Đây là nhận định của ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam trước những diễn biến thuận lợi của rau quả Việt Nam trên thị trường xuất khẩu những ngày đầu năm 2024.
Rau quả xuất khẩu kỳ vọng bứt tốc
Theo ông Đặng Phúc Nguyên, ở thời điểm này dù trái cây, rau củ quả có tăng giá, tuy nhiên không xuất hiện tình trạng khan hàng. Doanh nghiệp xuất khẩu vẫn có nguồn cung ổn định và bán ra với giá cao.
Tính từ ngày 1/1 đến 20/1, kim ngạch xuất khẩu rau củ quả ước đạt trên 500 triệu USD… Trên cơ sở dữ liệu được thống kê sơ bộ, tháng đầu năm rất thuận lợi, dự báo hoạt động xuất khẩu rau củ quả năm 2024 sẽ rất khả quan và có khả năng vượt kỷ lục so với cùng kỳ.
Thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT) cho biết, tháng 1/2024, xuất khẩu nông lâm thủy sản đạt 5,14 tỷ USD, tăng 79,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Đáng chú ý giá các mặt hàng nông sản tăng mạnh trong tháng 1/2024.
Trong đó có 2 mặt hàng tiếp tục tăng cao gồm: Chè búp, chè móc câu (tăng 19 - 30%); ớt chuông (33%); một số mặt hàng tăng nhẹ như: hạt tiêu đen (5%); cà phê (4 - 9%); gạo thường (trên 6%); xoài cát chu (8%); thanh long ruột đỏ (3,4%); thanh long ruột trắng (4,5%); tôm nguyên liệu (4%); cá nguyên liệu (5 - 6,7%).
Về thị trường, giá trị xuất khẩu nông lâm thủy sản tới các thị trường đều tăng. Trong đó xuất khẩu sang khu vực châu Mỹ 1,18 tỷ USD (tăng 93,6%); châu Phi 104 triệu USD (tăng 185,4%); châu Á 2,52 tỷ USD (tăng 86,3%); châu Âu 532 triệu USD (tăng 38,2%) và châu Đại Dương 78 triệu USD (tăng 100,9%).
Giá trị xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc chiếm tỷ trọng 23%, tăng 106,9%; Hoa Kỳ chiếm 20,8%, tăng 95,9% và Nhật Bản chiếm 7,4%, tăng 47,5%. Những tín hiệu xuất khẩu tốt của một số ngành hàng trong tháng đầu năm 2024 sẽ tạo tiền đề để xuất khẩu nông lâm thuỷ sản năm 2024 tăng tốc.
Phó Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam Đỗ Hà Nam nhận định, xuất khẩu gạo tiếp tục là điểm sáng trong năm 2024 khi nhu cầu lương thực, trong đó có gạo trên thế giới vẫn ở mức cao. Do ảnh hưởng của El Nino, năng suất lúa gạo có thể giảm. Bên cạnh đó, Ấn Độ có thể vẫn duy trì lệnh cấm xuất khẩu gạo trong thời gian tới khiến cán cân cung - cầu có thể lệch trong năm 2024. Trong khi đó có nhiều nước, đặc biệt là Philippines và Indonesia tiếp tục tăng nhu cầu nhập khẩu gạo sẽ là điều kiện có lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam.
Ông Đỗ Hà Nam cũng kỳ vọng, năm 2024, với sự chỉ đạo của Bộ NNPTNT cùng vào cuộc với chính quyền các địa phương thì việc thực hiện đề án 1 triệu héc-ta lúa chất lượng cao và giảm phát thải thấp sẽ hoàn thành. Tuy nhiên, cần có những giải pháp để doanh nghiệp và nông dân tiếp cận. Đặc biệt là nông dân phải sản xuất lúa giảm phát thải thấp để nâng cao chất lượng, nâng cao giá trị hạt gạo.
Chủ động hỗ trợ doanh nghiệp khai mở thị trường xuất khẩu
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết, năm 2023, mặc dù còn gặp nhiều khó khăn, thách thức nhưng ngành nông nghiệp vẫn đạt được những kết quả tích cực. Giá trị tăng toàn ngành ước đạt 3,83%. Đây là mức tăng trưởng cao nhất trong 10 năm gần đây.
Đồng thời, với sự chỉ đạo và vào cuộc quyết liệt từ lãnh đạo Bộ đến các đơn vị trực thuộc, ngành nông nghiệp đạt được nhiều thành tựu lớn, khẳng định được vị thế là “bệ đỡ” cho nền kinh tế.
Theo ông Phùng Đức Tiến, đến tháng 1/2024, giá trị toàn ngành đạt 5,14 tỷ USD, tăng 79% (cùng kỳ 2,87 tỷ USD). Trong đó có đóng góp tích cực của xuất khẩu rau củ quả.
“Những yếu tố nông nghiệp được Chính phủ trong đó đặc biệt Thủ tướng Chính phủ đặc biệt quan tâm và chúng ta đã làm tốt điều đó. Hiện thị trường Trung Quốc vẫn chiếm tỷ trọng lớn… Chúng ta thấy cơ cấu thị trường để có giải pháp thúc đẩy. Dù thị trường Trung Quốc nay là thị truờng khó tính nhưng chúng ta vẫn tăng tốc được. Cuối tháng 1/2024 ngành thủy sản, lâm nghiệp, trồng trọt đều tăng năm nay với chỉ tiêu 54 - 55 tỷ USD khả năng chúng ta sẽ vượt và đạt yêu cầu” - Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nói.
Khi xuất khẩu tăng nóng cũng là lúc cần nhắc lại câu chuyện diện tích vùng trồng tăng nhanh, tranh mua, tranh bán, gian lận thương mại… Lúc này tính liên kết của ngành hàng cần tiếp tục được nhắc đến, cũng như cần được tính sớm, tính nhanh để tăng sự chủ động hơn giữa nông hộ và các đơn vị cung ứng, xuất khẩu nhằm phát triển bền vững cho toàn ngành.
Ngành nông nghiệp đặt mục tiêu tăng trưởng GDP toàn ngành 3,0 - 3,5%. Tổng kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản khoảng 54 - 55 tỷ USD. Tuy nhiên, theo Tứ trưởng Phùng Đức Tiến, mặc dù có lợi thế về nguồn nguyên liệu dồi dào nhưng để xây dựng thương hiệu, giá trị gia tăng cho nông sản, đòi hỏi sự đầu tư nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ vào chế biến, tăng cao năng suất, chất lượng.
Về giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu, song song với duy trì các thị trường truyền thống như Hoa Kỳ, Nhật Bản, liên minh châu Âu (EU), Bộ NNPTNT phấn đấu mở cửa những thị trường mới, còn nhiều tiềm năng, đặc biệt là các nước Hồi giáo Halal, Trung Đông, châu Phi… Đồng hành, hỗ trợ các doanh nghiệp ký kết đơn hàng xuất khẩu mới./.
