Theo Ban Tổ chức, đây là giải thưởng hằng năm do Văn phòng Quốc hội phối hợp với Ban Tuyên giáo trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo Việt Nam, Đài truyền hình Việt Nam tổ chức để trao tặng cho cho các tác phẩm báo chí xuất sắc về Quốc hội, Hội đồng nhân dân. Năm 2022 là năm đầu tiên giải này được tổ chức .
Giải Diên Hồng có mục đích nhằm tiếp tục khẳng định vai trò vị thế của Quốc hội, cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, vai trò của Hội đồng nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương. Việc tổ chức Giải báo chí Diên Hồng sẽ góp phần tạo động lực để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền về hoạt động của Quốc hội và Hội đồng nhân dân.
Nội dung các tác phẩm báo chí tham dự giải được yêu cầu tập trung nhấn mạnh vai trò của Quốc hội trong việc chủ động, sáng tạo, tích cực đồng hành cùng Chính phủ và các cơ quan nhà nước kịp thời xây dựng chính sách, pháp luật phù hợp, đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát triển đất nước.
Theo thể lệ, mọi công dân Việt Nam ở trong nước và nước ngoài (bao gồm cả người Việt Nam ở nước ngoài) có tác phẩm báo chí phù hợp với tiêu chí của giải đều có quyền gửi tác phẩm tham dự.
Tác phẩm/chùm tác phẩm (tác phẩm) tham dự giải Diên Hồng phải được đăng, phát trên các loại hình báo chí (báo in, báo điện tử, phát thanh, truyền hình) do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp phép và bảo đảm đúng quy định về thời gian đăng, phát; có hiệu quả xã hội cao, được dư luận xã hội thừa nhận.
Các tác phẩm dự Giải Diên Hồng lần thứ nhất được viết bằng tiếng Việt (hoặc tiếng dân tộc thiểu số, tiếng nước ngoài được dịch ra tiếng Việt), đã đăng tải, phát sóng trong thời gian từ 1/3/2021 đến 30/4/2023 trên các báo, đài được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép hoạt động báo chí.
Thể loại báo chí dự giải, gồm: Tin, bài phản ánh, phỏng vấn, bình luận, chuyên luận, chính luận, phóng sự, phóng sự điều tra, ghi chép, bút ký báo chí, giao lưu, tọa đàm, phim tài liệu truyền hình, ảnh báo chí…
Ban Tổ chức không xem xét tác phẩm dự Giải của tác giả vi phạm Quy định về đạo đức nghề nghiệp của người làm báo Việt Nam, Quy tắc sử dụng mạng xã hội của người làm báo Việt Nam, Luật Báo chí và các quy định khác của pháp luật; các tác phẩm mang tính hư cấu (thơ, tranh vẽ, tiểu phẩm, truyện ngắn, câu chuyện văn nghệ, kịch truyền thanh); tác phẩm đang chờ ý kiến thẩm định của cơ quan chức năng.
Thời gian nhận tác phẩm là từ ngày phát động Giải Diên Hồng (27/12/2022) đến 30/4/2023 (theo dấu bưu điện), giải thưởng lần thứ nhất dự kiến được trao vào đầu tháng 6/2023, các năm sau sẽ trao vào dịp 6/1, ngày tổng tuyển cử đầu tiên của Quốc hội Việt Nam.
