng đồng thời tạo ra các áp lực về gia tăng dân số, về suy thoái, ô nhiễm môi trường, về cạn kiệt tài nguyên, về thiếu hụt nguồn cung năng lượng.
Theo bà Trần Thị Kim Cương, Tổng Giám đốc Manulife Investment Việt Nam cho biết, Manulife có trụ sở chính ở Canada. Và tại Canada, Manulife đã bắt đầu hành động từ lâu, trong đó thúc đẩy trồng cây, mở rộng diện tích rừng. Đến nay, Manulife đã thực hiện trồng được 1,3 tỷ cây với 2,2 triệu hecta trải dài ở các nước. Và công ty sẽ tiếp tục làm điều đó, Manulife là một trong những tập đoàn dẫn đầu về việc trồng cây và tiếp tục hoạt động trên phạm vi toàn cầu.
"Tháng 12/2022, tại diễn đàn kinh tế thế giới có chương trình bảo tồn trồng 1.000 tỷ cây trồng để cứu trái đất, Manulife và Prudential cũng đã cam kết tham gia. Tôi nghĩ rằng, khi tất cả tổ chức đóng góp cùng nhau sẽ tạo sự lan toả rất lớn về chuyển đổi xanh. Chúng tôi cũng có chương trình để nhân viên tham gia hoạt động nhặt rác, trồng cây, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, giảm thiểu tác động tới biến đổi khí hậu", bà Kim Cương cho biết thêm.
Về “giao thông xanh”, ông Nguyễn Văn Thanh, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần di chuyển Xanh và Thông minh GSM của Tập đoàn VinGroup cho biết: “Theo thống kê, trung bình doanh thu của một xe taxi và xe máy điện của GSM hiện nay đang bằng một xe xăng, chi phí nhiên liệu và bảo dưỡng chỉ hết 1/3 so với xe xăng. Rõ ràng, giao thông xanh vừa giải quyết yêu cầu phát triển bền vững vừa tiết kiệm chi phí”.
Trong khi đó, một dữ liệu khảo sát khác ghi nhận, doanh thu từ thị trường taxi khoảng 600 triệu USD và xe ôm là 2,5 tỷ USD/năm. Khách hàng đang có xu hướng tìm kiếm các dịch vụ chất lượng cao và phát triển bền vững. Con số này cho thấy, cơ hội cho dịch vụ xe điện chất lượng cao vẫn còn nhiều dư địa phát triển, ông Thanh chia sẻ thêm.
Các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp cũng đã đưa ra những phát biểu và chia sẻ quan điểm về những thách thức và cơ hội khi tham gia tiến trình Net Zero, hành trình “kinh tế xanh” trong xu thế vượt suy thoái và phát triển ổn định.
Cụ thể, tầm quan trọng và tính cấp thiết phải “chuyển đổi xanh” của các ngành nghề nhằm hướng đến, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Cùng với đó là thực trạng hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp sản xuất công nghiệp trước các yêu cầu xanh hoá sản xuất của thị trường hiện nay; tổng quan chuyển đổi xanh, quy định pháp luật của Việt Nam về Net Zero và lộ trình thực hiện.
Hội thảo cũng là cơ hội để các doanh nghiệp cùng trao đổi kinh nghiệm, hỗ trợ nhau trong việc nắm bắt xu hướng dịch chuyển xanh trên thế giới và Việt Nam, từ đó đưa ra lộ trình chuyển đổi xanh phù hợp với các doanh nghiệp hiện nay.
