Sự thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến cách mà báo chí sản xuất và phân phối tin tức mà còn tác động sâu sắc, làm thay đổi cách độc giả tiếp cận và tương tác với tin tức.
Báo chí trực tuyến “lên ngôi”
Một trong những thay đổi rõ rệt nhất là xu hướng chuyển đổi từ mô hình báo chí truyền thống (báo giấy) sang các mô hình trực tuyến (trang web điện tử và các ứng dụng di động). Trước đây, tờ báo phải in và phân phối bản giấy để đưa tin tức đến độc giả. Điều này tạo ra độ trễ nhất định giữa các tin tức, sự kiện đang diễn ra liên tục trong thực tế so với những thông tin trên báo giấy được chuyển tới tay bạn đọc.
Nhưng hiện nay, Internet đã trở thành một kênh truyền thông chính, khiến cho các tờ báo phải tập trung vào việc xây dựng và duy trì các trang web điện tử và ứng dụng di động. Báo chí trực tuyến không chỉ cung cấp sự tiện lợi và tốc độ cho độc giảmà còn cho phép họ tương tác và tham gia vào quá trình tạo ra tin tức thông qua việc phản hồi ý kiến cá nhân, chia sẻ và tương tác trên các nền tảng mạng xã hội.
Điều này đòi hỏi các tờ báo phải có khả năng sản xuất nội dung chất lượng và thu hút độc giả trực tuyến, đồng thời tận dụng các mô hình kinh doanh trực tuyến như quảng cáo và đăng ký trả phí. Thông tin cung cấp tới độc giả bây giờ không chỉ gói gọn ở các văn bản đọc, mà còn là các hình ảnh, âm thanh, video sinh động để lôi cuốn người xem.
Sự thay đổi của xu hướng báo chí này cũng kéo theo những thay đổi lớn trong hoạt động tác nghiệp báo chí của phóng viên, nhà báo để thích nghi trong thời đại mới. Với việc phát triển mạnh mẽ của Internet, mạng không dây wifi, mạng di động 4G, 5G, các phóng viên có thể tác nghiệp, viết bài, gửi tin tức, hình ảnh, bản ghi âm, video về tòa soạn mọi lúc, mọi nơi trên thế giới.
Mạng không dây và mạng di động cũng giúp độc giả truy cập tin tức mọi lúc, mọi nơi. Điều này đặt ra thách thức cho các tờ báo phải cung cấp nội dung linh hoạt và phản hồi nhanh chóng. Các tờ báo cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các tờ báo khác, các trang web tin tức độc lập và mạng xã hội, khiến cho độc giả có nhiều lựa chọn hơn và đòi hỏi các tờ báo phải tạo ra nội dung chất lượng để thu hút độc giả.
Trong các sự kiện chính trị, xã hội, văn hóa, thể thao lớn hiện nay, các trung tâm báo chí đều mặc định phải trang bị các điểm truy cập Internet, hệ thống mạng có dây (LAN), mạng không dây (WIFI) hoặc mạng di động 4G, 5G để các phóng viên có thể ngay lập tức chuyển các tin tức, hình ảnh, video về tòa soạn để xử lý, biên tập và cung cấp các thông tin, sự kiện nóng hổi, cập nhật từng giờ, từng phút cho độc giả toàn cầu.
Những sự thay đổi này đòi hỏi các phóng viên, nhà báo phải trang bị cho mình những máy tính xách tay có cấu hình mạnh, có khả năng kết nối mạng có dây, mạng wifi và các thiết bị truy cập mạng di động 4G, 5G để xử lý và truyền tải thông tin một cách nhanh chóng và kịp thời nhất, nhằm tạo ra lợi thế cạnh tranh về tốc độ đưa tin và nội dung chất lượng cho tờ báo của mình.
Công cụ truyền thông đa phương tiện mạnh mẽ
Trước đây, việc truyền hình trực tiếp một sự kiện, truyền tải nội dung video ngay lập tức tới khán giả đòi hỏi phải có một đội ngũ nhân viên, kỹ thuật viên hùng hậu, các hệ thống trang thiết bị đắt tiền và kồng kềnh, chi phí vận hành rất lớn. Nhưng ngày nay, với sự ra đời và phổ cập của Internet, mạng không dây và các nền tảng mạng xã hội, đặc biệt là sự bùng nổ và phát triển của điện thoại di động, việc truyền hình trực tiếp, live stream một sự kiện đang diễn ra trở nên đơn giản, thuận tiện và dễ dàng hơn bao giờ hết với chỉ một phóng viên với chiếc điện thoại di động trên tay.
Điện thoại di động giờ đây không chỉ là công cụ để gọi điện mà còn là máy ghi âm, thiết bị quay video và live stream trên các nền tảng mạng xã hội. Các tiến bộ trong công nghệ điện thoại di động đã biến chúng từ một công cụ giao tiếp thành một công cụ truyền thông đa phương tiện mạnh mẽ. Việc quay video và live stream trên điện thoại di động đã trở nên phổ biến, cho phép các nhà báo ghi lại và chia sẻ sự kiện trực tiếp từ bất kỳ đâu, bất kỳ thời điểm nào trên thế giới.
Công nghệ quay video và live stream mở ra cơ hội mới cho báo chí để tạo ra nội dung phong phú và đa dạng. Điều này giúp tăng cường sự tương tác với độc giả và nâng cao tính hấp dẫn của nội dung. Tuy nhiên, cũng có những thách thức với việc sử dụng điện thoại di động để quay video, bao gồm chất lượng hình ảnh không đồng đều và kém ổn định. Các phóng viên, nhà báo cần phải có kỹ năng và kinh nghiệm để xử lý các vấn đề kỹ thuật này khi tác nghiệp tại thực địa.
Cùng với sự phát triển như vũ bão của khoa học, kỹ thuật, sự phát triển của máy ảnh kỹ thuật số hiện nay cũng đã tạo ra những trợ thủ đắc lực cho các phóng viên, nhà báo khi tác nghiệp. Máy ảnh ngày nay đã trở nên nhỏ gọn hơn, mạnh mẽ hơn và thông minh hơn với việc ứng dụng hàng loạt các tiến bộ khoa học, kỹ thuật và công nghệ trí tuệ thông tin AI.
Máy ảnh kỹ thuật số đã thay đổi cách thức phóng viên, nhà báo ghi lại và chia sẻ hình ảnh. Nhờ vào việc lấy nét chuẩn xác, chụp ảnh nhanh chóng và cung cấp những bức ảnh độ phân giải cao, chất lượng tốt trong các điều kiện thiếu sáng, ảnh kỹ thuật số dễ dàng chỉnh sửa, các phóng viên, nhà báo có thể nhanh chóng tạo ra nội dung hình ảnh chất lượng cao để truyền tải kịp thời nội dung thông tin, sự kiện tới độc giả trên khắp thế giới.
Máy ảnh kỹ thuật số cũng giúp báo chí tạo ra các bản tin đa phương tiện, kết hợp văn bản, hình ảnh và video, tăng cường tính đa dạng và sức hấp dẫn của nội dung.
Những sự thay đổi này của hoạt động tác nghiệp báo chí trong thời đại mới đòi hỏi các phóng viên, nhà báo phải không ngừng học hỏi, nâng cao năng lực, nghiệp vụ chuyên môn để theo kịp, nắm vững kỹ thuật, công nghệ và làm chủ các máy móc, thiết bị mới để phục vụ cho hoạt động tác nghiệp của mình.
Chỉ có bắt kịp, nắm vững và làm chủ được máy móc, thiết bị, công nghệ mới, kết hợp với sự thích nghi và sáng tạo trong hoạt động tác nghiệp, các phóng viên, nhà báo mới có thể hoàn thành vai trò quan trọng của mình trong việc cung cấp thông tin nhanh chóng, chất lượng, đáng tin cậy tới độc giả và góp phần xây dựng một xã hội thông tin phát triển và bền vững./.
